Związek Przyjaciół Panta Koina

W tym artykule zbadamy znaczenie Związek Przyjaciół Panta Koina w różnych kontekstach i jego znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Związek Przyjaciół Panta Koina był przedmiotem badań i zainteresowań na przestrzeni dziejów, a jego wpływ rozciąga się na różne obszary, od ekonomii po politykę, w tym naukę i kulturę. W następnych kilku wierszach przeanalizujemy, jak Związek Przyjaciół Panta Koina ukształtował nasz sposób myślenia i działania oraz jak nadal wpływa na nasze codzienne życie. Od swoich początków po współczesną ewolucję, Związek Przyjaciół Panta Koina będzie nadal istotnym tematem interesującym wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć otaczający nas świat.

Związek Przyjaciół Panta Koina (gr. Παντα Κοινα – Wszystko Wspólne) – powstał pod koniec 1817 w Warszawie. Była to tajna i nielegalna organizacja studencka o charakterze opozycyjnym. Prowadziła działalność literacką i propagowała samokształcenie.

Sposób zorganizowania i działalności zaczerpnęła od lóż wolnomularskich. Liczyła ok. 20 członków. Czołowymi działaczami organizacji byli: publicysta K.B. Hoffman, radca dworu Wincenty Szamowski, ziemianin Jan Jordan, lekarz L. Mauersberger, lekarz L. Koehler i radca kolegialny Klemens Skwarski.

Związek Panta Koina nadal działał w Warszawie i Berlinie, podczas gdy wszystkie tajne stowarzyszenia były od 1817 roku surowo zabronione w obu państwach. W roku 1822 pruska policja dowiedziała się o działalności związku i dokonała aresztowań wśród jej Berlińskich członków, którzy jednak w ostatniej chwili zdążyli jeszcze swoim przyjaciołom w Warszawie posłać ostrzeżenie o wszczętej nagance. Za sprawą Nikołaja Nowosilcowa także nastąpiły aresztowania w Warszawie. W dalszych z tego powodu doniesieniach ze strony Nowosilcowa do cesarza Rosji Aleksandra, malując w najczarniejszych barwach nową sprawę wykrytej Pantakoiny, wystawiał ją jako niebezpieczne w najwyższym stopniu przedsięwzięcie spiskowe, deklarację zaś jej członków piętnował jako zręczny podstęp zbrodniarzy przeciwko caratu. Podobnym sposobem potrafił nastraszyć i rozsrożyć w. ks. Konstantego. Tegoż samego dnia, trybem nagłym i wyjątkowo nielegalnym, przez „ustne polecenie” namiestnika (6 marca 1822), ustanowiona została nadzwyczajna „Komisja do uskutecznienia śledztwa względem odkrytego w Warszawie tajemnego związku pod tytułem Związek Przyjaciół” pod przewodnictwem generała Maurycego Hauke.

Konkluzje raportu brzmiały uczciwie i jasno. Stwierdzał tu Hauke, że w będących do rozporządzenia Komisji śledczej aktach i zeznaniach niema żadnego dowodu, jakby związek Pantakoiny zmierzał do naruszenia spokoju i bezpieczeństwa publicznego, lub do naruszenia porządku istniejącego w Królestwie Polskim. Większość członków została zwolniona z aresztu po kilku dniach od wszczęcia śledztwa. Pomyślne zakończenie niniejszego śledztwa w sprawie organizacji było niewątpliwie w znacznej mierze zasługą Haukego.

Przypisy

  1. a b Askenazy S., Łukasinski. 2. wyd.; 1929 r., s. 128–136

Bibliografia

  • Piotr Czerwiński, Vademecum Historia – cz. 1, Wyd. Greg, Kraków.