Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1860 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1860 roku – dziewiętnaste wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Abrahama Lincolna, a wiceprezydentem został Hannibal Hamlin.

Kampania wyborcza

Wybory prezydenckie w 1860 roku odbywały się w atmosferze napięcia i groźby secesji stanów południowych. Wydarzenia z 1859 roku, jak insurekcja Johna Browna i debaty Lincoln–Douglas ukształtowały politykę głównych partii. Początkowo najpoważniejszym kandydatem Partii Republikańskiej był William H. Seward, lecz jego kontrowersyjne wypowiedzi, w których zapowiadał rozpad kraju, w przypadku nierozwiązania kwestii niewolniczej, pozbawiły go nominacji. Kandydatem republikanów został inny dawny wig, Abraham Lincoln, który w wielu kwestiach zajmował dużo bardziej stonowane stanowisko. W kampanii popierał interesy rolnictwa i przemysłu z Północy oraz budowę kolejowej linii transkontynentalnej. Sprzeciwił się rozszerzaniu niewolnictwa, konstytucji z Lecompton, ale potępił najazd Browna. W Partii Demokratycznej istniał rozłam, który uwidocznił się 23 kwietnia 1860 na konwencji w Charleston. Stephen A. Douglas miał poparcie większości delegatów, ale niewystarczające do uzyskania nominacji. Jego program opierał się na zasadzie „suwerenności ludu”, jednak delegaci z Południa wycofali swoje poparcie i zażądali, by terytoria południowe zostały objęte federalną ochroną niewolnictwa. Wobec braku zgody na ten postulat i powstałego impasu, konwencja została odroczona do czerwcowego zjazdu w Baltimore. Konwencja w Baltimore została szybko zerwana przez delegatów południowych, którzy nominowali swoim kandydatem urzędującego wiceprezydenta Johna Breckinridge’a (28 czerwca). Pięć dni wcześniej delegaci z Północy poparli Douglasa. Rozłam w Partii Demokratycznej znacznie ułatwił zwycięstwo republikanom. Czwartą siłą startującą w wyborach była Partia Unii Konstytucyjnej, składająca się z konserwatystów i dawnych wigów. Ich majowa konwencja w Baltimore nominowała Johna Bella kandydatem na prezydenta i Edwarda Everetta na wiceprezydenta.

Kandydaci

Partia Demokratyczna z Południa

• 
  John Cabell Breckinridge
• 
  Joseph Lane

Partia Demokratyczna z Północy

• 
  Stephen A. Douglas
• 
  Herschel Johnson

Partia Republikańska

• 
  Abraham Lincoln
• 
  Hannibal Hamlin

Konstytucyjna Partia Unii

• 
  John Bell
• 
  Edward Everett

Wyniki głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się 6 listopada 1860. Lincoln uzyskał 39,9% poparcia, wobec 29,4% dla Douglasa, 18,1% dla Breckinridge’a i 12,6% dla Bella. Ponadto, nieco ponad 500 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów. Frekwencja wyniosła 81,2%. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 13 lutego 1861) Lincoln uzyskał 180 głosów, przy wymaganej większości 152 głosów. Na Breckinridge’a zagłosowało 72 elektorów, na Bella – 39, a na Douglasa – 12. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Hannibal Hamlin, uzyskując 180 głosów. Joseph Lane uzyskał 72 głosy, Edward Everett – 39, a Herschel Johnson – 12.

Abraham Lincoln został zaprzysiężony 4 marca 1861 roku.

Przypisy

Bibliografia

• Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).brak strony w książce
• Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).brak strony w książce
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).brak strony w książce