Anton Czechow

W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Anton Czechow, badając jego wiele aspektów i zagłębiając się w jego konsekwencje dla dzisiejszego społeczeństwa. Anton Czechow przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie, wywołując debatę i refleksję na temat jego znaczenia i wpływu. Idąc tym tropem, przeanalizujemy jego ewolucję w czasie, a także jego wpływ w różnych obszarach, od kultury po technologię. Podobnie skupimy się na wyzwaniach i możliwościach, jakie obecnie stwarza Anton Czechow, odnosząc się do jego znaczenia w zglobalizowanym i stale zmieniającym się kontekście.

Anton Czechow
Антон Павлович Чехов
Antosza Czechonte, Antosza Cz., Brat mojego brata, Ruver, Człowiek bez śledziony
Ilustracja
Imię i nazwisko

Anton Pawłowicz Czechow

Data i miejsce urodzenia

29 stycznia 1860
Taganrog

Data i miejsce śmierci

15 lipca 1904
Badenweiler

Narodowość

rosyjska

Język

rosyjski

Alma Mater

Uniwersytet Moskiewski

Dziedzina sztuki

proza, satyra, dramat, humoreski, publicystyka

Ważne dzieła
Faksymile
Odznaczenia
Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Anton Pawłowicz Czechow (ros. Антон Павлович Чехов [ɐnˈton ˈpavɫəvʲɪtɕ ˈtɕɛxəf], ur. 17 stycznia?/29 stycznia 1860 w Taganrogu, zm. 2 lipca?/15 lipca 1904 w Badenweiler) – rosyjski nowelista i dramatopisarz ukraińskiego pochodzenia. Klasyk literatury rosyjskiej.

Czechow i Lew Tołstoj w Jałcie (1900)

Mistrz „małych form literackich”, w której przeważały obrazki obyczajowe, miniatury z życia urzędników, kupców, ziemian i chłopów, łączące komizm z wyraźnymi akcentami krytyki społecznej.

Znany głównie z dramatów odtwarzających tragizm powszedniej egzystencji zwykłych, przeciętnych ludzi, zazwyczaj pozbawionych woli działania, w których konflikty ukazywał w aspekcie ogólnoludzkim, społeczno-psychologicznym, a zarazem czysto rosyjskim.

Życiorys

Anton Czechow pochodził z niezamożnej rodziny kupieckiej. Urodził się w Taganrogu, mieście położonym nad Morzem Azowskim. Był wychowywany przez okrutnego ojca prowadzącego mały sklepik. Przeżył szereg romansów, w tym jeden z żoną nauczyciela. Po ukończeniu gimnazjum w rodzinnym mieście udał się na studia medyczne do Moskwy. Fakultet ukończył w 1884 roku, jednak zawód lekarza zupełnie go nie interesował. Już jako student medycyny publikował utwory humorystyczne i satyryczne: Śmierć urzędnika (1883 r.), Kameleon (1884 r.), łączące liryzm z ironią. Pisał na ogół krótkie utwory, gdyż jak sam twierdził sztuka pisania jest sztuką skracania, a zwięzłość jest siostrą talentu.

Główna część jego dorobku powstała w długim okresie prowadzenia praktyki lekarskiej, zanim jeszcze jego dzieła przebiły się do szerszej publiczności. Jego nowele były publikowane w tym czasie, ale cieszyły się niezbyt dużym zainteresowaniem czytelników, zaś jego skomplikowanych i trudnych do adaptacji sztuk nikt nie chciał wystawiać. W lipcu 1890 roku udał się w podróż na Sachalin, miejsca zesłania politycznych i kryminalnych skazańców. Efektem wyprawy była napisane przez Czechowa dzieło Wyspa Sachalin, które w Rosji wywołała silny społeczny odzew.

W latach 1888–1900 odbywał podróże do Batumi, gdzie zatrzymywał się w domu przy obecnej ulicy Rustawelego.

Teatrem interesował się od młodzieńczych lat, kiedy to jako gimnazjalista zabiegał, by go wpuszczono na spektakle teatru zawodowego, zabronione dla młodzieży szkolnej. Przez całe życie pisał felietony teatralne oraz opowiadania z życia rosyjskiej sceny. Swoją pierwszą, czteroaktową sztukę Płatonow (Bez ojcowizny), napisał mając około dwudziestu lat. Sztukę dał do przeczytania aktorce Marii Jermołowej, lecz została mu ona zwrócona. Wartość jego sztuk odkrył dopiero Konstantin Stanisławski, słynny twórca MChAT-u, który premierą Mewy (1898) przyczynił się do rozgłosu Czechowa. Trzy kolejne sztuki pisane na zamówienie MChAT-u (Wujaszek Wania, Trzy siostry, Wiśniowy sad) cieszyły się podobną popularnością co Mewa i są do dzisiaj najbardziej znanymi utworami Czechowa.

Duet Stanisławski-Czechow na przełomie XIX i XX w. praktycznie zdominowała działalność MChAT-u. Obaj się świetnie rozumieli i wspólnie stworzyli podwaliny naturalizmu w teatrze, znacznie wyprzedzając swoją epokę. Istotą tego teatru było zerwanie ze sztucznymi konwencjami gry aktorskiej i zachowywanie się na scenie w możliwie jak najbardziej naturalny sposób. W 1901 r. Czechow poślubił Olgę Knipper, ulubioną aktorkę Stanisławskiego, która grała większość pierwszoplanowych ról kobiecych w sztukach Czechowa.

Chorował na gruźlicę, jednak pomimo choroby udał się w morderczą podróż na wyspę zesłańców, by zebrać materiały do książki o katorżnikach (Sachalin). Na zachodzie jego sztuki rozpropagował A.S. Suworin, zamożny właściciel prawicowego dziennika „Nowoje Wriemia”, który za własne pieniądze drukował i wystawiał dzieła Czechowa w Paryżu i Londynie oraz finansował i organizował podróże Czechowa po Europie Zachodniej.

Był ateistą.

Czechow zmarł 15 lipca 1904 roku na skutek wyniszczenia gruźlicą. Pochowano go z honorami na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie. Do dziś jego książki są w zestawie lektur. Należą ponadto do podstawowego kanonu literatury światowej.

Wybrana twórczość

Dramaty

  • 1881 – Płatonow
  • 1886 – O zgubnym wpływie palenia tytoniu
  • 1887 – Iwanow – czteroaktówka,
  • 1888 – Niedźwiedź – jednoaktowa komedia,
  • 1888–1889 – Oświadczyny – jednoaktówka,
  • 1889 – Drewniany demon – czteroaktowa komedia,
  • 1891 – Jubileusz – jednoaktowa komedia
  • 1896 – Mewa
  • 1899–1900 – Wujaszek Wania (przeróbka Drewnianego Demona)
  • 1901 – Trzy siostry
  • 1904 – Wiśniowy sad

Najbardziej znane opowiadania

Relacje dokumentalne

  • 1895 – Wyprawa na Sachalin, która składa się z:
    • Wyspa Sachalin (1891–1895),
    • Podróż przez Syberię,
    • Listy.

Nowele

Większość napisana pod pseudonimem Antosza Czechonte.

  • 1879–1884 – Intrygi – zbiór dziewięciu nowel,
  • 1882 – Późno zakwitające kwiaty
  • 1883 – Szwedzka zapałka
  • 1883–1888 – Światła
  • 1884 – Ostrygi, Perpetuum mobile
  • 1886 – Piostryje rasskazy, Doskonali ludzie, Tajemnica, Księżna, Nauczyciel, Dzieło sztuki
  • 1886–1901 – Hydrofobia
  • 1887 – Żebrak, Lekarz, Wrogowie, Egzaminy w magistracie, Szczęście, Pocałunek, W Wielkanoc, Tyfus, Wołodia
  • 1888 – Wielki step, Atak nerwowy, Kłopotliwy interes, Pięknisie, Łabędzi śpiew, Senny, Urodziny
  • 1889 – Nieciekawa historia
  • 1890 – Gusew, Koniokradzi
  • 1891 – Pojedynek na śmierć i życie, Żony wieśniaków
  • 1892 – Sala nr 6, Wygnanie, Konik polny, Sąsiedzi, Terror, Moja żona, Motyl
  • 1893 – Dwóch Wołodiów, Anonimowa historia
  • 1894 – Czarny mnich, Historia ogrodnika, Skrzypce Rothschilda, Student, Nauczyciel literatury, Królestwo kobiet
  • 1895 – Trzy lata, Ariadna, Morderstwo
  • 1896 – Dom z attyką, Moje życie
  • 1897 – Chłopi, W domu, W powozie
  • 1898 – Mała trylogia, Jonycz, Wizyta lekarza, Nowa dacza, Oficjalny interes
  • 1899 – Kochanie, Dama z pieskiem, Boże Narodzenie
  • 1900 – Wąwóz
  • 1902 – Biskup
  • 1903 – Panna na wydaniu
  • 1904 – Zakład

Powieści

  • 1884 – Dramat na polowaniu

Ekranizacje

 Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Antona Czechowa.

Upamiętnienie w Polsce

Od 1973 na terenie obecnej dzielnicy Bielany w Warszawie znajduje się ulica imienia Antoniego Czechowa. Także w Katowicach w dzielnicy Nikiszowiec znajduje się ulica jego imienia.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Czechow Anton P., Encyklopedia PWN .
  2. ↑ Anton Czechow: człowiek niefuterałowy | Portal historyczny Histmag.org - historia dla każdego! , histmag.org .
  3. ↑ Chekhov, Anton (1991). Forty Stories. Translated by Payne, Robert. New York City: Vintage Classics. ISBN 978-0-679-73375-1. s. 20
  4. ↑ Leonard Drożdżewicz, Pocztówka z Jedwabnego Szlaku, „Znad Wilii”, 1 (57), Viešoji įstaiga „Znad Wilii” kultūros plėtros draugija, 2014, s. 87, ISSN 1392-9712.
  5. ↑ Antoni Czechow, Wybór dramatów, 1979, ISBN 83-04-00280-9.
  6. ↑ Tabachnikova, Olga (2010). Anton Chekhov Through the Eyes of Russian Thinkers: Vasilii Rozanov, Dmitrii Merezhkovskii and Lev Shestov. Anthem Press. s. 26. ISBN 978-1-84331-841-5. Dla Rozanowa Czechow reprezentuje końcowy etap klasycznej literatury rosyjskiej przełomu XIX i XX wieku, spowodowany zanikiem tysiącletniej tradycji chrześcijańskiej, która podtrzymywała znaczną część tej literatury. Z jednej strony Rozanow uważa pozytywizm i ateizm Czechowa za swoje wady, wymieniając je wśród przyczyn popularności Czechowa w społeczeństwie.
  7. ↑ Ros. чайка transkryp. pol.: czajka – pol. mewa. Powszechny błąd tłumaczenia z ros. – słowo pol. czajka po ros. чибис transkryp. pol.: czibis.
  8. ↑ Uchwała nr 105 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 15 maja 1973 r. w sprawie nadania nazw ulicom, „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”, Warszawa, dnia 15 czerwca 1973 r., nr 6, poz. 39, s. 2.

Linki zewnętrzne

Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot