Profesor
W dzisiejszym świecie Profesor to temat, który staje się coraz bardziej istotny i przyciąga uwagę szerokiego spektrum odbiorców. Od momentu powstania Profesor wywołał niekończące się debaty, badania i refleksje w różnych obszarach. Jego wpływ wpłynął na codzienne życie ludzi, a także na rozwój różnych gałęzi przemysłu i sektorów. W tym artykule zbadamy wiele aspektów Profesor, od jego początków po obecne implikacje, w celu lepszego zrozumienia jego znaczenia i wagi we współczesnym społeczeństwie.
Profesor (z łac. professor 'nauczyciel, retor'; profiteri 'zeznawać publicznie, wyznawać') – nazwa mająca w Polsce następujące znaczenia:
- tytuł naukowy nadawany samodzielnym pracownikom naukowym
- stanowisko naukowe w instytucjach naukowych
- tytuł honorowy nadawany nauczycielom szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego, ponadgimnazjalnego, ponadpodstawowego
- tytuł używany zwyczajowo w szkolnictwie średnim.
Profesor (tytuł naukowy)
Tytuł profesora nadawany jest osobom ze stopniem doktora habilitowanego za wybitne osiągnięcia naukowe lub artystyczne. Współcześnie w Polsce nadaje go Prezydent RP. Wniosek o nadanie tytułu profesora składa osoba zainteresowana do Rady Doskonałości Naukowej, która ocenia go na podstawie opinii 5 recenzentów. Tytuł przyznawany w Polsce dożywotnio.
Ponieważ tytuł ten nadaje Prezydent RP, a uroczystość związana z nadawaniem tego tytułu odbywa się niekiedy w Belwederze, to osoba, której ten tytuł został nadany, nazywana jest także przy mniej oficjalnych okolicznościach „profesorem belwederskim” lub coraz częściej „profesorem prezydenckim”.
W Polsce do 1990 roku istniały dwa tytuły naukowe profesora: profesor nadzwyczajny i profesor zwyczajny, oba przyznawane przez Radę Państwa. W 1990 roku wprowadzono jeden tytuł naukowy profesora.
Profesor (stanowisko)
Do 2018 roku nazwą profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny opisano stanowiska pracy pracowników naukowych. Profesor zwyczajny był wówczas stanowiskiem wyższym, przeznaczonym jedynie dla profesorów tytularnych. Istniało również stanowisko profesora wizytującego, tytularnie na równi z profesorem nadzwyczajnym.
Obowiązujące w Polsce od 2018 roku Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce przewiduje dwa stanowiska profesorskie w uczelniach. To: profesor (dawniej profesor zwyczajny) oraz profesor uczelni (dawniej profesor nadzwyczajny), gdzie profesor uczelni jest niższym stanowiskiem. Na stanowisku profesora może być zatrudniony wyłącznie nauczyciel akademicki z tytułem profesora. Na stanowisku profesora uczelni może być zatrudniony nauczyciel akademicki posiadający habilitację (samodzielny pracownik nauki) lub co najmniej stopień naukowy doktora oraz znaczące osiągnięcia.
Profesor oświaty
Polskich nauczycieli szkół podstawowych i szkół ponadgimnazjalnych oraz ponadpodstawowych (to znaczy liceów, techników, szkół branżowych) obowiązuje system awansu zawodowego, w ramach którego przewidziany jest tytuł honorowy profesora oświaty, nadawany wieloletnim nauczycielom i z dużymi osiągnięciami edukacyjnymi (opiekunom doskonalącym uzdolnionych uczniów, olimpijczyków przedmiotowych) przez Ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Profesor (tytuł zwyczajowy)
W Polsce w szkołach średnich, zwłaszcza w liceach ogólnokształcących dość często zwyczajowo zwie się nauczycieli profesorami, choć większość z nich posiada tytuł zawodowy magistra a nieliczni są doktorami. W krajach anglosaskich i byłych koloniach brytyjskich (na przykład w Indiach) tytuł profesora odnosi się zwyczajowo do nauczycieli akademickich.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ze zm., art. 127–231 (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668).
- ↑ Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym ze zm., art. 114 (Dz.U. z 2017 r. poz. 2183).
- ↑ Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ze zm., art. 116 (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668).
Linki zewnętrzne
- Wymagania dokumentacyjne wniosków w sprawie nadania tytułu profesora , Rada Doskonałości Naukowej, 2023 .
- Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. z 2017 r. poz. 1789)
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz.U. z 2007 r. nr 176, poz. 1238), art. 38.
- Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów