Polska Partia Socjalistyczna – Lewica (1906–1918) jest dziś istotnym tematem cieszącym się dużym zainteresowaniem. Jego znaczenie polega na jego wpływie na różne aspekty społeczeństwa, kultury i życia codziennego. W tym artykule zbadamy podstawowe aspekty związane ze Polska Partia Socjalistyczna – Lewica (1906–1918), analizując jego ewolucję w czasie, jego implikacje w różnych obszarach, a także opinie i perspektywy ekspertów w tej dziedzinie. Aby zapewnić kompleksowy pogląd na Polska Partia Socjalistyczna – Lewica (1906–1918), zajmiemy się różnymi punktami widzenia i przedstawimy aktualne i istotne informacje na ten temat.
Skrót |
PPS-Lewica |
---|---|
Data założenia |
listopad 1906 |
Data rozwiązania |
grudzień 1918 |
Ideologia polityczna | |
Poglądy gospodarcze |
Polska Partia Socjalistyczna – Lewica – nieoficjalna nazwa Polskiej Partii Socjalistycznej, która w 1906 na IX zjeździe PPS w Wiedniu większością głosów delegatów doprowadziła do wyeliminowania członków Wydziału Bojowego, co w efekcie doprowadziło do podziału i wyodrębnienia PPS – Frakcji Rewolucyjnej. Partia używała nazwy „PPS”. Przez członków Frakcji Rewolucyjnej nazywana „Frakcją Umiarkowaną”. Od 1909, gdy Frakcja Rewolucyjna powróciła do pierwotnej nazwy PPS, zaczęła w wydawnictwach litery P.P.S. umieszczać w czarnej obwódce dla zaznaczenia różnicy. Po pewnym czasie zwana zwyczajowo Lewicą PPS. Jej działacze w 1908 odrzucili program natychmiastowego odzyskania niepodległości Polski, stawiając na drogę rewolucji robotniczej w sojuszu z organizacjami rosyjskimi na rzecz obalenia caratu rosyjskiego i zbudowania republiki demokratycznej z uzyskaniem autonomii. W odrodzonej Polsce PPS-Lewica była współorganizatorem Rad Delegatów Robotniczych. W grudniu 1918, po XII Zjeździe, część członków partii połączyła się z grupą działaczy SDKPiL w Komunistyczną Partię Robotniczą Polski.
Jej organami prasowym były „Robotnik”, „Głos Robotniczy”, „Robotnik w Rosji”, „Myśl Socjalistyczna”, z partią sympatyzował także tygodnik „Społeczeństwo”.
W 1906 na IX Zjeździe PPS w Wiedniu w listopadzie 1906 doszło do rozłamu pomiędzy częścią działaczy PPS a przedstawicielami Wydziału Bojowego PPS na tle strategii i taktyki PPS. Utworzyły się dwa odłamy: „Starzy” wierni pierwotnemu programowi, w którym na pierwszym miejscu była walka o niepodległość Polski i „Młodzi”, którzy byli zwolennikami przede wszystkim rewolucji socjalistycznej, a w swych poglądach zbliżali się do programu SDKPiL. Przedstawiciele Wydziału Bojowego usunięci z PPS utworzyli PPS – Frakcję Rewolucyjną. Pozostali na IX Zjeździe delegaci wydali specjalną odezwę, w której, wyjaśniając przyczyny rozłamu, stwierdzili:
Rozłam obecny jest wynikiem długich walk wewnętrznych, rozdzierających naszą partię od początku rewolucji. Wewnętrzne te zatargi wypływały z tego, że pomiędzy towarzyszami partyjnymi były wielkie różnice w zapatrywaniu się na rewolucję w państwie rosyjskim i na nasz stosunek do tej rewolucji. (...) Dla zwolenników „starego” kierunku rewolucja rosyjska przedstawia się jedynie jako dogodna okazja do podjęcia walki o oderwanie Królestwa Polskiego do Rosji. Tymczasem „młody” kierunek uznał zdobycie niepodległości narodowej w toku obecnej rewolucji w caracie za niemożliwe. (...) Co się tyczy niepodległej rzeczypospolitej demokratycznej polskiej, ogarniającej obecne trzy zabory Polski (rosyjski austriacki i pruski), to „młody” kierunek nie wyrzeka się tego ideału, ale uznaje, że może on się spełnić tylko przez to, że klasa robotnicza każdego z zaborów Polski, działając wspólnie z proletariatem państw zaborczych, będzie walczyła o zaprowadzenie w nich ustroju całkowicie demokratycznego, republikańskiego. W żadnym zaś razie do niepodległości nie może prowadzić drogą „powstań narodowych”, mających na celu oderwanie zbrojną ręką tej czy innej części Polski od państwa zaborczego.
W styczniu 1908 na X Zjeździe PPS (Lewicy) w Cieszynie partia ogłosiła swój program. W programie odrzucono wprost żądanie niepodległości Polski. Postulatami ugrupowania były:
W sprawach politycznych PPS Lewica dążyła do oparcia demokracji na następujących reformach:
W 1916 opuściła PPS-Lewicę grupa pod kierownictwem Władysława Kowalskiego, przechodząc do SDKPiL.
W grudniu 1917 na konferencji w Warszawie doszło do ujawnienia się podziałów w PPS-Lewicy odnośnie do postulatu niepodległości Polski. Większość organizacji łódzkiej i pabianickiej jako Opozycja Robotnicza PPS-Lewicy z Antonim Szczerkowskim powróciła do PPS.