1814

Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wydarzenia w Polsce

• 17 marca – Wrzeszcz został przyłączony do Gdańska.
• 10 kwietnia – VI koalicja antyfrancuska: po rocznym oblężeniu przez wojska prusko-rosyjskie skapitulował francuski garnizon w twierdzy Głogów.
• Wrzesień – zwłoki księcia Józefa Poniatowskiego zostały sprowadzone do Polski. Został pochowany w podziemiach Bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie (w roku 1815 zwłoki księcia zostały przeniesione do Krakowa na Wawel).

Wydarzenia na świecie

• 9 stycznia – powstała Królewska Armia Holenderska (nl. Koninklijke Landmacht).
• 14 stycznia – podpisano Traktat kiloński, układ pokojowy między Szwecją a Królestwem Danii-Norwegii, kończący wojny napoleońskie w Skandynawii.
• 29 stycznia – wojny napoleońskie: bitwa pod Brienne, wojska napoleońskie pokonały wojska pruskie i rosyjskie.
• 1 lutego:
  • VI koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk sprzymierzonych w bitwie pod La Rothière.
  • w wyniku wybuchu wulkanu Mayon na filipińskiej wyspie Luzon zginęło ponad 1200 osób.
• 10 lutego – wojny napoleońskie: Francuzi odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Champaubert.
• 11 lutego – wojny napoleońskie: wygrana Francuzów nad wojskami prusko-rosyjskimi w bitwie pod Montmirail.
• 12 lutego – wojny napoleońskie: zwycięstwo Francuzów nad armią prusko-rosyjską w bitwie pod Château-Thierry.
• 14 lutego – wojny napoleońskie: zwycięstwo wojsk francuskich nad Prusami w bitwie pod Vauchamps.
• 17 lutego – wojny napoleońskie: zwycięstwo wojsk francuskich w bitwie pod Mormans.
• 18 lutego – wojna z VI koalicją: wojska napoleońskie odniosły zwycięstwo w bitwie pod Montereau.
• Marzec – wojska koalicji antynapoleońskiej zajęły Paryż.
• 3 marca – wojny napoleońskie: skapitulowała francuska twierdza Soissons.
• 7 marca – wojny napoleońskie: zwycięstwo wojsk francuskich nad prusko-rosyjskimi w bitwie pod Craonne.
• 9-10 marca – wojny napoleońskie: wojska prusko-rosyjskie zwyciężyły w bitwie pod Loan.
• 13 marca – wojny napoleońskie: zwycięstwo wojsk francuskich nad korpusem prusko-rosyjskim w bitwie pod Reims.
• 19 marca – VI koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk koalicji w bitwie pod Vic-en-Bigorre.
• 20 marca – VI koalicja antyfrancuska: rozpoczęła się bitwa pod Arcis-sur-Aube, między armią napoleońską i austriacką.
• 21 marca – VI koalicja antyfrancuska: zakończyła się nierozstrzygnięta francusko-austriacka bitwa pod Arcis-sur-Aube.
• 25 marca – VI koalicja antyfrancuska: zwycięstwo wojsk koalicji w bitwie pod Fère-Champenoise.
• 27 marca – wojny z Indianami: armia amerykańska pokonała Krików w bitwie nad Horseshoe Bend.
• 30 marca – wojny napoleońskie: wojska koalicji rozpoczęły atak na Paryż.
• 31 marca – wojny napoleońskie: wojska koalicji antyfrancuskiej zdobyły Paryż.
• 1 kwietnia – w Fontainebleau cesarz Napoleona I pożegnał się z wojskiem.
• 6 kwietnia – VI koalicja antyfrancuska: pierwsza abdykacja cesarza Napoleona I na rzecz swego syna, króla Rzymu Napoleona II Bonaparte. W odpowiedzi koalicja zażądała abdykacji bezwarunkowej do której doszło 11 kwietnia.
• 10 kwietnia – wojny napoleońskie: zwycięstwo wojsk brytyjsko-hiszpańsko-portugalskich w bitwie pod Tuluzą.
• 11 kwietnia – bezwarunkowa abdykacja Napoleona. Władzę przejął Ludwik XVIII.
• 4 maja – na Elbę przypłynął statek ze skazanym na zesłanie Napoleonem Bonaparte.
• 5 maja – wojna brytyjsko-amerykańska: brytyjski desant spalił amerykański Fort Ontario.
• 16 maja – wojna o niepodległość Argentyny: zwycięstwo floty argentyńskiej nad hiszpańską w bitwie morskiej koło Montevideo.
• 17 maja – w Eidsvoll uchwalono konstytucję niepodległej Norwegii.
• 23 maja – w Wiedniu odbyła się premiera ostatecznej wersji jedynej w dorobku Ludwiga van Beethovena opery Fidelio.
• 29 maja – Hamburg został wyzwolony spod trwającej od 1806 roku okupacji francuskiej.
• 30 maja:
  • zawarto pokój paryski pomiędzy Francją a państwami VI koalicji antyfrancuskiej. Granice Francji zostały przywrócone do stanu z roku 1792.
  • Honoriusz IV Grimaldi został księciem Monako.
• 4 czerwca – król Francji Ludwik XVIII nadał Kartę Konstytucyjną.
• 3 lipca – wojna brytyjsko-amerykańska: Amerykanie starli się z Brytyjczykami pod Fort Erie.
• 5 lipca – wojna brytyjsko-amerykańska: bitwa pod Chippewa.
• 25 lipca – wojna brytyjsko-amerykańska: Brytyjczycy starli się z Amerykanami pod Lundy’s Lane.
• 7 sierpnia – Pius VII zdecydował o wznowieniu działalności zakonu jezuitów.
• 9 sierpnia – podpisano traktat pokojowy w Fort Jackson, kończący wojnę USA z Krikami.
• 13 sierpnia – w Londynie podpisano traktat brytyjsko-holenderski, na mocy którego zostały zwrócone holenderskie kolonie anektowane przez Brytyjczyków w trakcie wojen napoleońskich. Jednocześnie Holandia sprzedała Wielkiej Brytanii m.in. Gujanę Brytyjską i prowincję Przylądka Dobrej Nadziei.
• 14 sierpnia
  • podpisano układ o utworzeniu unii szwedzko-norweskiej.
  • w mediolańskiej La Scali odbyła się premiera opery Turek we Włoszech Gioacchino Rossiniego.
• 24 sierpnia – wojna brytyjsko-amerykańska: wojska brytyjskie odniosły zwycięstwo w bitwie pod Bladensburgiem, co pozwoliło im na zdobycie Waszyngtonu i spalenie Białego Domu, Kapitolu i innych budynków rządowych w mieście.
• 11 września – wojna brytyjsko-amerykańska: bitwa pod Plattsburghiem.
• 13 września – wojna brytyjsko-amerykańska: zwycięstwo Amerykanów w bitwie pod Baltimore.
• 14 września – Francis Scott Key napisał tekst pieśni Gwiaździsty Sztandar, będącej obecnie hymnem USA.
• 18 września – rozpoczął się kongres wiedeński.
• 2 października – zwycięstwo Hiszpanów nad powstańcami chilijskimi w bitwie pod Rancagua.
• 29 listopada – w Londynie rozpoczęto drukowanie The Times, jako pierwszej gazety na świecie, na cylindrycznej maszynie konstrukcji Friedricha Koeniga.
• 24 grudnia – podpisano pokój gandawski kończący wojnę brytyjsko-amerykańską.
• Joseph von Fraunhofer dokonał analizy widmowej światła Słońca i gwiazd.

Urodzili się

• 1 stycznia – Hong Xiuquan, chiński przywódca powstania tajpingów (zm. 1864)
• 6 stycznia – August Chapdelaine, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1856)
• 17 stycznia – Ludwik Mierosławski, działacz polityczny (zm. 1878)
• 20 stycznia - David Wilmot, amerykański prawnik, polityk, abolicjonista, senator ze stanu Pensylwania (zm. 1868)
• 24 stycznia - Helena Luiza Elżbieta, księżniczka Mecklenburg-Schwerin (zm. 1858)
• 12 lutego – Amatore Sciesa, lombardzki patriota okresu włoskich wojen o niepodległość, stracony przez Austriaków (zm. 1851)
• 20 lutego – Maciej Stęczyński, poeta, podróżnik i rysownik (zm. 1890)
• 22 lutego – Oskar Kolberg, etnograf, muzyk i kompozytor (zm. 1890)
• 9 marca – Taras Szewczenko (ukr. Тарас Григорович Шевченко), ukraiński poeta narodowy, malarz (zm. 1861)
• 11 marca – Ludwik z Casorii, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1885)
• 18 marca - Bogusława Mańkowska, polska pisarka, pamiętnikarka (zm. 1901)
• 14 maja – Szymon Berneux, francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1866)
• 30 maja – Michaił Bakunin (ros. Михаи́л Алекса́ндрович Баку́нин), rosyjski myśliciel i rewolucjonista, teoretyk anarchizmu (zm. 1876)
• 21 czerwca – Paweł Bryliński, rzeźbiarz ludowy (zm. 1890)
• 19 lipca – Samuel Colt, amerykański wynalazca i konstruktor broni palnej
• 13 sierpnia – Anders Jonas Ångström, szwedzki fizyk i astronom (zm. 1874)
• 9 września – Alfonsa Maria Eppinger, francuska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1867)
• 16 września - Ludwik Ruczka, polski duchowny katolicki, polityk (zm. 1896)
• 13 października - Andrzej Rosicki, polski samorządowiec, prezydent Łodzi (zm. 1904)
• 15 października – Michaił Lermontow (ros. Михаил Юрьевич Лермонтовн), rosyjski prozaik, dramatopisarz i poeta (zm. 1841)
• 17 października – Jakiw Hołowacki (ukr. Яків Федорович Головацький), ukraiński działacz narodowy, badacz galicyjskiego folkloru (zm. 1888)
• 6 listopada – Adolphe Sax, belgijski budowniczy instrumentów muzycznych, konstruktor saksofonu (zm. 1894)
• 14 listopada – błogosławiony Edmund Bojanowski (zm. 1871)
• 16 listopada – Edmund Wasilewski, polski poeta, nauczyciel, piewca Krakowa (zm. 1846)
• 17 grudnia – Hiacynt Łobarzewski, polski botanik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, badacz flory Karpat (zm. 1862)
• 19 grudnia - Maria Antonietta, księżniczka Królestwa Obojga Sycylii (zm. 1898)
• 28 grudnia - Jeremiah Clemens, amerykański polityk, senator ze stanu Alabama (zm. 1865)
• data dzienna nieznana:
  • Kolumba Kim Hyo-im, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1839)
  • Askaniusz Nicanore, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1860)
  • Agata Yi Kan-nan, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1846)
  • Agata Yi Kyŏng-i, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1840)

Zmarli

• 13 marca – Angelica Schuyler Church, amerykańska socjaldemokratka (ur. 1756)
• 26 marca – Joseph Ignace Guillotin, francuski lekarz (ur. 1738)
• 29 maja – Józefina de Beaunarhais, żona Napoleona I (ur. 1763)
• 19 lipca – Matthew Flinders, angielski podróżnik i żeglarz (ur. 1774)
• 7 listopada – Piotr Wu Gousheng, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1768)
• 2 grudnia – Donatien-Alphonse-François de Sade, francuski pisarz od którego pochodzi nazwa sadyzm (ur. 1740)

Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 17 lutego
• Ostatki: 22 lutego
• Popielec: 23 lutego
• Niedziela Palmowa: 3 kwietnia
• Wielki Czwartek: 7 kwietnia
• Wielki Piątek: 8 kwietnia
• Wielka Sobota: 9 kwietnia
• Wielkanoc: 10 kwietnia
• Poniedziałek Wielkanocny: 11 kwietnia
• Wniebowstąpienie Pańskie: 19 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 29 maja
• Boże Ciało: 9 czerwca

Zobacz multimedia związane z tematem: 1814