Dzisiaj Rzepin jest tematem cieszącym się dużym zainteresowaniem i znaczeniem w naszym społeczeństwie. Od lat Rzepin przyciąga uwagę ekspertów i profesjonalistów z różnych dziedzin, a także ogółu społeczeństwa. Znaczenie Rzepin rośnie wraz z wkraczaniem w erę zmian i postępu w różnych obszarach. Niezależnie od tego, czy chodzi o dziedzinę technologiczną, naukową, społeczną czy kulturową, Rzepin okazał się tematem ciągłej dyskusji i debaty. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Rzepin, od jego wpływu na życie codzienne po wpływ na przyszłość społeczeństwa.
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
Ratusz | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Data założenia |
XIII wiek | ||||
Prawa miejskie |
przed 1329 | ||||
Burmistrz |
Sławomir Dudzis | ||||
Powierzchnia | |||||
Wysokość |
ok. 50 m n.p.m. | ||||
Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość |
|||||
Strefa numeracyjna |
95 | ||||
Kod pocztowy |
69-110 | ||||
Tablice rejestracyjne |
FSL | ||||
Położenie na mapie gminy Rzepin | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego | |||||
Położenie na mapie powiatu słubickiego | |||||
52°20′47″N 14°49′56″E/52,346389 14,832222 | |||||
TERC (TERYT) |
0805044 | ||||
SIMC |
0935682 | ||||
Urząd miejski pl. Ratuszowy 169-110 Rzepin | |||||
Strona internetowa |
Rzepin (niem. Reppen) – miasto w woj. lubuskim, w powiecie słubickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rzepin.
Rzepin uzyskał lokację miejską przed 1329 rokiem.
Miasto położone przy drodze krajowej nr 92, w odległości 21 km od Słubic, 66 km od Gorzowa Wlkp., 85 km od Zielonej Góry, 170 km od Szczecina, 150 km od Poznania, 250 km od Wrocławia i 450 km od Warszawy. Przez Rzepin przebiega autostrada A2. Leży na terenie ziemi lubuskiej w zachodniej części Pojezierza Lubuskiego na terenie Równiny Torzymskiej (315.43), w polodowcowej dolinie o południkowym przebiegu.
Rzepin leży w historycznej ziemi lubuskiej, w regionie określanym jako ziemia torzymska.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.
Części miasta: Dolne Miasto (Stare Miasto), Górne Miasto (Nowe Miasto), Zatorze (Elizy Orzeszkowej), os. Sikorskiego oraz os. Kilińskiego. Do strefy podmiejskiej zalicza się Rzepinek i Starościn (dawniej Polska Wola).
Przez miasto przepływa rzeka Ilanka, prawobrzeżny dopływ Odry, która poniżej miasta na Nowym Młynie przyjmuje dopływ Rzepię.
W okolicy miasta znajdują się liczne jeziora polodowcowe, m.in.: Busko, Długie – kąpielisko miejskie, Głębiniec, Linie, Lubińskie, Oczko, Popienko, Rzepsko.
Geneza nazwy miasta na gruncie języków słowiańskich nie budzi wątpliwości. Berghaus w 1856 roku badał pochodzenie nazwy od słów: repina – ludowa nazwa klonu, rjepa – rzepa lub też rjepnik – pole porośnięte rzepą; Mucke uważał, że może być to nazwa pochodząca od słowa ryby – Rybin, Rybek, Rybno – osada rybaków (miasto położone nad rzeką). Współczesna etymologia polska (Rospond, Rymut, Malec) jednoznacznie opowiada się za pochodzeniem nazwy od przezwiska Rzepa lub rośliny rzepy.
Po II wojnie światowej miasto przez krótki okres nosiło nazwę „Rypin Lubuski”. Nazwa Rzepin została wprowadzona rozporządzeniem Ministra Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 roku.
Miasto powstało w miejscu X-wiecznego grodu i rzemieślniczego podgrodzia zlokalizowanego przy miejscu dogodnej przeprawy przez Ilankę. Najstarsza wzmianka o Rzepinie pochodzi z 1297 roku – w tym czasie żył bowiem pleban de Repin – Iacobus Craft – i jego obecność została odnotowana podczas uroczystości nadawania wsi Wystok paradyskiemu klasztorowi[potrzebny przypis].
Rzepin zawsze związany był z ziemią torzymską (ziemią lubuską), która do 1249 roku należała do książąt śląskich. W drugiej połowie XIII wieku została odstąpiona przez arcybiskupów magdeburskich margrabiom brandenburskim. Od tego czasu losy Rzepina były burzliwe: był wielokrotnie sprzedawany, a ziemie należące do miasta konfiskowane. Dawny Rzepin był miastem rzemieślniczym, istniały tu cechy sukienników, rzeźników, piekarzy i szewców, w mieście działał młyn wodny, wielkim przywilejem Rzepina było rybołówstwa oraz browarnictwo. Rozwój miasta powodowany zaradnością oraz walecznością mieszkańców miasta był niestety hamowany przez różne plagi, klęski i epidemie jakie dotykały Rzepin oraz liczne pożary, a szczególnie jeden, w którym spłonął zabytkowy ratusz[potrzebny przypis].
Średniowieczne miasto posiadało kształt zbliżony do prostokąta 300 × 400 m. Podłużnie i poprzecznie przecinały miasto po trzy równoległe ulice, wyodrębniające średniowieczny rynek. Najstarszy plan Rzepina pochodzi z 1725 roku i został sporządzony przez Eichlera.
Stare miasto zwartą zabudową jest na prawym brzegu Ilanki, a z pozostałych stron otoczone było rowem (fosą miejską), później zasypanym ze względu na niekorzystny wpływ wilgotnego mikroklimatu – na jego miejscu obecnie istnieją alejki spacerowe.
W XIV i XV wieku miasto określano przymiotnikiem „nowy”, co może świadczyć o nowej lokalizacji miasta lub o nowych prawach miejskich: 28 lipca 1329 r. – Newen Reppin, 1335 r. – Nyen Rypin, 1441 r. – Nyen Reppen. Być może gród został przeniesiony w bardziej dogodne miejsce, ponieważ nad Ilanką między Tarnawą Rzepińską a Starościnem zachowało się wcześniejsze grodzisko. W literaturze niemieckiej spotykamy: Reppin, Reppen; natomiast w polskiej: Rypin lub Rzepin. W 1437 roku pojawiła się jeden raz nazwa Stat Kleynen Reppin, ale próba nazwania miasta „małym” nie przyjęła się. Od połowy XV wieku nazwa miejscowości pisana jest bez przymiotnika. Przez krótki okres po wojnie miasto nazwano Rypin Lubuski względnie Rypin, a pod koniec lat 40. używana była już obecna forma.
Po wojnie Rzepin był również miastem powiatowym (powiat rzepiński z siedzibą w Słubicach).
Krótka historia miasta w datach 1850–1945:
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:
inne zabytki:
W 1991 roku na terenie byłej betoniarni użytkowanej przez firmę meblową „Karat” powstała fabryka mebli tapicerowanych „Steinpol Meble” należąca do koncernu Steinhoff International Holdings. Jest to obecnie największy zakład pracy w mieście zatrudniający 738 pracowników w 2010 roku.
Inne zakłady w Rzepinie to m.in. mleczarnia oraz producent wód mineralnych „Rzepinianka”. Prócz tego w mieście istnieje Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna.
Swoją siedzibę miał tu Lubuski Kombinat Rolny.
W obrębie miasta przebiegają drogi:
W mieście znajduje się stacja kolejowa Rzepin przez którą przebiega linia kolejowa nr 3 łącząca Warszawę z Frankfurtem nad Odrą, linia kolejowa nr 273 „Nadodrzanka” łącząca Wrocław ze Szczecinem oraz Linia kolejowa nr 364 łącząca Rzepin z Międzyrzeczem oraz Wierzbnem. Miasto jest ważnym węzłem kolejowym.
W mieście działa Miejski Dom Kultury działający od stycznia 2005 roku. Przy MDK działa również Kino „Chrobry”.
W Rzepinie znajdują się następujące obiekty sportowe:
Istnieje tu także Miejski Klub Sportowy „Ilanka” Rzepin, założony 17 grudnia 1965 roku w wyniku fuzji Kolejowego Klubu Sportowego „Kolejarz” Rzepin powstałego w 1948 roku i Szkolno-Gminnego KS „Jeleń” Rzepin. W roku 1976 Ilanka dokonała fuzji z Klubem Sportowym „Stal” Rzepin powstałym w 1970 roku. W sezonie 2023/2024 sekcja piłkarska klubu występuje w IV lidze lubuskiej. Charakterystyczne barwy zespołu: niebiesko-białe.
Ilanka posiada również sekcję atletyczną (Athletic Team). Zawodnicy sekcji wielokrotnie zdobywali medale Mistrzostw Świata i Europy w Wyciskaniu Sztangi Leżąc federacji WPC (World Powerlifting Congress) oraz WUAP (World United Amateur Powerlifting). Istnieje też sekcja brydża sportowego.
W lutym 2013 roku powstał Siatkarski Klub Sportowy „Piast” Rzepin. Występuje w III lidze seniorów.
Od początku istnienia miasta wielkim atutem Rzepina były lasy, które go otaczały. Lasy nadane zostały miastu już przed XIV wiekiem, niestety na skutek pomyłki władz Rzepina podczas naliczania podatków w 1553 roku zostały skonfiskowane i pozostał jedynie skrawek rachitycznego drzewostanu. W okolicy Rzepina znajdowały się dwa lasy królewskie, co dowodzi jak obfite w zwierzynę łowną były te tereny. W XVIII wieku założone zostało nadleśnictwo oraz istniejąca do dziś leśniczówka Dąbrowa vel Osęka (obecnie część osady Rzepinek). Obecnie określenie Puszcza Rzepińska lub Brama Lubuska należy raczej traktować jako nazwę historyczną, ewentualnie synonimiczną dla Puszczy Lubuskiej, czyli dużych obszarów leśnych w woj. lubuskim w otoczeniu głównie Rzepina i Torzymia. Rzepin jest siedzibą nadleśnictwa.
Miasta i gminy partnerskie: Hoppegarten, Niemcy