W dzisiejszym świecie Powiat leszczyński zyskał niespotykane dotąd znaczenie. Niezależnie od tego, czy jest to bohater sceny politycznej, główny temat debat akademickich, czy zjawisko kulturowe, Powiat leszczyński zdołał przyciągnąć uwagę szerokiego spektrum społeczeństwa. Jego wpływ rozciąga się na różne obszary, od gospodarki po codzienne życie ludzi. W tym artykule zbadamy różne aspekty Powiat leszczyński, analizując jego wpływ na różne aspekty współczesnego życia i badając przyczyny jego rosnącego znaczenia.
powiat | |||||||
| |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
TERC |
3013 | ||||||
Siedziba | |||||||
Starosta |
Jarosław Wawrzyniak | ||||||
Powierzchnia |
804,65 km² | ||||||
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
|||||||
• gęstość |
71,1 os./km² | ||||||
Urbanizacja |
8,96% | ||||||
Tablice rejestracyjne |
PLE | ||||||
Adres urzędu: pl. Kościuszki 4b64-100 Leszno | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||
Strona internetowa |
Powiat leszczyński – powiat w Polsce (województwo wielkopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Leszno, które jednak nie wchodzi w skład powiatu, jest samodzielnym powiatem grodzkim.
W skład powiatu wchodzą:
Według danych z 31 grudnia 2019 roku powiat zamieszkiwało 57 201 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 57 544 osoby.
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 49 687 | 100 | 25 012 | 50,34 | 24 675 | 49,66 |
Miasto | 4433 | 8,92 | 2255 | 4,54 | 2178 | 4,38 |
Wieś | 45 254 | 91,08 | 22 757 | 45,80 | 22 497 | 45,28 |
W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie leszczyńskim obejmowała ok. 0,6 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 2,4% do aktywnych zawodowo.
Powiat leszczyński powstał w 1887 r. w wyniku reorganizacji administracji terytorialnej niemieckiej Cesarstwa Niemieckiego, która oddzieliła obszar 524,7 km² ze wschodniej części powiatu wschowskiego. Wcześniej te tereny należały początkowo do ziemi wschowskiej, którą wyodrębnił w 1343 król Kazimierz Wielki. II rozbiór Polski sprawił, że okolice Leszna zostały włączone do departamentu poznańskiego i podzielone pomiędzy powiat kościański i wschowski. W pierwszych latach XIX wieku w Lesznie znajdował się sąd powiatowy i tzw. sąd przysięgłych. Po 1850 powstała tu filia banku państwowego, a w 1874 urząd stanu cywilnego. Na czele powstałego powiatu stanął mianowany na ten urząd w 1888 starosta (landrat) Hans von Hellmann, któremu podlegał zespół urzędników sprowadzonych w większości z Cesarstwa Niemieckiego. W krótkim czasie powstały instytucje, które istniały w każdym mieście powiatowym, tj. urząd celny, kasa komunalno-oszczędnościowa, lekarz powiatowy i weterynarz. Kolejnymi starostami byli Arnold von Rosenstiel i Siegfried von Kardoff. Odzyskaniu niepodległości przez Polskę towarzyszyły w Wielkopolsce nastroje niepodległościowe – tu miało miejsce powstanie wielkopolskie, którego nie zakończył rozejm w Trewirze. Dopiero 1 czerwca 1919 powstała polska administracja powiatowa, starostą został wówczas Tadeusz Sobeski, a siedzibą powiatu – Osieczna. Leszno w tym czasie nadal znajdowało się w granicach Rzeszy; po wprowadzeniu w życie postanowień traktatu wersalskiego ustalono nowy przebieg granic. Leszno od 17 stycznia 1920 znalazło się w Polsce; zorganizowano wówczas Wydział Powiatowy pełniący funkcję sejmiku powiatowego złożonego z 12 członków, których mianował do tej funkcji wojewoda poznański. Po raz pierwszy powszechne i wolne wybory do rady powiatu miały miejsce 6 stycznia 1922; wybrano wówczas 37 członków. Powiat leszczyński składał się z czterech miast (Leszno, Osieczna, Rydzyna i Święciechowa), 76 tzw. gmin wiejskich i 41 obszarów folwarczno-dworskich, a na urząd starosty wybrany został Edmund Zenkteler i pełnił ją przez trzy kadencje. Zastąpił go w 1936 Rudolf Świątkowski. Po wybuchu II wojny światowej władze samorządowe zostały ewakuowane na wschód w okolice Żółkwi; dalsze losy starosty pozostały nieznane. Administracja hitlerowska postawiła na czele powiatów wschowskiego i leszczyńskiego Reinfrieda von Baumbacha, który pełnił tę funkcję do 1940, a następnie przez pozostały okres II wojny światowej landratem był Karl Wollner. Armia Czerwona wkroczyła do Leszna 31 stycznia 1945, tydzień później, tj. 6 lutego 1945, Miejski Komitet Robotniczy ustanowił na czele powiatu leszczyńskiego tymczasowego starostę Ludwika Wielickiego. Zgodnie z zarządzeniem pełnomocnika rządu na województwo poznańskie Michała Gwiazdowicza, Miejski Komitet Robotniczy wspólnie z pełnomocnikami wojewódzkimi i pełnomocnikami rządu rozpoczął proces organizowania miejskich i gminnych rad narodowych oraz Powiatowej Rady Narodowej i Wydziału Powiatowego; w Lesznie delegatem rządu został Roman Jur, starostą Kazimierz Roszkiewicz, a jego zastępcą Wacław Żółty. 22 marca tego samego roku wybrano Powiatową Radę Narodową, na czele której stanął Jan Rutkowiak. W dniu 10 lutego 1948 weszły w życie zmiany administracyjne, które wydzielały z powiatu Leszno, od tego czasu podlegało ono bezpośrednio Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Poznaniu. Dwa lata później przestała istnieć funkcja starosty, zastąpił go przewodniczący prezydium powiatowej rady narodowej; stanowisko to pomiędzy 1950 a 1973 piastowali kolejno Henryk Miaśkiewicz, Stefan Walczak, Paweł Kałuża i Tadeusz Dudziński. W 1973 przejściowo połączono funkcję naczelnika miasta i przewodniczącego prezydium powiatowej rady narodowej i powierzono ją Stanisławowi Koronowskiemu. Generalna zmiana zaszła w związku z wprowadzoną w 1975 reformą administracji państwowej. Zlikwidowano wówczas powiaty, a Leszno stało się stolicą nowo powstałego województwa. Powiat leszczyński powstał ponownie na podstawie ustawy z 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym; weszła ona w życie 1 stycznia 1999.
Przez powiat leszczyński przebiega 36 wytyczonych i oznakowanych tras rowerowych. Można wyróżnić trasy wschodnie i zachodnie. Wschodnie przebiegają głównie po terenach związanych z historią powiatu, zachodnie natomiast wiodą przede wszystkim przez Przemęcki Park Krajobrazowy. Szlaki piesze są zdecydowanie mniej rozbudowane, jest ich 7 i liczą łącznie 207 km. Przez powiat przebiega również szlak wodny - kajakowy Szlak Konwaliowy.