W tym artykule zbadamy znaczenie Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w różnych kontekstach i jego wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. W ostatnich latach Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przyciągnął uwagę wielu osób, wywołując debaty i refleksje na temat jego znaczenia i implikacji. Na przestrzeni dziejów Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych odegrał kluczową rolę w ewolucji społeczeństw oraz kształtowaniu tożsamości indywidualnej i zbiorowej. Od momentu powstania do chwili obecnej Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych był przedmiotem badań, podziwu, kontrowersji i reinterpretacji w tak różnorodnych dziedzinach, jak nauka, technologia, sztuka, polityka i kultura popularna. W tym artykule sprawdzimy, jak Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ukształtował nasz świat i jak będzie to robić w przyszłości.
Nazwa potoczna |
specustawa koronawirusowa |
---|---|
Państwo | |
Data wydania | |
Miejsce publikacji | |
Tekst jednolity | |
Data wejścia w życie |
8 marca 2020 |
Rodzaj aktu | |
Przedmiot regulacji |
ochrona zdrowia |
Status |
obowiązujący |
Ostatnio zmieniony przez | |
Wejście w życie ostatniej zmiany |
28 października 2023 |
Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych |
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zwana też specustawą koronawirusową – polski akt prawny uchwalony przez Sejm RP IX kadencji w celu ochrony społeczeństwa przed SARS-CoV-2 i wywołaną przez niego pandemią. Zaliczana jest do grupy tzw. specustaw. Ustawa weszła w życie 8 marca 2020. Została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 2020 poz. 374.
Ustawa powstała z inicjatywy rządu Mateusza Morawieckiego w związku z rozprzestrzenianiem się na świecie koronawirusa SARS-CoV-2. Została uchwalona przez Sejm RP 2 marca 2020 (za głosowało 400 posłów, przeciw 11, wstrzymało się 7). Senat nie wniósł do niej poprawek. Prezydent Andrzej Duda podpisał ją 7 marca 2020. W tym samym dniu została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod poz. 374. Weszła w życie 8 marca 2020.
Wcześniej niż projekt rządowy do Sejmu wpłynął projekt ustawy mającej na celu zwalczanie koronawirusa przygotowany przez posłów Platformy Obywatelskiej, lecz nie nadano mu biegu. Posłowie Platformy Obywatelskiej w głosowaniu poparli projekt rządowy (113 głosów za i 1 głos przeciw).
Ustawa wprowadza m.in.:
Ustawę nowelizowano 69 razy. Ostatnie zmiany weszły w życie 28 października 2023 r.
Była Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Ewa Łętowska stwierdziła, że ustawa narusza konstytucję:
Wprowadzają jakiś nowy stan nadzwyczajny, w dodatku na 180 dni, podczas gdy konstytucja mówi o maksymalnie 90 dniach. Dlaczego, tego w ogóle nie tłumaczą. Poza tym w konstytucji jest wiele różnych rygorów, które muszą być spełnione w czasie stanu nadzwyczajnego. Są one po to, by nie doszło do wynaturzeń władzy. Ustawa o koronawirusie na te rygory się nie ogląda. To naruszenie konstytucji.
W dniu 12 września 2023 r. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała dwa raporty pokontrolne w zw. z przeciwdziałaniem epidemii COVID-19 przez Radę Ministrów, począwszy od 2020 r. Tego samego dnia Prezes NIK Marian Banaś poinformował, iż 16 czerwca 2023 r. skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o sprawdzenie zgodności z Konstytucją RP Ustawy o Przeciwdziałaniu COVID-19 z dnia 2 marca 2020 r. ("specustawa koronawirusowa"). Kontrola NIK wykryła nadużycie praw obywatelskich, błędne vacatio legis, złamanie zasady prawa do dwuinstancyjności sądu oraz złamanie zasady jedności budżetu państwa.