Möngke

Bu yazımızda son zamanlarda büyük ilgi ve tartışma yaratan Möngke konusu ele alınacaktır. Möngke, alaka düzeyinin sınırları ve bağlamları aşması nedeniyle her yaştan ve her kökenden insanın dikkatini çeken bir konudur. Ortaya çıkışından bu yana Möngke pek çok tartışmaya yol açtı ve hem uzmanlar hem de meraklılar tarafından çalışma ve analiz konusu oldu. Bu makalede, kökeni, gelişimi, etkisi ve gelecekteki olası etkileri de dahil olmak üzere Möngke ile ilgili farklı yönler incelenecektir. Aynı şekilde Möngke'e ilişkin farklı bakış açıları ve görüşler de incelenerek bu konuya tam ve dengeli bir bakış açısı sunulmaya çalışılacaktır.

Möngke
4. Moğol Hanı
4. Moğol İmparatorluğu Hanı
Hüküm süresi1 Temmuz 1251 – 11 Ağustos 1259
Önce gelenGüyük
Sonra gelenArık Böke
Doğum10 Ocak 1209(1209-01-10)
Moğolistan İmparatorluğu
Ölüm11 Ağustos 1259 (50 yaşında)
Diaoyu Kalesi, Chongqing
DefinBurhan Haldun, Khentii
HanedanBörçigin
BabasıTuluy
AnnesiSorghaghtani Beki
DiniTengricilik

Möngke ya da Mengü (10 Ocak 1209 - 11 Ağustos 1259), 1251-1259 yılları arasındaki Moğol hükümdarıdır.

Cengiz Han'ın torunuydu. Karakurum'da hüküm süren son büyük han oldu. Yönetimi sırasında kent büyük bir gelişme gösterdi ve imparatorluk hızla yayılmayı sürdürdü.

Möngke Han döneminde genişleyen Moğol sınırları.
Pembe: 1251-59 yılları arasındaki ele geçen topraklar.

Batıda, Möngke'nin kardeşi Hülagû Han komutasında İran'a saldıran Moğol orduları, 1256'nın sonlarına doğru buradaki son direnişi de kırdı. Ardından Irak içlerine ilerleyerek 1258'de Bağdat'ı, 1259'da Şam ve Halep'i istila edip Akdeniz kıyılarına ulaştılar.

Doğudaki orduların başındaysa Möngke'nin öteki kardeşi Kubilay Han vardı.Bu ordu Çinlileri güneyden çevirip bugün Çin'in Yunnan yönetim bölgesine bağlı olan Nanzhao'daki Tay Krallığı'nı ele geçirdi; ardından bugünkü Vietnam'ın büyük bölümüne egemen oldu. Bu arada ana Moğol kuvvetleri Çin topraklarında ilerlemeye başlamıştı. Möngke 1257'de Çin içlerindeki ordusunun başına kendisi geçti. Ama baş gösteren salgın hastalık orduyu yıkıma uğrattı; Möngke de savaş alanında öldü ve yerine, Çin'in fethini tamamlayan kardeşi Kubilay Han geçti. Katı ama cömert bir hükümdar olan Möngke, geleneksel Moğol yaşam tarzının ve değerlerinin korunması için çaba gösterdi. Annesi Nasturi olduğu için bu inanca bağlı kalmakla birlikte Budacılığı ve Taoculuğa da ilgi duymuştur.

Resmî unvanlar
Önce gelen:
Güyük Han 		Moğol Hanı
1251 – 1259 		Sonra gelen:
Arık Böke

Kaynakça

  1. ^ a b Buell, Paul D. (2018). Historical dictionary of the Mongol world empire (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538111369. 
Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot