W tym artykule chcemy poruszyć temat Zamek w Starych Tarnowicach, który w ostatnim czasie zyskał na znaczeniu. Zamek w Starych Tarnowicach przykuł uwagę wielu ludzi ze względu na jego wpływ na różne aspekty społeczeństwa. Od wpływu na kulturę popularną po znaczenie w środowisku akademickim i naukowym, Zamek w Starych Tarnowicach wywołał debaty i dyskusje, które nie pozostawiają nikogo obojętnym. W tym artykule będziemy badać różne perspektywy i podejścia do Zamek w Starych Tarnowicach, mając na celu przedstawienie kompletnej i obiektywnej wizji tego tematu, który jest dziś tak istotny.
nr rej. A/639/66 z 2 maja 1966 | |
Zamek w Starych Tarnowicach | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | |
Styl architektoniczny | |
Rozpoczęcie budowy |
1520 |
Ukończenie budowy |
1570 |
Ważniejsze przebudowy |
XIX wiek |
Pierwszy właściciel | |
Kolejni właściciele |
Baltazar Ohm-Januszewski, |
Obecny właściciel |
Krystyna i Rajner Smolorz |
Położenie na mapie Tarnowskich Gór | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego | |
50°26′25,12″N 18°48′43,68″E/50,440311 18,812133 | |
Strona internetowa |
Zamek w Starych Tarnowicach (niem. Schloss Alt-Tarnowitz) – zabytkowy obiekt w Starych Tarnowicach, dzielnicy Tarnowskich Gór.
Pierwsza siedziba rycerska w Tarnowicach (obecnie dzielnicy Tarnowskich Gór) znajdowała się w okolicach kościoła parafialnego, gdzie zachowało się niewielkie wzniesienie będące pozostałością dawnego gródka rycerskiego – prawdopodobnie siedziby Adama de Tarnowice – najstarszego znanego z imienia mieszkańca osady wzmiankowanego w dokumentach pomiędzy 1310 i 1351 rokiem. Później Tarnowicami władał Święcisław, członek dworu księcia oleśnickiego Konrada II, wyznaczony w 1369 roku jako rozjemca przy sporze o podział księstwa bytomskiego. Ostatnimi znanymi rycerzami z Tarnowic są rycerz Sambor wzmiankowany w 1411 roku oraz Mikołaj i Teodor Włodkowie herbu Sulima, poświadczeni w 1415. Siedziba w postaci gródka rycerskiego funkcjonowała w XIV i XV w. i zastąpił ją zbudowany w XVI w. w nowym miejscu zamek w stylu renesansowym z dziedzińcem i krużgankami. Otoczony z trzech stron dziedziniec pierwotnie był otwarty ku północy. Fundatorem nowego założenia był przypuszczalnie rycerski ród Włodków albo Piotr Wrochem będący właścicielem majątku w 1525 roku. Zamek był w następnych wiekach wielokrotnie przebudowywany. Między innymi zamurowano krużganki, przebudowano sień wjazdową, powiększono skrzydło północne.
W 1820 kupił od Gottlieba von Büttnera zamek wraz z okolicznymi dobrami hrabia Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck ze Świerklańca. Dobra tarnowickie m.in. wraz z repeckimi zostały przekształcone przez hrabiego Guido w fideikomis dla jego młodszego syna Krafta, który odziedziczył je w 1916. Nie zamieszkał on jednak w zamku, lecz na swoją na swoją siedzibę wybrał nowy pałac zbudowany w pobliżu Rept.
Po II wojnie światowej zamek i dobra tarnowickie zostały znacjonalizowane. Zamek stał się własnością PGR-u. W ciągu następnych dziesięcioleci coraz bardziej niszczał. W 2000 r. właścicielami stali się Rajner i Krystyna Smolorzowie, którzy podjęli się całkowitej renowacji zamku i otoczenia. Pod koniec 2010 zakończył się remont zamku oraz jego otoczenia (oranżerii, stodoły). W czerwcu 2011 nastąpiło oficjalne otwarcie Centrum Sztuki i Rzemiosła Dawnego.
W zachodnim skrzydle centralnie umieszczony ryzalit zwieńczony frontonem zbliżonym do á pans (z bokami) ozdobionym fryzami przechodzącymi od dachu w pseudo postumenty z wazami. We frontonie trzy kartusze z dużym herbem księstwa bytomskiego (Ś) oraz dwoma mniejszymi herbami szlacheckimi von: Wrochem (L) i Donnersmack (P). W zachodnie skrzydło zamku wmurowany został renesansowy portal z datą 1545 pochodzący z pałacu w Płoninie. Z tamtego pałacu pochodzi również altana wybudowana w zamkowym parku.