W dzisiejszym świecie 1923 stał się podstawowym elementem wpływającym na różne aspekty naszego codziennego życia. Niezależnie od tego, czy jest to poziom osobisty, zawodowy czy społeczny, nie można niedoceniać znaczenia 1923. Od wpływu na zdrowie i dobre samopoczucie po wpływ na gospodarkę i środowisko, 1923 odgrywa kluczową rolę w naszym sposobie życia i interakcji z otaczającym nas światem. Dlatego ważne jest, aby w pełni zrozumieć wszystkie aspekty związane z 1923, aby podejmować świadome decyzje i budować zrównoważoną i dostatnią przyszłość. W tym artykule szczegółowo zbadamy różne aspekty 1923 i jego znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie.
Rządzący państwami w 1923
Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia – Skarżysko-Kamienna, Serock i Szczekociny uzyskały prawa miejskie.
- 5 stycznia – incydent zbrojny na granicy polsko-litewskiej.
- 9 stycznia – początek strajku 50 tysięcy robotników przemysłu włókienniczego w Łodzi, Bielsku i Białymstoku.
- 31 stycznia:
- 1 lutego – podpisanie polsko-radzieckiego układu o wymianie więźniów politycznych.
- 7 lutego – podpisanie polsko-radzieckiej konwencji sanitarnej.
- 8 lutego – archimandryta Smaragd (Łatyszenko) dokonał udanego zamachu na prawosławnego metropolitę warszawskiego Jerzego (Jaroszewskiego).
- 14 lutego – Ruda Pabianicka uzyskała prawa miejskie.
- 19 lutego – rozpoczęła działalność Książnica Kopernikańska w Toruniu.
- 15 marca:
- 18 marca:
- 20 marca – Brześć Litewski przemianowano na Brześć nad Bugiem.
- 13 kwietnia – marszałek Francji Ferdinand Foch został mianowany marszałkiem Polski.
- 14 kwietnia – Kartuzy uzyskały prawa miejskie.
- 25 kwietnia – powstał klub sportowy Naprzód Rydułtowy.
- 29 kwietnia – uroczyste otwarcie tymczasowego Portu Wojennego w Gdyni.
- 2 maja – na dworcu kolejowym w Dziedzicach minister gen. Kazimierz Sosnkowski przywitał Ferdynanda Focha, po czym wręczył mu dekret mianowania marszałkiem Polski i buławę.
- 5 maja:
- 10 maja – założono klub sportowy Górnik Radlin.
- 15 maja – w Krakowie dokonano zamachu bombowego na budynek redakcji żydowskiego, wydawanego w języku polskim „Nowego Dziennika”.
- 17 maja – Związek Ludowo-Narodowy, Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” i Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji zawarły tzw. pakt lanckoroński; dziesięć dni później powstała centroprawicowa koalicja znana jako „Chjeno-Piast”.
- 18 maja – premiera filmu niemego Bożyszcze. W sidłach uwodziciela w reżyserii Wiktora Biegańskiego.
- 22 maja – zlikwidowano istniejący od końca 1920 roku pas neutralny polsko-litewski – zdemilitaryzowaną strefę pomiędzy Litwą Środkową, później Rzecząpospolitą Polską, a Republiką Litewską.
- 28 maja – powołano drugi rząd Wincentego Witosa.
- 30 maja – marszałek Polski Józef Piłsudski złożył wniosek o dymisję ze stanowiska szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.
- 23 czerwca – ustanowiono cywilne odznaczenie państwowe Krzyż Zasługi.
- 2 lipca – utworzono Zjednoczenie Wolnego Harcerstwa.
- 3 lipca – Józef Piłsudski wycofał się z życia publicznego.
- 9 lipca – założono klub piłkarski Szczakowianka Jaworzno.
- 23 lipca – w Lozannie zawarto układ o przyjaźni między RP a Republiką Turecką.
- 2 sierpnia – ukazał się pierwszy numer „Expressu Ilustrowanego”.
- 5 sierpnia:
- 13 sierpnia – do Gdyni zawinął pierwszy oceaniczny statek – francuski SS Kentucky.
- 23 sierpnia – z archikatedry gnieźnieńskiej skradziono relikwiarz z głową św. Wojciecha.
- 25–26 sierpnia – w Warszawie odbyły się IV Mistrzostwa Polski Seniorów w Lekkoatletyce:
- sprinterka Wanda Kwaśniewska ustanowiła rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 31,4 s.
- płotkarz Wacław Kuchar ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 1:03,2 s (wygrał także skok wzwyż – 1,65 m i dziesięciobój 5027,3 pkt.)
- sprinterka Irmina Rzeźnicka ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 14,1 s (wygrała także bieg na 60 m – 8,6 s i skok w dal – 4,35 m)
- 26 sierpnia – ukazał się pierwszy numer tygodnika „Życie Robotnicze”.
- 1–2 września – w Krakowie rozegrano II Mistrzostwa Polski w pływaniu (Park Krakowski, basen o dł. 45,2 m). Ernest Schönfeld ustanowił rekord Polski w wyścigu na 200 m stylem klasycznym wynikiem 3:38,4 s.
- 9 września – ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Gość Niedzielny”.
- 14 września – rozpoczął działalność Teatr Nowy w Poznaniu.
- 20 września – Dąbrowa Górnicza: 38 górników zginęło w pożarze w KWK Reden.
- Październik – strajki w polskich przedsiębiorstwach, militaryzacja kolei.
- 6 października – w katastrofie łodzi latającej Nieuport Macchi M 9 na Zatoce Puckiej zginęła dwuosobowa załoga.
- 13 października – doszło do zamachu terrorystycznego w Cytadeli Warszawskiej; zginęło 28 osób, kilkadziesiąt zostało rannych.
- 20 października – Senat Wolnego Miasta Gdańska uchwalił wprowadzenie guldena gdańskiego w miejsce marki niemieckiej.
- 22 października – początek kilkunastodniowego strajku kolejarzy krakowskich.
- 4 listopada – wprowadzenie stanu wyjątkowego w związku z wystąpieniami robotniczymi.
- 5 listopada – PPS i Komisja Centralna Związków Zawodowych ogłosiły strajk powszechny.
- 6 listopada – w Krakowie, Tarnowie i Borysławiu doszło do starć z robotnikami, w wyniku których łącznie zginęły 32 osoby, a ponad 100 zostało rannych. (powstanie krakowskie 1923 roku).
- 17 listopada – została otwarta Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna.
- 30 listopada – powołano Tymczasowy Komitet Organizacyjny Budowy Pomnika Nieznanego Żołnierza.
- 8 grudnia – powstał Związek Młodzieży Chrześcijańskiej „Polska YMCA”, młodzieżowa organizacja społeczna bazująca na programie międzynarodowej ekumenicznej Young Men’s Christian Association.
- 11 grudnia – we wsi Antoniówka (powiat radomski) chora psychicznie Cyganka Marianna Dolińska zamordowała czworo swoich dzieci, wieszając je na drzewie. Policyjne fotografie z miejsca zbrodni były w ciągu ostatnich kilkunastu lat wykorzystywane w polskich publikacjach jako ilustracje zbrodni dokonanej przez UPA.
- 13 grudnia – Polska uznała ZSRR.
- 14 grudnia – upadł drugi rząd Wincentego Witosa.
- 19 grudnia:
Wydarzenia na świecie
- 4 stycznia – Włodzimierz Lenin ukończył pisać List do Zjazdu (tzw. testament Lenina), w którym negatywnie ocenił swych potencjalnych następców na przywództwie RKP(b) – Trockiego, Zinowjewa, Kamieniewa, Piatakowa i „ulubieńca partii” – Bucharina oraz zamieścił sugestię usunięcia Józefa Stalina ze stanowiska sekretarza generalnego partii.
- 10 stycznia:
- 11 stycznia – wojska francuskie i belgijskie obsadziły Zagłębie Ruhry. Okupowany obszar miał być dla Francji i Belgii gwarancją wypłacenia odszkodowań wojennych przez Niemcy.
- 12 stycznia – we Włoszech powołano Wielką Radę Faszystowską.
- 15 stycznia – wojska litewskie zajęły Kłajpedę.
- 17 stycznia – na zjeździe przedstawicieli partii bolszewickiej komisarz ludowy do spraw narodowościowych Józef Stalin wystąpił z wnioskiem o utworzenie Związku Republik Radzieckich.
- 27 stycznia – początek 1. Parteitagu NSDAP w Monachium.
- 31 stycznia – w wyniku wybuchu pyłu węglowego 145 górników zginęło w płomieniach, a 50 zatruło się czadem w kopalni „Heinitz” w Beuthen (Bytomiu).
- 1 lutego – we Włoszech powstała Milicja Faszystowska.
- 3 lutego – odbyło się premierowe wykonanie pieśni L-Innu Malti, będącej od 1945 roku hymnem narodowym Malty.
- 8 lutego – organ prasowy NSDAP „Völkischer Beobachter” został przekształcony z tygodnika w dziennik.
- 9 lutego:
- 15 lutego – po rokowaniach mocarstwa zachodnie zgodziły się odstąpić Okręg Kłajpedy Litwie.
- 16 lutego – Howard Carter i George Herbert dokonali otwarcia komory grobowej faraona Tutanchamona.
- 23 lutego – Esteban Terradas i Illa, hiszpański naukowiec, zaprosił do odwiedzenia Barcelony Alberta Einsteina.
- Marzec – w Paryżu wystawiono dramat Antygona w reżyserii Jeana Cocteau. Scenografię do przedstawienia stworzył Pablo Picasso, muzykę skomponował Arthur Honegger, kostiumy zaprojektowała Gabrielle Chanel. W przedstawieniu wystąpił Antonin Artaud jako Tejrezjasz.
- 1 marca:
- 3 marca – po raz pierwszy w USA ukazał się tygodnik „Time”.
- 4 marca – wojna domowa w Rosji: zwycięstwo Armii Czerwonej nad białogwardzistami w bitwie pod Amgą.
- 6 marca – Otto Bahr Halvorsen został po raz drugi premierem Norwegii.
- 9 marca – Włodzimierz Lenin doznał trzeciego z kolei wylewu krwi do mózgu; złożony chorobą nie mógł mówić i wycofał się z udziału w rządzie sowieckim.
- 10 marca – założono hiszpański klub piłkarski Villarreal CF.
- 13 marca – prezydent Litwy Aleksandras Stulginskis rozwiązał Sejm I kadencji i zarządził przedterminowe wybory na 12–13 maja.
- 16 marca – założono hiszpański klub piłkarski UD Salamanca.
- 28 marca:
- 4 kwietnia – powstała amerykańska wytwórnia filmowa Warner Bros.
- 6 kwietnia – dokonano oblotu niemieckiego samolotu wielozadaniowego Junkers A 20.
- 12 kwietnia – rozpoczęło działalność Międzynarodowe Centrum Ruchu Skautowego (ang. Kandersteg International Scout Centre – KISC) w Kandersteg w Szwajcarii, należące do Światowej Organizacji Ruchu Skautowego.
- 18 kwietnia – powstał klub piłkarski Dinamo Moskwa.
- 19 kwietnia:
- 20 kwietnia:
- 26 kwietnia – ślub księcia Alberta Fryderyka Artura Jerzego Windsora, przyszłego króla Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, i Elżbiety Angeli Małgorzaty Bowes-Lyon w Opactwie Westminsterskim.
- 28 kwietnia – otwarto stadion Wembley w Londynie.
- 13 maja – chadecy wygrali wybory parlamentarne na Litwie.
- 17 maja – otwarto Estadio de Chamartín, pierwszy stadion domowy Realu Madryt.
- 18 maja – rozpoczęło działalność radio czechosłowackie.
- 20 maja – otwarto stadion Estadio Mestalla w Walencji.
- 22 maja – w Wielkiej Brytanii powstał pierwszy rząd Stanleya Baldwina.
- 23 maja – powstały Belgijskie Linie Lotnicze Sabena; działały do roku 2001, w 2002 ogłosiły bankructwo.
- 24 maja – koniec irlandzkiej wojny domowej.
- 26 maja – na torze de la Sarthe odbył się pierwszy wyścig 24h Le Mans; zadaniem jego uczestników jest przejechanie jak największej liczby okrążeń w ciągu dokładnie jednej doby.
- 27 maja – Ku Klux Klan nie podporządkował się prawu, które wymagało ujawnienia członków organizacji.
- 5 czerwca – w San Marino ustanowiono Order Świętej Agaty.
- 9 czerwca – przewrót czerwcowy w Bułgarii: premier Aleksandyr Stambolijski został pozbawiony władzy, następnie zamordowany (14 czerwca).
- 13 czerwca – chiński prezydent Li Yuanhong został zmuszony do opuszczenia swej rezydencji, ponieważ przywódcy wojskowi otoczyli pałac, odcinając wodę i elektryczność, by zmusić go do rezygnacji ze stanowiska.
- 16 czerwca – Armia Czerwona szturmem na port Ajan na Syberii rozgromiła ostatni ośrodek oporu „Białych” w Rosji (ros. Якутский поход – Bunt w Jakucji).
- 18 czerwca – wybuch wulkanu Etna we Włoszech pozbawił 60 tys. osób dachu nad głową.
- 25 czerwca – w Rumunii założono klub piłkarski Rapid Bukareszt.
- 27 czerwca – przeprowadzono pierwsze w historii tankowanie w powietrzu, z wykorzystaniem dwóch bombowców Airco DH.4 United States Army Air Service.
- 6 lipca – w Związku Radzieckim uchwalono konstytucję.
- 10 lipca – opady dużego gradu zabiły 23 osoby w Rostowie w Związku Radzieckim.
- 13 lipca – na wzgórzach nieopodal Los Angeles (Kalifornia, USA) umieszczono napis HOLLYWOODLAND. Cztery ostatnie litery usunięto po renowacji w 1949 roku.
- 18 lipca – na terenie Południowego Tyrolu wprowadzono ograniczenia dla mniejszości niemieckiej we Włoszech. Wprowadzono włoski jako jedyny język urzędowy.
- 19/20 lipca – udany zamach na Francisca (Pancho) Villę, generała z okresu rewolucji meksykańskiej.
- 23 lipca – w Lozannie zawarto układ o przyjaźni między RP a Republiką Turecką.
- 24 lipca – podpisano traktat pokojowy w Lozannie w Szwajcarii, ustanawiający granice Turcji. Sygnatariuszami traktatu były Grecja, Bułgaria i inne państwa walczące w I wojnie światowej. Traktat anulował postanowienia traktatu pokojowego z Sèvres dotyczące podziału Imperium Osmańskiego. Traktat ten zakończył trzyletnią wojnę pomiędzy Grecją i Turcją; w wyniku jego postanowień przesiedlono ponad 2 mln ludzi.
- 2 sierpnia – w San Francisco zmarł prezydent Stanów Zjednoczonych, Warren Harding, a jego następcą został wiceprezydent Calvin Coolidge.
- 13 sierpnia:
- 1 września – trzęsienie ziemi w Tokio i Jokohamie spowodowało śmierć 142 807 osób.
- 4 września – w Lakehurst w stanie New Jersey odbył się dziewiczy lot pierwszego amerykańskiego sterowca „USS Shenandoah”.
- 6 września – w odwecie za zamordowanie włoskiego oficera włoska marynarka wojenna okupowała wyspę Korfu. Wskutek protestu Ligi Narodów Włosi opuszczają wyspę 29 września.
- 8 września – katastrofa morska przy Przylądku Honda. Siedem okrętów Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych wpadło na mieliznę w pobliżu wybrzeża Kalifornii.
- 9 września – Mustafa Kemal Atatürk założył Republikańską Partię Ludową (tur. Cumhuriyet Halk Partisi – CHP).
- 10 września – Irlandia stała się członkiem Ligi Narodów.
- 12 września – w Genewie została podpisana Międzynarodowa Konwencja w sprawie Zwalczania Obiegu i Handlu Wydawnictwami Pornograficznymi.
- 13 września – wojskowy zamach stanu w Hiszpanii – Miguel Primo de Rivera został dyktatorem, działalność związków zawodowych została zawieszona na 10 lat.
- 17 września – wybuchł pożar w gęsto zaludnionej części Berkeley w Kalifornii; 640 budynków, w tym 584 domy mieszkalne, zostało zniszczonych.
- 18–26 września – strajk drukarzy w Nowym Jorku.
- 23 września – Bułgaria: wybuchło powstanie wrześniowe, zainicjowane przez Bułgarską Partię Komunistyczną w odpowiedzi na prawicowo-wojskowy zamach stanu.
- 24 września – w Berlinie wyświetlono po raz pierwszy film dźwiękowy.
- 26 września – Gustav Ritter von Kahr zadeklarował niezależność Bawarii.
- 29 września – Wielka Brytania oficjalnie rozpoczęła wykonywanie mandatu Ligi Narodów w Palestynie.
- 6 października:
- 13 października – Ankara została stolicą Turcji w miejsce Stambułu.
- 16 października:
- 22 października – w Hamburgu wybuchło komunistyczne powstanie. Skończyło się 24 stycznia.
- 26 października – w Persji Reza Pahlawi został mianowany premierem przez Ahmada Szaha Kadżara.
- 29 października – obradujące w Ankarze – nowej stolicy – Wielkie Zgromadzenie Narodowe proklamowało Turcję republiką; pierwszym prezydentem został Mustafa Kemal Atatürk, a premierem İsmet İnönü.
- 1 listopada – powstały narodowe linie lotnicze Finlandii – Finnair.
- 4 listopada – założono Norweską Partię Komunistyczną.
- 8/9 listopada – w Monachium doszło do nieudanej próby przejęcia władzy przez Hitlera – puczu monachijskiego.
- 13 listopada – w Sydney rozpoczęła nadawanie pierwsza australijska rozgłośnia radiowa.
- 15 listopada – hiperinflacja osiągnęła w Niemczech najwyższy poziom. Jeden dolar amerykański osiągnął wartość 4 200 000 000 000 000 (4 200 bilionów) papierowych marek. Gustav Stresemann wycofał starą jednostkę monetarną.
- 23 listopada – upadł rząd koalicyjny Gustava Stresemanna w Niemczech.
- 30 listopada – w Niemczech powstał pierwszy rząd Wilhelma Marxa.
- 1 grudnia – runęła zapora wodna Gleno na rzece Dezzo we włoskiej prowincji Bergamo; zginęło 350 osób.
- 12 grudnia – we Włoszech katastrofa zapory wodnej na rzece Pad pozbawiła życia 600 osób.
- 21 grudnia – Nepal stracił status brytyjskiego protektoratu i stał się niepodległym państwem.
- 27 grudnia – nieudany zamach na następcę cesarskiego tronu w Japonii, księcia Hirohito.
- 31 grudnia – rozgłośnia BBC po raz pierwszy transmitowała bicie dzwonów Big Bena.
- ludność Szwecji przekroczyła 6 mln osób (6005,8 tys.).
Urodzili się
- 1 stycznia:
- 2 stycznia – Henryk Bąk, polski aktor (zm. 1987)
- 3 stycznia:
- 4 stycznia:
- 5 stycznia:
- 6 stycznia – Edward Materski, polski duchowny katolicki, biskup radomski (zm. 2012)
- 7 stycznia:
- 8 stycznia:
- Kazimierz Czarnecki, polski polityk, działacz społeczny, poseł na Sejm PRL (zm. 2017)
- Władysław Pożoga, polski generał dywizji MO, funkcjonariusz organów bezpieczeństwa i wywiadu, polityk, dyplomata (zm. 2015)
- Emanuel Rostworowski, polski historyk, pedagog (zm. 1989)
- Larry Storch, amerykański komik (zm. 2022)
- 10 stycznia – Mieczysław Kolasa, polski piłkarz i trener piłkarski
- 11 stycznia:
- 12 stycznia – Alice Miller, szwajcarska psycholog (zm. 2010)
- 13 stycznia – Adam Mularczyk, polski aktor (zm. 1996)
- 15 stycznia:
- 16 stycznia:
- 18 stycznia – Gerrit Voorting, holenderski kolarz (zm. 2015)
- 19 stycznia – Jean Stapleton, amerykańska aktorka (zm. 2013)
- 21 stycznia – Lola Flores, hiszpańska tancerka flamenco, pieśniarka (zm. 1995)
- 22 stycznia:
- 23 stycznia:
- 25 stycznia:
- 26 stycznia – Anne Jeffreys, amerykańska piosenkarka i aktorka (zm. 2017)
- 27 stycznia – Kazimierz Pietroń, polski lekarz (zm. 2020)
- 28 stycznia – Erling Lorentzen, norweski przedsiębiorca (zm. 2021)
- 29 stycznia – Paddy Chayefsky, amerykański scenarzysta (zm. 1981)
- 30 stycznia – Leonid Gajdaj, rosyjski reżyser filmowy (zm. 1993)
- 31 stycznia:
- 2 lutego:
- 4 lutego:
- 5 lutego – Hans Siegenthaler, piłkarz szwajcarski (zm. 2007)
- 7 lutego – Dora Bryan, angielska aktorka (zm. 2014)
- 9 lutego – Brendan Behan, irlandzki poeta (zm. 1964)
- 10 lutego:
- 11 lutego
- 12 lutego – Franco Zeffirelli, włoski reżyser (zm. 2019)
- 13 lutego:
- 14 lutego:
- 16 lutego:
- 17 lutego – Buddy DeFranco, amerykański muzyk jazzowy (zm. 2014)
- 22 lutego – Andrzej Półtawski, polski filozof, etyk i antropolog (zm. 2020)
- 24 lutego – Zygmunt Skórzyński, polski socjolog i działacz społeczny (zm. 2018)
- 25 lutego – Tadeusz Kwapień, polski biegacz narciarski (zm. 2012)
- 26 lutego – Jaroslav Ježek, czeski projektant (zm. 2002)
- 28 lutego:
- 1 marca – Péter Kuczka, węgierski pisarz science fiction i redaktor (zm. 1999)
- 2 marca – Robert Henry Michel, amerykański polityk (zm. 2017)
- 3 marca – Doc Watson, amerykański gitarzysta, kompozytor i piosenkarz (zm. 2012)
- 4 marca – Patrick Moore, brytyjski astronom (zm. 2012)
- 7 marca – Jan Rodowicz, ps. „Anoda”, polski żołnierz, uczestnik m.in. akcji pod Arsenałem (zm. 1949)
- 8 marca:
- 9 marca:
- 10 marca
- 11 marca
- 12 marca:
- Hjalmar Andersen, norweski łyżwiarz szybki (zm. 2013)
- Hanne Hiob, niemiecka aktorka (zm. 2009)
- Marian Kostrzewski, polski podporucznik AK, działacz społeczny i kulturalny, fotograf (zm. 2001)
- Helen Parrish, amerykańska aktorka (zm. 1959)
- Walter Schirra, amerykański komandor US Navy, astronauta (zm. 2007)
- Władysław Sheybal, polski aktor, reżyser (zm. 1992)
- 13 marca:
- 16 marca:
- 19 marca:
- 21 marca – Shri Mataji Nirmala Devi, indyjska lekarka, filozof (zm. 2011)
- 22 marca – Marcel Marceau, francuski aktor, mim (zm. 2007)
- 23 marca:
- 25 marca – Marian Dobrosielski, polski filozof, dyplomata, działacz komunistyczny, tłumacz (zm. 2022)
- 27 marca:
- 28 marca – Tadeusz Ulatowski, polski koszykarz, trener, działacz sportowy (zm. 2012)
- 29 marca
- 30 marca:
- 3 kwietnia:
- 4 kwietnia:
- 8 kwietnia – Jerzy Passendorfer, polski reżyser filmowy (zm. 2003)
- 10 kwietnia – Siergiej Kramarienko, radziecki generał-major pilot, as myśliwski (zm. 2020)
- 13 kwietnia – Jerzy Dudyński, pułkownik Wojska Polskiego, odznaczony Orderem Virtuti Militari (zm. 2012)
- 15 kwietnia
- 16 kwietnia – Alina Janowska, polska aktorka (zm. 2017)
- 18 kwietnia – Barbara Gancarczyk, polska architekt
- 19 kwietnia – Lygia Fagundes Telles, brazylijska pisarka (zm. 2022)
- 20 kwietnia – Matka Angelica, zakonnica amerykańska (zm. 2016)
- 21 kwietnia:
- 22 kwietnia – Aaron Spelling, amerykański reżyser (zm. 2006)
- 23 kwietnia – Szelomo Hillel, izraelski polityk (zm. 2021)
- 25 kwietnia:
- 26 kwietnia – Andrzej Szczepkowski, polski aktor (zm. 1997)
- 27 kwietnia:
- 1 maja:
- 2 maja – Patrick Hillery, irlandzki polityk (zm. 2008)
- 3 maja – Mirosław Azembski, polski reportażysta, dziennikarz i publicysta (zm. 1988)
- 4 maja – Richard Marsina, słowacki historyk (zm. 2021)
- 5 maja – Aleksandr Andriejew, radziecki lotnik (zm. 2020)
- 6 maja – Bruno Foresti, włoski duchowny katolicki, arcybiskup Modeny-Nonantoli (zm. 2022)
- 7 maja:
- 8 maja – Irena Delmar-Czarnecka, polska śpiewaczka
- 9 maja – Stanisław Markiewicz, polski religioznawca, politolog
- 11 maja – Zygmunt Sobolewski, polski działacz kombatancki (zm. 2017)
- 13 maja – Bolesław Hozakowski, polski kombatant, żołnierz Armii Krajowej (zm. 2018)
- 15 maja – Zofia Lassota, polska biochemik (zm. 1997)
- 16 maja – Merton Miller, ekonomista amerykański, laureat Nagrody Nobla (zm. 2000)
- 17 maja:
- 20 maja – Otylia Kokocińska, polska nauczycielka i działaczka społeczna (zm. 2022)
- 23 maja – Alicia de Larrocha, hiszpańska pianistka (zm. 2009)
- 24 maja – Seijun Suzuki, japoński reżyser filmowy (zm. 2017)
- 25 maja:
- 26 maja:
- 27 maja:
- 28 maja:
- 29 maja – David Bernard Thompson, amerykański duchowny katolicki (zm. 2013)
- 31 maja:
- 2 czerwca – Lloyd Shapley, amerykański ekonomista i matematyk (zm. 2016)
- 4 czerwca:
- 5 czerwca – Peggy Stewart, amerykańska aktorka (zm. 2019)
- 7 czerwca:
- 9 czerwca:
- 10 czerwca – Stanisław Juchnowicz, polski architekt (zm. 2020)
- 11 czerwca – Krystyna Cała, polska działaczka lewicowa i kombatancka (zm. 2013)
- 13 czerwca – Melania Sinoracka, polska lekkoatletka (zm. 1975)
- 15 czerwca – Ninian Stephen, australijski prawnik (zm. 2017)
- 17 czerwca – Anthony Bevilacqua, amerykański duchowny katolicki, kardynał (zm. 2012)
- 18 czerwca:
- 20 czerwca – Jerzy Nowak, polski aktor (zm. 2013)
- 23 czerwca – André Antunes, portugalski strzelec (zm. 2002)
- 24 czerwca – Yves Bonnefoy, francuski poeta, eseista i filozof (zm. 2016)
- 25 czerwca:
- 26 czerwca:
- 29 czerwca:
- 30 czerwca
- 1 lipca:
- 2 lipca – Wisława Szymborska, polska poetka, laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1996 (zm. 2012)
- 3 lipca – Felipe Zetter, meksykański piłkarz (zm. 2013)
- 4 lipca:
- Rudolf Friedrich, szwajcarski polityk (zm. 2013)
- Henryk Lewczuk, polski polityk, poseł na Sejm IV kadencji, żołnierz AK (zm. 2009)
- Adalberto López, meksykański piłkarz (zm. 1996)
- Alina Radkowska, polska nauczycielka, instruktorka harcerska (zm. 2016)
- Ryszard Reiff, polski prawnik, publicysta, polityk, członek Rady Państwa, poseł na Sejm PRL i senator RP (zm. 2007)
- 5 lipca:
- 6 lipca:
- Zofia Czekalska, polska działaczka kombatancka, uczestniczka powstania warszawskiego
- Wojciech Jaruzelski, polski generał armii, polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PZPR, minister obrony narodowej, przewodniczący Rady Państwa, premier PRL, prezydent RP (zm. 2014)
- Cathy O’Donnell, amerykańska aktorka (zm. 1970)
- 7 lipca:
- 8 lipca:
- 11 lipca – Richard Pipes, amerykański historyk i sowietolog polskiego pochodzenia (zm. 2018)
- 12 lipca:
- 13 lipca:
- 14 lipca:
- 15 lipca – Anna Turkiewicz-Jabłczyńska, polska lekarz, pediatra (zm. 1974)
- 16 lipca – Andrzej Hausbrandt, polski teatrolog, popularyzator teatru (zm. 2004)
- 17 lipca – Henryk Angelelli, argentyński biskup, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1976)
- 20 lipca – Stanisław Albinowski, polski ekonomista, publicysta i dziennikarz ekonomiczny (zm. 2005)
- 21 lipca:
- 22 lipca – Bob Dole, amerykański polityk, senator ze stanu Kansas (zm. 2021)
- 23 lipca:
- 24 lipca – Albert Vanhoye, francuski duchowny katolicki, kardynał (zm. 2021)
- 25 lipca – Estelle Getty, amerykańska aktorka (zm. 2008)
- 26 lipca:
- 27 lipca – Masutatsu Ōyama, południowokoreański założyciel karate kyokushin (zm. 1994)
- 28 lipca:
- 29 lipca – Adam Skupiński, polski leśniczy i polityk, senator RP (zm. 2012)
- 31 lipca – Stephanie Kwolek, amerykańska chemik (zm. 2014)
- 2 sierpnia – Szimon Peres, izraelski polityk, laureat pokojowej Nagrody Nobla (zm. 2016)
- 3 sierpnia:
- 4 sierpnia – Franz Karl Stanzel, austriacki anglista (zm. 2023)
- 6 sierpnia – Hans Aebli, szwajcarski psycholog i pedagog (zm. 1990)
- 8 sierpnia – Antonio Quarracino, argentyński duchowny katolicki, arcybiskup Buenos Aires, kardynał (zm. 1998)
- 10 sierpnia:
- 11 sierpnia:
- 12 sierpnia – Anne Iversen, duńska lekkoatletka, skoczkini wzwyż (zm. 2015)
- 14 sierpnia – Alice Ghostley, amerykańska aktorka (zm. 2007)
- 16 sierpnia – Francisco de Andrade, portugalski żeglarz sportowy (zm. 2021)
- 17 sierpnia – Mira Stupica, serbska aktorka (zm. 2016)
- 20 sierpnia:
- 23 sierpnia:
- 25 sierpnia – Álvaro Mutis, kolumbijski pisarz (zm. 2013)
- 28 sierpnia:
- 29 sierpnia – Richard Attenborough, brytyjski aktor (zm. 2014)
- 30 sierpnia:
- 31 sierpnia:
- 1 września:
- 2 września – René Thom, matematyk francuski, laureat Nagrody Medalu Fieldsa (zm. 2002)
- 5 września:
- 6 września:
- 9 września:
- 10 września:
- 12 września – Mordechaj Ben-Porat, izraelski polityk (zm. 2022)
- 13 września – Stanisław Berger, polski biochemik i fizjolog
- 15 września – Carl-Erik Asplund, szwedzki łyżwiarz (zm. 2024)
- 16 września – Lee Kuan Yew, singapurski polityk (zm. 2015)
- 17 września – Jerzy Tkaczyk, polski aktor drugoplanowy teatralny, filmowy i dubbingowy (zm. 2006)
- 18 września:
- 19 września – Zbigniew Krzyżkiewicz, polski ekonomista (zm. 2016)
- 20 września:
- 21 września – Horst Buhtz, niemiecki piłkarz (zm. 2015)
- 22 września:
- 25 września – Sam Rivers, amerykański jazzman i kompozytor (zm. 2011)
- 26 września – Stanisław Zaczyk, polski aktor (zm. 1985)
- 28 września – Giuseppe Casale, włoski duchowny katolicki, arcybiskup Foggii-Bovino (zm. 2023)
- 3 października – Stanisław Skrowaczewski, polski kompozytor (zm. 2017)
- 4 października – Charlton Heston, amerykański aktor i polityk (zm. 2008)
- 5 października – Glynis Johns, brytyjska aktorka (zm. 2024)
- 6 października – Robert Kuok, malezyjski przedsiębiorca pochodzenia chińskiego
- 7 października – Roman Staniewski, polski inżynier geodeta (zm. 2021)
- 10 października – Marianna Krasnodębska, Polka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata
- 11 października – Aleksandr Suchariew, radziecki prawnik (zm. 2021)
- 15 października – Uziel Gal, izraelski konstruktor broni (zm. 2002)
- 17 października – Henryk Gulbinowicz, polski duchowny katolicki, kardynał (zm. 2020)
- 18 października – Eliezer Grynfeld, polski kaletnik i handlowiec (zm. 2020)
- 20 października – V.S. Achuthanandan, indyjski polityk
- 21 października:
- 22 października:
- 23 października:
- 25 października – Marian Walczak, polski pedagog (zm. 2020)
- 28 października:
- 29 października – Gerda van der Kade-Koudijs, holenderska lekkoatletka (zm. 2015)
- 31 października – Mieczysław Maliński, polski duchowny katolicki i pisarz (zm. 2017)
- 2 listopada:
- 3 listopada – Ryszard Badura, polski lekarz (zm. 2019)
- 4 listopada – Guillermo Rodríguez Lara, generał i polityk Ekwadoru
- 5 listopada – Rudolf Augstein, niemiecki dziennikarz i publicysta (zm. 2002)
- 6 listopada – Aleksandra Czudina, rosyjska siatkarka, wszechstronna lekkoatletka (zm. 1990)
- 7 listopada – Adela Styczyńska, polska filolog angielska, profesor nauk humanistycznych (zm. 2018)
- 8 listopada:
- 9 listopada – Alice Coachman, amerykańska lekkoatletka (zm. 2014)
- 11 listopada – Zbigniew Brzycki, polski nauczyciel, poseł na Sejm I kadencji (zm. 2014)
- 14 listopada – Tadeusz Szwagrzyk, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy częstochowski (zm. 1992)
- 15 listopada – Samuel Klein, polski przedsiębiorca żydowskiego pochodzenia (zm. 2014)
- 18 listopada – Ted Stevens, amerykański polityk, senator ze stanu Alaska (zm. 2010)
- 20 listopada:
- 22 listopada – Arthur Hiller, kanadyjski reżyser (zm. 2016)
- 23 listopada – Daniel Baugh Brewster, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 2007)
- 24 listopada – Jan Stanisław Lipiński, polski matematyk (zm. 2019)
- 25 listopada:
- 26 listopada – Luigi Bettazzi, włoski duchowny katolicki (zm. 2023)
- 28 listopada:
- 29 listopada:
- 30 listopada – Anna Danuta Sławińska, polska sanitariuszka, przewodnik turystyczny, uczestniczka powstania warszawskiego, autorka wspomnień wojennych (zm. 2006)
- 1 grudnia:
- 2 grudnia – Maria Callas, amerykańska śpiewaczka operowa pochodzenia greckiego, primadonna stulecia (zm. 1977)
- 3 grudnia:
- 8 grudnia:
- 9 grudnia – Jean Orchampt, francuski biskup katolicki (zm. 2021)
- 10 grudnia – Kurt Rey, piłkarz szwajcarski
- 12 grudnia:
- 13 grudnia:
- 15 grudnia:
- 18 grudnia – Anna Szweykowska, polska historyk sztuki (zm. 2010)
- 19 grudnia – Kazimierz Zając, polski działacz kombatancki, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych (zm. 2018)
- 20 grudnia:
- 21 grudnia – Roza Eldarowa, radziecka polityk (zm. 2021)
- 23 grudnia – Krystyna Kolińska, polska eseistka i prozaik (zm. 2016)
- 24 grudnia – Mikołaj Kozakiewicz, polski socjolog, polityk, marszałek Sejmu RP (zm. 1998)
- 25 grudnia – René Girard, francuski historyk (zm. 2015)
- 26 grudnia:
- 29 grudnia – Dina Merrill, amerykańska aktorka, ekonomistka i filantrop (zm. 2017)
- 31 grudnia – Balbir Singh, indyjski hokeista na trawie, trzykrotny mistrz olimpijski (zm. 2020)
- data dzienna nieznana:
Zmarli
- 1 stycznia – Władysław Kulczyński junior, polski taternik i lekarz (ur. 1890)
- 3 stycznia – Jaroslav Hašek, czeski pisarz (ur. 1883)
- 8 stycznia – Hendricus Gerardus van de Sande Bakhuyzen, holenderski astronom (ur. 1838)
- 9 stycznia – Tadeusz Pilat, polski prawnik (ur. 1844)
- 11 stycznia – Konstantyn I Glücksburg, król Grecji (ur. 1868)
- 13 stycznia:
- 26 stycznia:
- 27 stycznia – Maria od Jezusa Santocanale, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1852)
- 30 stycznia:
- 31 stycznia – Eligiusz Niewiadomski, polski malarz (ur. 1869)
- 1 lutego – Alojzy Variara, włoski misjonarz, błogosławiony katolicki (ur. 1875)
- 3 lutego – Augustyn Świder, polski pisarz (ur. 1886)
- 6 lutego – Edward Emerson Barnard, amerykański astronom (ur. 1857)
- 8 lutego – Jerzy Jaroszewski, polski prawosławny duchowny (ur. 1872)
- 10 lutego:
- 11 lutego – Wilhelm Killing, niemiecki matematyk (ur. 1847)
- 14 lutego – Bartolomeo Bacilieri, włoski duchowny katolicki (ur. 1842)
- 21 lutego – Mikołaj Bibikow, carski generał rosyjski, prezydent Warszawy (ur. 1842)
- 22 lutego:
- 24 lutego – Edward Morley, amerykański fizyk i chemik (ur. 1838)
- 28 lutego:
- 8 marca:
- 15 marca – Alice Fletcher, amerykańska etnograf (ur. 1838)
- 16 marca:
- 18 marca – Józef Tretiak, polski historyk literatury (ur. 1841)
- 20 marca – Józef Bilczewski, polski teolog katolicki, biskup, święty (ur. 1860)
- 22 marca – Benjamin Williams Leader, angielski malarz (ur. 1831)
- 25 marca – Julius Ehrentraut, niemiecki malarz i litograf (ur. 1841)
- 26 marca – Sarah Bernhardt, francuska aktorka (ur. 1844)
- 27 marca:
- 28 marca – Michel Joseph Maunoury, marszałek Francji (ur. 1847)
- 4 kwietnia – Tadeusz Chrostowski, polski ornitolog (ur. 1878)
- 5 kwietnia – George Herbert, 5. hrabia Carnarvon, brytyjski arystokrata i archeolog (ur. 1866)
- 10 kwietnia – Franciszek Chłapowski, polski lekarz (ur. 1846)
- 14 kwietnia – Joseph Boyle, kanadyjski przedsiębiorca (ur. 1867)
- 17 kwietnia – Jan Kotěra, czeski architekt (ur. 1871)
- 18 kwietnia – Sabina Petrilli, włoska zakonnica, założycielka Sióstr Ubogich św. Katarzyny ze Sieny, błogosławiona katolicka (ur. 1851)
- 23 kwietnia – Ludwika Maria Hohenzollern, księżna Badenii (ur. 1838)
- 29 kwietnia – Rudolf Lew, polski oficer, kawaler Virtuti Militari (ur. 1898)
- 30 kwietnia – Majer Rundstein, polski polityk (ur. 1851)
- 3 maja – Ernst Hartwig, niemiecki astronom (ur. 1851)
- 13 maja – Charlotte Garrigue-Masaryková, czeska działaczka feministyczna (ur. 1850)
- 14 maja – Charles de Freycinet, francuski polityk, czterokrotny premier kraju (ur. 1828)
- 26 maja – Walter Kadow, niemiecki komunista (ur. 1863)
- 6 czerwca – Leon Biliński, polski polityk i ekonomista, minister skarbu Austro-Węgier i Polski (ur. 1846)
- 9 czerwca – Helena Koburg, brytyjska księżniczka, księżna Szlezwiku i Holsztynu (ur. 1846)
- 11 czerwca – Hugo III Henckel von Donnersmarck, śląski magnat (ur. 1857)
- 14 czerwca:
- 15 czerwca – Aleksander Sochaczewski, polski malarz (ur. 1843)
- 17 czerwca – Seweryn Bieszczad, polski malarz (ur. 1852)
- 20 czerwca:
- 23 czerwca – Antoni Abraham, kaszubski działacz społeczny (ur. 1869)
- 3 lipca – Conrad Steinbrecht, niemiecki konserwator zabytków (ur. 1849)
- 4 lipca – Józef Trzemeski, polski lekarz, generał i polarnik (ur. 1878)
- 8 lipca – Jan Werakso, polski porucznik piechoty (ur. 1893)
- 10 lipca – Hieronim Przepiliński, oficer Wojska Polskiego (ur. 1872)
- 13 lipca – Ernst Otto Beckmann, niemiecki chemik (ur. 1853)
- 14 lipca – Joseph Ebers, niemiecki architekt (ur. 1845)
- 15 lipca – Siemion Ałapin, rosyjski szachista (ur. 1856)
- 20 lipca – Francisco (Pancho) Villa, generał z okresu rewolucji meksykańskiej (ur. 1878)
- 25 lipca – Max Wolff, niemiecki lekarz (ur. 1844)
- 2 sierpnia – Warren Harding, amerykański polityk, 29. prezydent USA (ur. 1865)
- 5 sierpnia – Vatroslav Jagić, chorwacki slawista (ur. 1838)
- 9 sierpnia – Wiktor II Amadeusz von Ratibor, niemiecki książę, rycerz maltański (ur. 1847)
- 15 sierpnia – Wincenty Musialik, polski ksiądz katolicki (ur. 1859)
- 19 sierpnia – Vilfredo Pareto, włoski ekonomista i socjolog (ur. 1848)
- 23 sierpnia – Hertha Marks Ayrton, brytyjska matematyczka i wynalazczyni (ur. 1854)
- 24 sierpnia – Kate Douglas Wiggin, amerykańska pisarka (ur. 1856)
- 26 sierpnia – Kazimierz Rafał Chłapowski, polski polityk (ur. 1872)
- 9 września – Józef Hornowski, polski lekarz (ur. 1874)
- 13 września – John Morley, angielski polityk (ur. 1838)
- 24 września – Manuel Estrada Cabrera, gwatemalski polityk, prezydent Gwatemali (ur. 1857)
- 26 września – Alojzy Tezza, włoski duchowny katolicki, błogosławiony (ur. 1841)
- 29 września – Antonín Cyril Stojan, czeski duchowny (ur. 1851)
- 10 października – Heliodor Święcicki, polski lekarz, pierwszy rektor Wszechnicy Piastowskiej (późniejszy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza) (ur. 1854)
- 14 października – Marcellus Emants, holenderski pisarz (ur. 1848)
- 30 października – Andrew Bonar Law, brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1858)
- 4 listopada – Jadwiga Zamoyska, polska działaczka społeczna (ur. 1831)
- 5 listopada – Joseph DeCamp, amerykański malarz (ur. 1858)
- 15 listopada:
- 16 listopada – Austin Palmer, amerykański pedagog (ur. 1860)
- 19 listopada – Stanisław Henryk Pytliński, polski literat i prawnik (ur. 1865)
- 24 listopada – Antoni Jurasz, polski otolaryngolog (ur. 1847)
- 30 listopada – Józef Sucheni, polski wynalazca (ur. 1836)
- 6 grudnia – Gustaw Kuchinka, polski generał (ur. 1875)
- 7 grudnia – Frederick Treves, brytyjski chirurg (ur. 1853)
- 12 grudnia:
- 14 grudnia – Théophile Alexandre Steinlen, francuski rysownik (ur. 1859)
- 22 grudnia – Georg Luger, austriacki konstruktor broni (ur. 1849)
- 26 grudnia – Włodzimierz Tetmajer, polski malarz, poeta i prozaik (ur. 1861)
- 27 grudnia:
- 30 grudnia – Édouard Stephan, francuski astronom (ur. 1837)
- data dzienna nieznana:
- Arvid Afzelius, szwedzki dermatolog (ur. 1857)
- Dmitrij Anuczin, rosyjski geograf, antropolog (ur. 1843)
- Emmanuel Boileau de Castelnau, francuski baron, wspinacz (ur. 1857)
- Ludomir Dymitrowicz, polski rysownik (ur. 1844)
- Maksymilian Goldfeder, polski przedsiębiorca (ur. ok. 1847)
- Alonzo T. Jones, amerykański pastor, pisarz (ur. 1850)
- Edward Lubowski, polski pisarz (ur. 1837)
- Edward Martyn, irlandzki pisarz (ur. 1859)
- Kazimierz Mordasewicz, polski malarz (ur. 1859)
- Ludwik Mękarski, francuski konstruktor (ur. 1843)
- Jan Rembowski, polski malarz (ur. 1879)
- Moris Rosenfeld, polski poeta (ur. 1862)
- Shun’ichi Shimamura, japoński lekarz (ur. 1862)
- Jan Jacob Coenraad Spohler, holenderski malarz (ur. 1837)
- Wiktor Stephan, polsko-węgierski leśnik (ur. 1865)
- Horace Parnell Tuttle, amerykański astronom (ur. 1837)
- Henryk Wiercieński, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1843)
Zdarzenia astronomiczne
Nagrody Nobla
Święta ruchome
Przypisy
- ↑ A. Stawiszyńska, Ruda Pabianicka. Echa przesżłości, Łódź 2009, s. 12.
Kalendaria tematyczne – rok
1923