Norylsk
W tym artykule porozmawiamy o Norylsk, temacie o dużym znaczeniu dzisiaj. Norylsk to złożone zagadnienie, które obejmuje różne aspekty wpływające na społeczeństwo jako całość. Od wpływu na gospodarkę po wpływ na relacje osobiste, Norylsk to kwestia, która nie pozostawia nikogo obojętnym. W tym artykule będziemy badać różne podejścia i perspektywy, które istnieją wokół Norylsk, w celu zapewnienia pełniejszego i głębszego zrozumienia tego bardzo istotnego tematu.
| Miasto zamknięte | |||||
 Ulica w mieście | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Data założenia |
1935 | ||||
| Prawa miejskie |
1953 | ||||
| Zarządzający | |||||
| Powierzchnia | |||||
| Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
|||||
| Nr kierunkowy |
(+7) 3919 | ||||
| Kod pocztowy |
663300–663341 | ||||
Położenie na mapie Kraju Krasnojarskiego  | |||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
 69°20′00″N 88°13′00″E/69,333333 88,216667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Norylsk (ros. Норильск, Norilsk) – miasto zamknięte w azjatyckiej części Rosji w Kraju Krasnojarskim, w Tajmyrskim Dołgano-Nienieckim rajonie. Norylsk jest jednym z najbardziej wysuniętych na północ miast na świecie.
W 2020 miasto liczyło 181 830 mieszkańców i podlega bezpośrednio władzy w Kraju Krasnojarskim. Zostało zbudowane w latach 30. XX wieku przez więźniów. W czasach ZSRR rejon wielu łagrów. Prawa miejskie uzyskało w 1953 r. Więźniowie oraz uwolnieni stanowili główną siłę roboczą do 1955 r.
Jest ośrodkiem hutnictwa i górnictwa metali nieżelaznych (niklu, kobaltu, platyny) oraz węgla kamiennego. Znajduje się tu Zapolarny Uniwersytet Państwowy im. Nikołaja Fiedorowskiego oraz filie innych uczelni, m.in. Instytut Badawczy Rolnictwa i Ekologii Arktyki Syberyjskiego Oddziału Rosyjskiej Akademii Nauk. Występuje tu przemysł spożywczy i budowlany. Miasto ma port lotniczy Ałykiele położony obok lokalnej zelektryfikowanej linii kolejowej łączącej go z portem Dudinką nad Jenisejem. Norylsk nie ma bezpośredniego połączenia drogowego z resztą Rosji, transport odbywa się drogą powietrzną i wodną (morską i rzeczną po Jeniseju).
Miasto jest siedzibą powstałej w 2014 eparchii norylskiej.
W mieście rozwinął się przemysł hutniczy, materiałów budowlanych oraz spożywczy.
Przyjazd do miasta wymaga zgody FSB.
Historia
Region norylski jest nadzwyczaj obfity w bogactwa naturalne, szczególnie w rudy niklu, miedzi i platyny oraz w wysokowartościowy węgiel kamienny. W celu wykorzystania tych bogactw władze ZSRR postanowiły w roku 1935 założyć w Norylsku ośrodek przemysłowy zorganizowany jako obóz przymusowej pracy poprawczej. Kombinat niklu miał przetapiać rudy na miejscu i częściowo także poddawać je rafinacji.
W pierwszych dwóch dziesięcioleciach swego istnienia wszystkie budowle Norylska były wznoszone prawie wyłącznie przez więźniów. Także w kombinacie niklowym pracowali niemal wyłącznie więźniowie, którzy w okresie od 1935 do 1956 więzieni byli w tak zwanym Norylskim Obozie Poprawczym (skrót rosyjski: Norilłag). Liczba więźniów tego obozu wzrastała stale aż do śmierci Stalina w 1953 i osiągnęła we wczesnych latach pięćdziesiątych około 70 000 osób.
Między 1948 i 1954 rokiem istniał w Norylsku także „Obóz specjalny nr 2” („Obóz Górniczy” – „Gorłag”, „Gornyj łagier”), w którym umieszczono w szczególnie ciężkich warunkach więziennych około 20 000 (prawie wyłącznie politycznych) więźniów. Latem 1953, parę miesięcy po śmierci Stalina, wybuchło w obozie powstanie więźniów, które trwało wiele miesięcy.
W Norylsku znajduje się największy na świecie zakład wytopu metali ciężkich należący do spółki Nornikiel. Kompleks produkuje rocznie 500 tysięcy ton miedzi, tyle samo niklu, emitując 2 miliony ton dwutlenku siarki. Według raportu organizacji Blacksmith Institute śnieg jest tam czarny, w powietrzu unosi się zapach siarki, a szacowana długość życia pracowników fabryki jest o 10 lat krótsza od średniej długości życia w Rosji. Raport zawierał też deklarację władz kombinatu o wysiłkach na rzecz poprawy sytuacji, m.in. przemieszczenia zakładów niklowych poza miasto i zredukowania corocznej emisji dwutlenku siarki do poziomu 400 tysięcy ton w 2015 r.
Galeria
-
Budowa szpitala -
Prospekt Lenina -
Zima w Norylsku -
Tundra wokół Norylska -
„Pierwszy dom” w Norylsku, zbudowany w 1921
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Глава города Норильска (ros.).
- ↑ Город Норильск (ros.).
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (ros.).
- ↑ Заполярный государственный университет им. Н.М. Федоровского. . (ros.).
- ↑ Контакты. Федеральное государственное бюджетное научное учреждение «Федеральный исследовательский центр «Красноярский научный центр Сибирского отделения Российской академии наук». . (ros.).
- ↑ Oficjalna strona Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego – Eparchia norylska (ros.).
- ↑ Norylsk, Encyklopedia PWN .
- ↑ Mróz, wieczna ciemność i czarny śnieg. Żeby wjechać do miasta, trzeba zgody FSB
- ↑ THE WORLD’S WORST POLLUTED PLACES. The Top Ten (of The Dirty Thirty), Blacksmith Institute, New York September 2007, dostępne w Internecie .
- ↑ a b Miasto zamknięte w jurysdykcji władz Federacji (poza jurysdykcją władz kraju czy rejonu)
- ↑ od 1 stycznia 2007 rejony Kraju Krasnojarskiego