Powstańcza Armia Krajowa

Ten artykuł należy dopracować: Florian Kruszyk był w latach 1962-1965 funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Powstańcza Armia Krajowa (znana także jako Druga Kadrowa lub Siły Zbrojne Polski Podziemnej) – organizacja konspiracyjna stawiająca sobie za cel zniesienie stanu wojennego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz uwolnienie więźniów politycznych. Na czele grupy odpowiedzialnej za atak na ambasadę PRL w Szwajcarii stał Florian Kruszyk.

Powstanie

W 1969 były funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa Florian Kruszyk, będąc ściganym w Polsce listem gończym, udał się do jednej z placówek RFN w Austrii i poprosił o azyl polityczny. Twierdził, że należy do podziemnej organizacji wojskowej, działającej w Polsce. Nie wiadomo, czy władze Niemiec uwierzyły w wersję przedstawioną wydarzeń. Niedługo po próbie uzyskania azylu Kruszyk wziął udział w napadzie na jednego z wiedeńskich jubilerów, za co został skazany na 9 lat pozbawienia wolności. Po wyjściu na wolność zamieszkał legalnie w Holandii, gdzie starał się o założenie Komitetu do spraw Ochrony Praw Człowieka w Polsce, który miał wspierać opozycję. W 1981 otworzył w Hadze restaurację chętnie odwiedzaną przez Polaków, gdzie starał się ich nakłonić do założenia organizacji wojskowej. 6 września 1982 wraz z grupą uzbrojonych Polaków wtargnął do ambasady PRL w Bernie.

W 1981, po wprowadzeniu stanu wojennego, w Grodzisku Mazowieckim powstała organizacja stawiająca sobie za cel walkę z reżimem oraz zniesienie stanu wojennego. W 1982, w trakcie próby rozbrojenia funkcjonariusza Milicji Obywatelskiej, został śmiertelnie postrzelony starszy sierżant Zdzisław Karos.

Akcje

Zabójstwo Zdzisława Karosa

 Osobny artykuł: Zabójstwo Zdzisława Karosa.

18 lutego 1982 członkowie Powstańczej Armii Krajowej zaatakowali w tramwaju funkcjonariusza Milicji Obywatelskiej Zdzisława Karosa. W trakcie akcji wywiązała się szarpanina, w której jeden z członków organizacji Robert Chechłacz oddał strzał, po którym milicjant zmarł 23 lutego w szpitalu.

Atak na polską placówkę w Szwajcarii

 Osobny artykuł: Zajęcie polskiej ambasady w Bernie w 1982 roku.

6 września 1982 członkowie PAK zajęli ambasadę PRL w Bernie. Ostatecznie akcja zakończyła się niepowodzeniem. 9 września szwajcarscy komandosi odbili budynek i uwolnili przetrzymywany personel. W trakcie zamachu Florian Kruszyk używał pseudonimu „pułkownik Wysocki”, a jego zastępcą był Krzysztof Wasilewski „Kaczor”. W akcji brali również udział Mirosław Plewiński „Sokół” oraz Marek Michalski „Ponury”. Ostatecznie sąd w Szwajcarii skazał Floriana Kruszyka na karę 6 lat pozbawienia wolności, a pozostałych zamachowców na kary od dwóch i pół roku więzienia wzwyż.

Kontrowersje

Do dziś nie wiadomo, ilu członków liczyła Powstańcza Armia Krajowa. Florian Kruszyk utrzymywał, że około trzech tysięcy żołnierzy oraz zaplecze na terenie Albanii, co może potwierdzać jedno z ostatnich żądań zamachowców z Berna - transportu do Albanii. Żadna z tych informacji nie została potwierdzona, a wielu ekspertów uznaje Powstańczą Armię Krajową za organizację terrorystyczną. Od działań grupy odpowiedzialnej za strzelaninę i śmierć Zdzisława Karosa odcięły się inne ugrupowania opozycyjne działające wtedy w Polsce.

Zobacz też

• Sylwester Zych
• Zdzisław Karos

Przypisy