Z pewnością słyszałeś o Akcent wyrazowy więcej niż raz, ponieważ jego znaczenie i wpływ w różnych obszarach sprawiły, że stał się on tematem ogólnego zainteresowania. Od momentu pojawienia się Akcent wyrazowy przyciąga uwagę badaczy, profesjonalistów i entuzjastów, którzy nieustannie starają się dowiedzieć więcej o jego pochodzeniu, ewolucji i skutkach. W tym artykule dokładnie przeanalizujemy wszystko, co jest związane z Akcent wyrazowy, od jego pochodzenia po obecny status, w celu lepszego zrozumienia jego wpływu i zasięgu w naszym społeczeństwie.
Akcent wyrazowy (od łac. accentus „zaśpiew”) – wyróżnienie za pomocą środków fonetycznych niektórych sylab w obrębie wyrazu lub syntagmy.
W międzynarodowym alfabecie fonetycznym akcent główny oznacza się symbolem , a słabszy akcent poboczny symbolem (np. usłyszymy ). W MAF symbole te umieszczane są przed sylabami, do których się odnoszą (w niektórych innych notacjach występują po tych sylabach) – uzasadnione jest to tym, że wiedza o sposobie akcentowania danej zgłoski potrzebna jest przed jej wymówieniem (przeczytaniem).
Rodzaje akcentu ze względu na użyte środki fonetyczne:
Kategorie te nie są rozłączne, sylaba akcentowana może być bowiem wyróżniana za pomocą więcej niż jednego środka fonetycznego.
Obok akcentu wyrazowego wyróżnia się również tzw. akcent logiczny (zdaniowy) – wymawianie z naciskiem w zdaniu tych wyrazów, które są uważane przez mówiącego za bardziej istotne dla przekazywanej treści. Te ważniejsze części są wysuwane na początek wypowiedzenia lub na jego koniec.
Akcent wyrazowy w języku polskim jest:
Akcent poboczny pada z reguły na pierwszą sylabę w wyrazach dłuższych niż trzysylabowe.
W niektórych językach akcent wyrazowy jest cechą fonologiczną relewantną, na przykład hiszp. te gusto (lubisz mnie) i te gustó (polubiłeś(aś) go/ją). W języku czeskim akcent jest inicjalny i pada na pierwszą sylabę zestroju akcentowego (dó Prahy).