Damaszek
W dzisiejszym świecie Damaszek to temat, który zyskał duże znaczenie w różnych obszarach społeczeństwa. Od polityki i ekonomii, po kulturę i technologię, Damaszek przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Ze względu na swój wpływ na codzienne życie ludzi i wpływ na globalne podejmowanie decyzji, Damaszek stał się stałym punktem zainteresowania badaczy, liderów opinii i zwykłych obywateli. W tym artykule zbadamy różne aspekty Damaszek i przeanalizujemy jego wpływ na różne aspekty współczesnego życia.
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Muhafaza |
Miasto Damaszek | ||
| Data założenia |
XV wiek p.n.e. | ||
| Burmistrz |
Biszr as-Sabban | ||
| Powierzchnia |
105 km² | ||
| Wysokość | |||
| Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy |
+963 11 | ||
| |||
Położenie na mapie Syrii  | |||
 33°30′N 36°17′E/33,500000 36,283333
| |||
| Strona internetowa | |||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Historyczne fortyfikacje w Damaszku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
I, II, III, IV, VI |
| Numer ref. | |
| Region |
Kraje arabskie |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1979 |
| Dokonane zmiany |
2011 |
| Obiekt zagrożony |
od 2013 |
Damaszek (arab. دمشق [diˈmaʃq], trl. dmšq, transkr. Dimaszk; aram. ܕܪܡܣܘܩ; hebr. דַּמֶּשֶׂק) – stolica Syrii położona w południowo-zachodniej części kraju, drugie co do wielkości (po Aleppo) miasto Syrii – 2 079 000 mieszkańców (2019), cała aglomeracja – ponad 2,8 mln mieszkańców (2008). Położony nad rzeką Barada u podnóża gór Antyliban, na skraju Pustyni Syryjskiej. Ważny ośrodek przemysłowy (przemysł włókienniczy, elektroniczny, maszynowy, spożywczy) i naukowy Syrii, od 1268 siedziba Prawosławnego Patriarchatu Antiochii, także ośrodek handlowy. Aglomeracja Damaszku stanowi wydzieloną jednostkę administracyjną Syrii.
Damaszek jest jednym z najstarszych ciągle zamieszkanych miast na świecie (pierwotnie zasiedlonym w III tysiącleciu p.n.e.), jak również kulturalnym i religijnym centrum orientu. W Syrii nazywany jest często Asz-Szam (الشام), w pozostałych państwach arabskich nazwa ta kojarzona jest bezpośrednio z Syrią, historycznie zaś odnosi się do większego regionu Lewantu.
Historia
Damaszek to jedno z najstarszych miast Bliskiego Wschodu znane już od XV wieku p.n.e. z inskrypcji egipskich. Uważa się je także za jedne z najstarszych nieprzerwanie zamieszkałych miast na świecie (pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z III tysiąclecia p.n.e.).
Na przełomie II i I tysiąclecia p.n.e. stolica niezależnego państwa aramejskiego. W 732 p.n.e. Damaszek został zdobyty przez Asyryjczyków, potem krótko należał do Babilonii, a następnie dostał się we władanie perskich Achemenidów (był stolicą satrapii). W 330 p.n.e., jak i cała Persja, znalazł się w państwie Aleksandra Wielkiego, a w okresie hellenistycznym na zmianę należał najpierw do egipskich Ptolemeuszy, zaś następnie do Seleukidów. W 64 p.n.e. wszedł do rzymskiej prowincji Syrii. Po podziale imperium w 395 stał się częścią Bizancjum. W 635 Damaszek zajęli Arabowie. W latach 661–750 był stolicą Umajjadów, a po przeniesieniu stolicy pozostał jednym z najważniejszych miast świata arabskiego.
W X wieku podbity na krótko przez egipską dynastię Fatymidów, zdobyty został następnie przez Turków seldżuckich w 1076. W czasie wypraw krzyżowych wielokrotnie oblegany, pozostał niezdobyty i przekształcił się w centrum oporu przeciw europejskim najeźdźcom; został stolicą Saladyna i dynastii Ajjubidów. W XIII wieku był ponownie pod wpływami władców Egiptu, tym razem dynastii mameluckiej. W 1401 miasto zdobyli i zniszczyli Mongołowie pod dowództwem Timura.
W XVI wieku zdobyty przez Turków osmańskich, pozostawał w ich rękach do I wojny światowej, podczas której został zajęty przez arabskich sojuszników Wielkiej Brytanii. W okresie francuskiego mandatu kolonialnego ośrodek działalności ruchu niepodległościowego. Od 1946 jest stolicą niepodległej Syrii.
W swojej historii Damaszek zasłynął z produkcji:
- jedwabiu, głównie adamaszku,
- stali damasceńskiej,
- fajansów damasceńskich.
Administracja
Administracyjnie Damaszek stanowi miasto wydzielone, jedną z 14 muhafaz Syrii, która obejmuje również przyległe miasto Al-Jarmuk, występującą pod arabską nazwą Madinat Dimaszk (مدينة دمشق) lub Muhafazat Madinat Dimaszk (محافظة مدينة دمشق). 23 czerwca 2003 polska Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej wprowadziła dla tej jednostki egzonim Damaszek-Miasto, a 23 lutego 2011 zmieniła go na Miasto Damaszek.
Miasto stanowi też ośrodek administracyjny muhafazy Damaszek.
Transport
35 km na południowy wschód od Damaszku znajduje się Port lotniczy Damaszek, mający regularne połączenia lotnicze z Europą, z innymi krajami Bliskiego Wschodu, Bejrutem i Trypolisem w Libanie oraz Rijadem w Arabii Saudyjskiej. Linia kolejowa prowadzi ze Stambułu w Turcji do Aleppo i z Damaszku do Ammanu w Jordanii. Zbiorcze taksówki zwane “serwisem” oferują połączenia z Damaszku do większości sąsiednich krajów.
Główne linie kolejowe łączą Damaszek z Aleppo, Dajr az-Zaur, Al-Hasaką, Al-Kamiszli i z drugą linią biegnącą wzdłuż wybrzeża.
Architektura
- Wielki Meczet Umajjadów z 705 – najważniejsza świątynia w Syrii i czwarta co do ważności w świecie muzułmańskim; została przebudowana z bazyliki Św. Jana Chrzciciela. Do tej pory przechowywane są tam relikwie Jana Chrzciciela (czczonego przez muzułmanów jako jednego z proroków). Wyróżnia się trzynawowym korpusem głównym, na którym zachowały się resztki mozaiki z VIII w. Posiada rozległy dziedziniec otoczony arkadami i trzy minarety.
- Cytadela z XIV wieku.
- Mauzoleum Saladyna z 1193.
- Bazar – Suk al-Hamidijja.
- Medresa an-Nuri (XII wiek), na której terenie znajduje się grobowiec Nur ad-Dina, poprzednika Saladyna.
- Dawna medresa al-Adilijja (druga połowa XII wieku) z grobem sułtana Al-Adila, obecnie mieści oddział Biblioteki Narodowej.
- Dawna medresa az-Zahirijja (XIII wiek) mieszcząca mauzoleum sułtana Bajbarsa. Charakterystyczny jest portal wejściowy wykonany z czarnego i żółtego kamienia.
- Pozostałości świątyni Jowisza z III wieku p.n.e.
- Pałac Azima zbudowany w latach 1749–1752 przez namiestnika Damaszku, Asad Paszę al-Azima, obecnie mieści Muzeum Syryjskiej Sztuki i Tradycji.
- Maristan Nur ad-Dina z XII wieku.
- Muzeum Narodowe w Damaszku.
- Katedra pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny.
- Kościół Świętego Krzyża.
Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ a b c А.И. Воропаев i inni, ДАМАСК , Большая российская энциклопедия, 2007 (ros.).
- ↑ 2019 Statistical Abstract , Central Bureau of Statistics of Syria.
- ↑ a b c d Damaszek, Encyklopedia PWN .
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, KSNG .
- ↑ Zmiany wprowadzone na XII posiedzeniu Komisji (23 czerwca 2003 roku), KSNG .
- ↑ Zmiany wprowadzone na 58. posiedzeniu Komisji (23 lutego 2011 roku), KSNG .
Bibliografia
- Magdalena Dobrzańska-Bzowska, Krzysztof Bzowski: Praktyczny przewodnik – Bliski Wschód. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2008, s. 276–298. ISBN 978-83-7513-146-8.
Linki zewnętrzne
| Wg Pliniusza (I wiek) | |
|---|---|
| Wg Ptolemeusza (II wiek) |
|
