Teresa Landy
W tym artykule zbadamy wpływ, jaki Teresa Landy wywarł na różne aspekty dzisiejszego społeczeństwa. Od wpływu na relacje międzyludzkie po znaczenie w gospodarce światowej, Teresa Landy pozostawił znaczący ślad we współczesnym świecie. Poprzez analizę różnych badań sprawdzimy, jak Teresa Landy ukształtował sposób, w jaki żyjemy, pracujemy i odnosimy się do innych. Ponadto zastanowimy się nad rolą, jaką Teresa Landy odgrywa w przyszłości i w jaki sposób jego obecność będzie nadal odkrywać na nowo i przekształcać różne obszary naszego codziennego życia.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Teresa Landy, ps. Silvester, tl, Quidam, Piotr Szary (ur. 23 września 1894 w Warszawie, zm. 5 stycznia 1972 w Laskach) – krytyczka literacka, animatorka życia kulturalnego, filozofka, myślicielka katolicka, tłumaczka, franciszkanka.
Życiorys
Przed wstąpieniem do zakonu
Urodziła się w Warszawie jako Zofia Landy. Była krewną Michała Landego. Skończyła w 1911 roku prywatną szkołę dla dziewcząt, prowadzoną przez Jadwigę Kowalczykównę i Jadwigę Jawurkównę. W latach 1913–1916 była słuchaczką filozofii na paryskiej Sorbonie. Poznała tam Raissę i Jacques’a Maritainów. Po powrocie do Polski pracowała jako nauczycielka w gimnazjach w Warszawie i Pułtusku. Była też domową nauczycielką młodszych sióstr koleżanki ze Szkoły na Wiejskiej, Zofii Sokołowskiej. W domu Sokołowskich prowadziła wielogodzinne rozmowy z filozofem, księdzem Władysławem Korniłowiczem (zob. młodość Zofii Sokołowskiej). Prawdopodobnie pod wpływem tych rozmów przyjęła chrzest w 1917 roku.
Uczestniczyła w debatach młodej inteligencji o różnej przynależności wyznaniowej, prowadzonych m.in. w „Kółku” księdza Korniłowicza.
Życie w zakonie
W 1928 roku wstąpiła do Zgromadzenia ss. Franciszkanek Służebnic Krzyża w Laskach (śluby wieczyste złożyła 15 sierpnia 1936).
Niemal przez całe życie była związana z Zakładem dla Niewidomych w Laskach. W latach 1926–1939 kierowała szkołą dla niewidomych.
Była bliską współpracowniczką matki Elżbiety Czackiej (zob. historia Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi). Razem z nią opracowała polski alfabet Braille’a (tzw. skróty brailowskie). Przez kilka lat była mistrzynią nowicjatu w Laskach. Podczas okupacji hitlerowskiej, ze względu na żydowskie pochodzenie, ukrywała się w domach Zgromadzenia w Żułowie i Kozłówce na Lubelszczyźnie.
Prowadziła wykłady z filozofii św. Tomasza dla środowisk akademickich. Zmarła w Laskach po długiej chorobie.
Teresa Landy jako krytyk literacki
W latach 1934–1939 była członkiem redakcji pisma „Verbum”. Na jego łamach ogłaszała artykuły i recenzje.
W polskiej krytyce reprezentowała nurt personalistyczny, który nawiązywał do osiągnięć neotomizmu. Landy pozostawała pod silnym wpływem św. Tomasza, Jacques’a Maritaina i późnych pism Stanisława Brzozowskiego.
Była autorką szkiców i recenzji poświęconych literaturze polskiej (m.in. Dąbrowskiej, Nałkowskiej, Gombrowiczowi) i francuskiej (m.in. Bernanosowi, de Saint-Exupéry’emu, Malraux).
Po wojnie jej artykuły ukazywały się rzadko. Publikowała na łamach „Tygodnika Powszechnego”.
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia
W 1938 roku otrzymała Brązowy Krzyż Zasługi za dokonania na polu pedagogicznym.
Przypisy
- ↑ Zofia Landy (Siostra Teresa z Lasek): W atmosferze prawdy i tolerancji. W: praca zbiorowa, red. Wanda Karpowicz: Szkoła na Wiejskiej. Kraków: Znak, 1974, s. 86–92.
Bibliografia
- Verbum (1934–1939). Pismo i środowisko, oprac. M. Błońska i in. (1976)
- Krzysztof Dybciak, Personalistyczna krytyka literacka. Teorie i opis nurtu z lat 30. (1981)
- Jakub Beczek, Aktualizacja cudzych doświadczeń. Siostry Teresy Landy odkrywanie Brzozowskiego, Dwudziestolecie 1918–1939. Odkrycia. Fascynacje. Zaprzeczenia, Andrzej S. Kowalczyk, Tomasz Wójcik, Andrzej Zieniewicz (red.), Dom Wydawniczy ELIPSA, ISBN 978-83-7151-839-3, Warszawa 2010.
- Elżbieta Przybył-Sadowska, Mistyka zwyczajności. Idee religijne w twórczości s. Teresy Landy (1894-1972), „Przegląd Religioznawczy” 2013, nr 1 (247), s. 79–91.