Gerdt von Bassewitz
Gerdt von Bassewitz to temat, który od lat budzi zainteresowanie i debatę. Od momentu powstania przyciąga uwagę ludzi w każdym wieku i o różnych zainteresowaniach, stając się fenomenem kulturowym przekraczającym granice i pokolenia. W tym artykule zbadamy różne perspektywy i podejścia związane z Gerdt von Bassewitz, od jego wpływu na społeczeństwo po jego dzisiejsze znaczenie. Poprzez szczegółową analizę staramy się lepiej zrozumieć to zjawisko i jego wpływ w różnych obszarach, umożliwiając w ten sposób szersze i wzbogacające zrozumienie Gerdt von Bassewitz.
| Imię i nazwisko |
Gerdt Bernhard von Bassewitz-Hohenluckow |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
Gerdt Bernhard von Bassewitz-Hohenluckow (ur. 4 stycznia 1878 w Allewind, zm. 6 lutego 1923 w Berlinie) – niemiecki pisarz, autor baśni scenicznej pt. Peterchens Mondfahrt (Wyprawa Piotrusia na Księżyc) i jej wersji prozatorskiej.
Życiorys
Von Bassewitz wywodził się ze starej meklemburskiej rodziny szlacheckiej. Urodził się w Allewind w Wirtembergii, a dzieciństwo spędził w Liebenow i Hohenwalde w Nowej Marchii, na terenach należących dziś do Polski.
Za namową ojca, wysokiego urzędnika pruskiego, który do chwili ożenku był czynnym oficerem, związał swoją przyszłość z armią i poszedł do szkoły wojskowej w Metzu, gdzie 17 października 1899 roku zdał egzamin oficerski. Podczas manewrów wojskowych w lipcu 1900 roku nabawił się niedomagania serca, z powodu którego wiosną 1903 roku został zwolniony ze służby wojskowej. Mimo to po latach jako ochotnik wziął udział w I wojnie światowej w stopniu podporucznika pruskiej Landwehry. Swoje późniejsze życie - ku niezadowoleniu rodziny - związał z teatrem, poczynając od roli aktora, reżysera, asystenta w intendenturze w Teatrze Miejskim w Kolonii, a na roli dramatopisarza i librecisty operowego kończąc.
Za początek swojej twórczości literackiej von Bassewitz uznawał dramat Urstreit z 1903 roku. Następnym dramatem był napisany podczas pobytu na stypendium w Malborku Konrad Wallenrad. Swoje kolejne, utrzymane w stylu ekspresjonistycznym, sztuki wydawał nakładem lipskiego wydawnictwa Ernst Rowohlt Verlag.
Kilka jego dramatów wystawiono za jego życia na deskach teatrów niemieckich. Utwory sceniczne von Bassewitza zostały wkrótce zapomniane, a dramaturg funkcjonuje dziś w świadomości czytelników głównie jako autor baśni Peterchens Mondfahrt, którą uznaje się za jeden z klasyków niemieckiej literatury dla dzieci i młodzieży.
Von Bassewitz podczas pobytu w sanatorium w Königstein im Taunus w 1911 roku napisał baśń sceniczną o podróży dwójki dzieci na Księżyc. Protagonistami swego utworu uczynił poznane tam dzieci dyrektora ośrodka, dr Oskara Kohnstamma, Petera i Anneliese. Sztuka miała swoją prapremierę 7 grudnia 1912 roku w Teatrze Starym w Lipsku. Prozatorska wersja baśni ukazała się drukiem w 1916 roku. Baśń była dwukrotnie ekranizowana – w 1959 roku powstał czarno-biały obraz w reżyserii Gerharda F. Heringa a w 1990 roku pełnometrażowy film rysunkowy pt. „Wyprawa Piotrusia na Księżyc” w reżyserii Wolfganga Urchsa.
Von Bassewitz miał nie tylko problemy z sercem, lecz był również chory na tle nerwowym. Przeżył kilka załamań nerwowych. Liczne pobyty w sanatoriach nie przyniosły poprawy stanu jego zdrowia. 6 lutego 1923 roku von Bassewitz czytał fragmenty Peterchens Mondfahrt w dworku rodziny Correns nad jeziorem Kleiner Wann, znanym dziś jako Villa Siemens. Nagle opuścił w pośpiechu zgromadzenie i popełnił samobójstwo.
Publikacje (wybór)
- Worte zu dir – zbiór esejów z dziedziny filozofii przyrody (1907)
- Schahrazade – dramat w trzech aktach (1911)
- Schahrazade – opera w trzech aktach. Libretto: Gerdt von Bassewitz. Muzyka: Bernhard Sekles (1917)
- Judas – tragedia w czterech aktach (1911)
- Peterchens Mondfahrt – baśń sceniczna w czterech obrazach (1912)
- Die Sunamitin – dramat w trzech aktach z prologiem (1912)
- Peterchens Mondfahrt – baśń z ilustracjami Hansa Baluschka (1916)
- Pips der Pilz – baśń sceniczna w pięciu obrazach dla dużych i małych (1916)
- Pips der Pilz: Ein Wald- u. Weihnachtsmärchen – baśń z ilustracjami Hansa Baluschka (1920)
Przypisy
- ↑ Gerdt von Bassewitz. Project Gutenberg DE w Spiegel Online Kultur . gutenberg.spiegel.de. . (niem.).
- ↑ Familie von Bassewitz. Informationen zur Familie . www.von-bassewitz.de. .
- ↑ Bassewitz, Gerdt von. Nachlass Franz Brümmer. . Staatsbibliothek zu Berlin. . (niem.).
- ↑ Gerdt von Bassewitz. Autorenportrait . www.literaturzirkel.eu. . (niem.).
- ↑ Gerdt von Bassewitz (04. Januar 1878, Allewind – 06. Februar 1923, Berlin). Biographie . ngiyaw-ebooks.org. . (niem.).
- ↑ Peterchens Mondfahrt von Gerdt von Bassewitz. Hörbuch mit CD-ROM . www.peterchensmondfahrt.com. . . (niem.).
- ↑ Eva Weissweiler: Otto Klemperer - Ein deutsch-jüdisches Künstlerleben. Kolonia: 2010, s. 85.
- ↑ a b Gerdt von Bassewitz: Peterchens Mondfahrt. HörGut! Verlag, 2012, s. 117. ISBN 978-3-938230-43-5. .
- ↑ IMDB: Peterchen's Mondfahrt (TV 1959). . (ang.).
- ↑ Wyprawa Piotrusia na Księżyc (1990), Peterchens Mondfahrt (scenariusz: Wolfgang Urchs). Internetowa baza filmowa . fdb.pl, 2005-2011. . (pol.).