Ulica Oleandry w Krakowie
W tym artykule omówimy Ulica Oleandry w Krakowie, temat niezwykle istotny dzisiaj, który wywołał szeroką debatę w różnych obszarach. Ulica Oleandry w Krakowie to złożony temat, który przyciągnął uwagę ekspertów, naukowców, a nawet ogółu społeczeństwa, ze względu na jego wpływ na społeczeństwo. W tym kontekście Ulica Oleandry w Krakowie zostanie szczegółowo przeanalizowany, badając jego różne aspekty, ewolucję w czasie i wpływ, jaki ma na życie ludzi. Ponadto omówione zostaną różne punkty widzenia dotyczące Ulica Oleandry w Krakowie, aby zaoferować kompleksowe spojrzenie na ten temat i zachęcić do wzbogacającej debaty.
| Krowodrza | |
 Widok z południa (z Błoń). Po lewej Dom im. Józefa Piłsudskiego, za nim schronisko młodzieżowe. Po prawej CK Rotunda i Hotel Studencki Żaczek. Perspektywę zamyka nowy budynek Biblioteki Jagiellońskiej. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Długość |
500 m |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′38,0″N 19°55′16,3″E/50,060556 19,921194
| |
Oleandry – ulica w Krakowie, pomiędzy al. 3 Maja i ul. W. Reymonta. Ma długość ok. 500 metrów.
Nazwa ulicy
Geneza słowa „Oleandry” nie jest jasna. Jedna z hipotez wiąże nazwę z krzewami oleandrów, które rosły w szpalerze podczas wystawy w 1912 roku, inna wywodzi Oleandry od słowa „olędry”, którym określano zarośla nadrzeczne w pobliżu kościoła Norbertanek. To jednak przypuszczenie nie ma potwierdzenia w źródłach. Kolejna wiąże słowo z żartobliwym określeniem „oleandry”, którego używano wobec porastających okolicę dzisiejszej ulicy krzewów wikliny.
Historia
Okolice dzisiejszej ulicy Oleandry były wilgotne i zarośnięte, co związane było z bliską lokalizacją rzeki Rudawy (w 1912 roku przebieg Rudawy pokrywał się z obecną al. 3 Maja). Jeszcze przed wytyczeniem ulicy, w 1912 roku zorganizowano na tym terenie Wystawę Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym. Wówczas został wzniesiony teatr ogródkowy „Oleandry” (albo „Pod oleandry”), nazwany tak prawdopodobnie przez Leona Wyrwicza. Później, pod sam koniec swojego istnienia, zyskał nazwę „Bagatela”, przejętą potem przez teatr na rogu ulic Karmelickiej i Krupniczej.
Na Oleandrach, z młodzieży-członków polskich towarzystw kulturalnych i sportowych, Józef Piłsudski uformował w sierpniu 1914 r. I Kompanię Kadrową, która wymaszerowała stąd 4 sierpnia i udała się w stronę Kielc, obalając po drodze słupy graniczne w Michałowicach. Liczyła nieco ponad 140 żołnierzy i stanowiła zalążek późniejszego Wojska Polskiego, pierwszy regularny oddział polskiego wojska od czasu zakończenia powstania styczniowego. Dla upamiętnienia tych wydarzeń imieniem Oleandrów nazwano jedną z warszawskich ulic.
Zabudowa
W okresie międzywojennym wzniesiono tutaj kilka budynków, m.in.
- Miejski Dom Wycieczkowy, od 1959 schronisko Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych (Edward Kreisler, 1922-30),
- Dom im. Józefa Piłsudskiego (Adolf Szyszko-Bohusz, 1935), na którym w 1988 odsłonięto kompozycję rzeźbiarską autorstwa Antoniego Kostrzewy, przedstawiającą Piłsudskiego, buławę marszałkowską, orła legionowego i dwa karabiny z datą 6 sierpnia 1914; siedziba Muzeum Czynu Niepodległościowego,
- Dom Akademicki im. I. Mościckiego (tzw. Stary Żaczek) wraz z Centrum Studenckim „Rotunda” (W. Krzyżanowski, 1924-36)
Przy ulicy Oleandry 3 usytuowana jest także zachodnia, nowa część Biblioteki Jagiellońskiej z głównym wejściem do biblioteki; budynek Collegium Geologicum UJ.
W budynku Oleandry 2a miał w latach 1962-2017 siedzibę Instytut Nauk Geologicznych UJ; od 2019 budynek ten zajmuje Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ. Przy ulicy stoją też budynki Uniwersytetu Rolniczego i Uniwersytetu Pedagogicznego.
-
ul. Oleandry 1
DS Żaczek i Rotunda -
ul. Oleandry 2
Dom im. Józefa Piłsudskiego -
ul. Oleandry 4
Dom Wycieczkowy
.jpg)
Przypisy
- ↑ a b c Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków: PWN, 2000, s. 697.
- ↑ a b c Jan Adamczewski, Mała encyklopedia Krakowa, Kraków: Hurnex, 1996, s. 358.
- ↑ a b Elżbieta Supranowicz, Nazwy ulic Krakowa, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1995, ISBN 83-85579-48-6, s. 115.
- ↑ 106. rocznica wymarszu 1. Kompanii Kadrowej z krakowskich Oleandrów , wojsko-polskie.pl .
- ↑ Telewizja Polska S.A, 109. rocznica wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej Legionów , gdansk.tvp.pl (pol.).
- ↑ 108. rocznica utworzenia Pierwszej Kompanii Kadrowej , dzieje.pl (pol.).
- ↑ Ulica Oleandrów , Urząd Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.
- ↑ Mariusz Kędzięrski, Michał Skiba: Historia rozwoju nauk geologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uniwersytet Jagielloński. .
Bibliografia
- Jan Adamczewski, Mała encyklopedia Krakowa, Kraków: Hurnex, 1996.
- Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków: PWN, 2000.
- Elżbieta Supranowicz, Nazwy ulic Krakowa, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1995, ISBN 83-85579-48-6.