W dzisiejszym świecie Kompania graniczna KOP „Dubrowa” stał się tematem niezwykle ważnym i interesującym. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie w miejscu pracy czy wpływ na kulturę popularną, Kompania graniczna KOP „Dubrowa” zdołał przyciągnąć uwagę szerokiego spektrum ludzi. Od ekspertów w tej dziedzinie po ogół społeczeństwa, Kompania graniczna KOP „Dubrowa” stał się tematem ciągłej dyskusji i debaty. W tym artykule zbadamy różne aspekty i perspektywy związane z Kompania graniczna KOP „Dubrowa”, aby zapewnić pełną i szczegółową analizę jego dzisiejszego znaczenia.
Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano10 batalion graniczny, a w jego składzie 12 kompanię graniczną KOP „Dubrowa”. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 99 żołnierzy służby zasadniczej.
W 1934 i w 1939 1 kompania graniczna KOP „Dubrowa” podlegała dowódcy batalionu KOP „Krasne”.
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza.
1 kompania graniczna „Dubrowa” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 28 kilometrów 142 metrów. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Głuszany”, „Lipienie” i „Mietkowo” z komendantury „Radoszkowicze”.
Wydarzenia
W meldunku sytuacyjnym z 29 stycznia 1925 napisano: 28 stycznia 1925 o godz. 6.00 na pododcinku kompanii patrol strażnicy nr 48 Zabłotkowszczyzna na drodze między miejscowością Węgłowszczyzna a Hermaczyska natknął się na trzech osobników. Doszło do wymiany strzałów, ale korzystając z ciemności bandyci zbiegli za granicę między słupami 626–627.
23 lutego 1925, w godzinach nocnych naprzeciwko 48 strażnicy „Zabłotkowszczyzna”, trwała strzelanina. Kilkanaście pocisków przeleciało nad strażnicą. Obsada 46 strażnicy „Wiazyń” zatrzymała Abrahama Apfelbauma.
17 września 1939 Sowieci uderzyli między innymi na odcinek broniony przez kompanię graniczna KOP „Dubrowa”. Od godziny 4:00 do 6:00 trwała obrona strażnicy „Szapowały”. Dowodzona przez kpr. Niedzielskiego załoga została zaatakowana przez pododdziały 144 pułku kawalerii wspieranego przez baterię artylerii konnej. Po zranieniu dowódcy strażnicy, załoga złożyła broń. Poległo 3 obrońców, ciężko ranny kpr. Niedzielski wkrótce został zamordowany na terenie sowieckiej „zastawy”. Zginęło też kilku czerwonoarmistów.
kpt. piech. Jan Cywicki (był 30 IX 1928 − 21 IV 1930) → odszedł do 7 ppLeg
kpt. piech. Stefan Tadeusz Halski (4 IV 1930 −)
kpt. piech. Franciszek Rudolf Burian ( − 5 V 1934)
kpt. piech. Feliks Merka (5 V 1934 – ? → kierownik II referatu uzupełnień KRU Grodno)
Uwagi
↑Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 366
↑Szubański napisał, że przed 1937 rokiem kompania wchodziła w skład batalionu KOP „Iwieniec” → Szubański 1993 ↓, s. 277
↑W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 odnoszą się do stanu sprzed 1937 → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Wiazyńska”, „Szarpowały”, „Peliksze” → Szubański 1993 ↓, s. 277
Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN0043-7182.
Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.