Marynarka Wojenna

Nie mylić z: marynarka wojenna (ogólne określenie rodzaju sił zbrojnych).

Ten artykuł dotyczy współczesnego rodzaju polskich sił zbrojnych. Zobacz też: Marynarka Wojenna II RP.

Ten artykuł od 2016-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Marynarka Wojenna

Orzeł Marynarki Wojennej
Państwo	Polska
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Nazwa skrócona	MW
Data utworzenia	24 marca 1568 (Komisja Morska) 1626 (Komisja Okrętów Królewskich) 1918
Prefiks	ORP
Bandera
Proporzec
Liczebność	6 950 (02.2022)
Multimedia w Wikimedia Commons

Marynarka Wojenna (MW) – jeden z pięciu rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Wojsk Specjalnych i Wojsk Obrony Terytorialnej.

Marynarka Wojenna przeznaczona jest do obrony interesów państwa na polskich obszarach morskich, morskiej obrony wybrzeża oraz udziału w lądowej obronie wybrzeża we współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych w ramach strategicznej operacji obronnej. Na podstawie umów międzynarodowych, Marynarka Wojenna zobowiązana jest do utrzymywania zdolności do realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa zarówno w obszarze Morza Bałtyckiego, jak i poza nim. Podstawowym zadaniem Marynarki Wojennej jest obrona i utrzymanie morskich linii komunikacyjnych państwa podczas kryzysu i wojny oraz niedopuszczenie do blokady morskiej kraju. W czasie pokoju Marynarka Wojenna wspiera działania Straży Granicznej w obszarze morskich wód terytorialnych i wyłącznej strefy ekonomicznej.

Trzon struktury Marynarki Wojennej tworzą flotylle okrętów, Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej, a także brzegowe jednostki wsparcia i zabezpieczenia działań oraz ośrodki szkolne.

Historia

 Osobny artykuł: Historia Marynarki Wojennej.

Początek wojenno-morskiej obecności Polski datuje się na 1463, kiedy to zaimprowizowane oddziały elbląsko-gdańskie pokonały flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym. W 1561, w odpowiedzi na manifest królewski powstała zorganizowana flota kaperska, zwana także flotą strażników morza. Podjęto też wtedy budowę pierwszego polskiego okrętu – galeonu „Smok”. Od 1601 zaczęto budować pierwsze zawodowe siły morskie – królewską flotę wojenną, która prowadziła działania przeciwko Rosjanom i Szwedom. Największym i zarazem ostatnim zwycięstwem okrętów królewskich było pokonanie eskadry szwedzkiej w bitwie pod Oliwą.

Krótko po odzyskaniu niepodległości w 1918 rozpoczęto budowę Marynarki Wojennej. Zamieszczony w Monitorze Polskim nr 217 z dnia 30 listopada 1918 roku podpisany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego rozkaz stwierdzał: „Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego Szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych”.

W latach 20 XX w. trzon floty stanowiły poniemieckie trałowce i torpedowce. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej marynarze uczestniczyli w działaniach lądowych na froncie. Znaczący rozwój Marynarki Wojennej nastąpił dopiero w latach 30 XX w., kiedy do służby trafiły, zbudowane głównie za granicą, nowoczesne niszczyciele, okręty podwodne i okręty minowe (trałowce, stawiacz min) oraz wodnosamoloty rozpoznawcze.

Podczas kampanii wrześniowej w 1939 polska Obrona Wybrzeża nie miała szans nawiązania równorzędnej walki z przeważającym Wehrmachtem, w tym Kriegsmarine. Dlatego tuż przed wybuchem wojny trzon polskiej floty w postaci trzech niszczycieli wysłano do Wielkiej Brytanii, gdzie stały się zaczątkiem Marynarki Wojennej u boku aliantów zachodnich. Większość okrętów pozostających w Polsce została zatopiona, dwóm okrętom podwodnym udało się przedostać do Wielkiej Brytanii, a pozostałe internowały się w Szwecji. Marynarze broniący półwyspu Helskiego poddali się jako jeden z ostatnich punktów obrony w kraju.

Od chwili zajęcia całego kraju przez wojska Rzeszy Niemieckiej i ZSRR okręty Marynarki Wojennej stały się jedynym wolnym terytorium podbitego państwa polskiego. Dzięki nim, po zajęciu kraju przez wojska dwóch agresorów Polska jako państwo istniejące de iure nie przestała egzystować de facto, zgodnie z prawem międzynarodowym okręty wojenne są bowiem uznawane za cząstkę terytorium państwa, którego noszą banderę, i nie podlegają jurysdykcji żadnego innego państwa (handlowe statki tej jurysdykcji podlegają).

Od 1939 do 1947 roku Marynarka Wojenna funkcjonowała w ramach polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a jej skład opierał się na wydzierżawionych od Wielkiej Brytanii jednostkach, głównie niszczycielach i okrętach podwodnych. W tym czasie polskie okręty działały na Oceanie Atlantyckim oraz Morzu Śródziemnym, Północnym i Arktycznym, biorąc udział m.in. w konwojach atlantyckich i arktycznych oraz lądowaniu w Normandii.

Okres powojenny

Po II wojnie światowej do kraju powróciły jednostki pływające stanowiące własność Polski, jednak tworzona w powojennych realiach geopolitycznych Marynarka Wojenna rozwijała się w ścisłym powiązaniu ze Związkiem Radzieckim. Wszystkie istotne dla jej przyszłości decyzje podejmowane były w następstwie uzgodnień dokonywanych między Naczelnym Dowództwem WP a Naczelnym Dowództwem Armii Czerwonej. Wyrazem powiązania, a nawet całkowitego uzależnienia od Moskwy organizowanej w tych warunkach Marynarki Wojennej była pierwsza obsada jej najważniejszych stanowisk. Na czele Marynarki Wojennej stanęli obywatele Związku Radzieckiego i oficerowie radzieccy kontradmirał Nikołaj Abramow – Dowódca Marynarki Wojennej, kmdr Iwan Szylingowski – Szef Sztabu Głównego MW i kmdr Józef Urbanowicz – Zastępca Dowódcy Marynarki Wojennej do spraw polityczno-wychowawczych. Podobnie wszystkie kierownicze stanowiska, włącznie z prokuraturą, sądem i wszechwładnym VIII Oddziałem Informacji Wojskowej, pełnili oficerowie radzieccy. Ogółem na siedem istniejących w 1945 roku etatów admiralskich tylko dwa powierzono Polakom, jednak oni byli pod nadzorem radzieckich przełożonych. Byli to kmdr Jerzy Kłossowski (szef Oddziału MW przy MON) i kmdr Adam Mohuczy (Zastępca Szefa Sztabu Głównego Marynarki Wojennej).

Lata 50 XX w. były nasycone represjami okresu stalinowskiego. W sfingowanych procesach skazano bezpodstawnie stu pięćdziesięciu marynarzy, z czego ponad 20 zostało straconych (między innymi komandorzy Stanisław Mieszkowski, Jerzy Staniewicz, czy Zbigniew Przybyszewski za udział w rzekomym spisku komandorów). W więzieniu zmarł kontradmirał Adam Mohuczy, a wielu oficerom – w tym kontradmirałowi Włodzimierzowi Steyerowi, czy też kmdr. Bolesławowi Romanowskiemu i kmdr por. Franciszkowi Dąbrowskiemu – zabroniono przebywania na wybrzeżu.

W czasach Układu Warszawskiego Marynarka Wojenna przygotowywała się do operacji desantowej na Półwyspie Jutlandzkim, w związku z czym masowo wcielano okręty desantowe, uzupełnione o rozbudowane siły lekkie w postaci kutrów torpedowych, rakietowych oraz trałowców. Do trzonu floty zaliczały się także niszczyciele i okręty podwodne oraz samoloty myśliwskie i śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych. Kolejne generacje uzbrojenia stanowiły jednostki pływające i statki powietrzne radzieckiej lub polskiej produkcji.

III Rzeczpospolita Polska

Od początku ostatniej dekady XX wieku trwa degradacja Marynarki Wojennej. W związku ze zmianą doktryny obronnej niemal całkowicie wycofano środki desantowe i lekkie siły uderzeniowe oraz zlikwidowano lotnictwo uderzeniowe. Od 1992 do 1995 wybudowano 3 niedozbrojone korwety rakietowo-artyleryjskie, z których jedna, ORP „Grom”, dopiero w grudniu 2007 r. została wyposażona w pociski przeciwokrętowe. W latach 2000–2005 do służby wprowadzono przestarzałe okręty podarowane przez kraje NATO fregaty rakietowe (Stany Zjednoczone) i okręty podwodne (Norwegia), które zastąpiły radzieckie jednostki tej samej generacji. Okres III Rzeczypospolitej jest okresem stałej degradacji Marynarki Wojennej połączonej z utratą możliwości bojowych i wykonywania zadań operacyjnych. Marynarka Wojenna od początku RP, lat 90 XX w. jest pominięta w zakresie priorytetów modernizacyjnych i finansowania, środki przeznaczane na MW są mniejsze niż na dużo mniej liczebne Wojska Specjalne. Od czasu przyjęcia Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego do tylko licząc do 2013 roku zlikwidowano ponad 100 okrętów bojowych i pomocniczych (62%), zaś stan osobowy Marynarki Wojennej zmniejszono o 36% do ok. 11 tys. marynarzy.

Najważniejszymi działaniami Marynarki Wojennej po 1989 były operacje na rzecz interesu wojennego USA „Pustynna Burza” (1990–1991), „Iracka Wolność” (2002–2003) oraz „Aktywny Wysiłek” (2005–2006). W 2016 po raz pierwszy dowództwo okrętu MW powierzono kobiecie.

Podstawy prawne

Podstawami prawnymi morskiego segmentu polskich Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej są Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej oraz akty prawne niższego rzędu, w tym przede wszystkim ustawa o obronie Ojczyzny z dnia 11 marca 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2305). Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o obronie Ojczyzny, w skład Sił Zbrojnych wchodzą jako ich rodzaje: Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Specjalne i Wojska Obrony Terytorialnej, zaś na podstawie art. 15 ust. 3 tej samej ustawy, flotą dowodzą Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych (do 2013 – Dowódca Marynarki Wojennej). Przepis ten nie narusza jednak postanowień prawa w zakresie cywilnego zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, sprawowanego za pośrednictwem Ministra Obrony.

Zadania" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj | edytuj kod]

Operacyjne

• zapewnienie wczesnego wykrycia symptomów zagrożenia bezpieczeństwa państwa od strony morza;
• realizacja programowych zadań szkolenia bojowego jednostek i przygotowanie sił do realizacji zadań w czasie zagrożenia i wojny;
• utrzymanie wysokiej gotowości bojowej i mobilizacyjnej do realizacji zadań osłony operacyjnej morskiej granicy państwa i polskich obszarów morskich;
• wsparcie Straży Granicznej w ochronie morskiej granicy państwowej i polskiej strefy ekonomicznej;
• udział w ratowaniu życia w polskiej strefie ratownictwa SAR (Search and Rescue) oraz ratownictwo załóg samolotów we współdziałaniu z Wojskami Lotniczymi i Obrony Powietrznej;
• zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi na polskich obszarach morskich przez Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej istniejące obecnie na zasadach instytucji i urzędu państwowego;
• demonstrowanie obecności morskiej w strefie zainteresowania państwa (32,8 tys. km² Wyłącznej Strefy Ekonomicznej i ponad 140 tys. km² obszaru zainteresowania Państwa);
• udział w ochronie ekologicznej polskich obszarów morskich;
• utrzymywanie gotowości do udziału w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych oraz uczestniczenia w programie „Partnerstwo dla pokoju”, a także współpracy bilateralnej i multilateralnej z siłami morskimi innych państw;
• realizacja zadań polskiej morskiej racji stanu (demonstrowanie bandery, utrzymywanie więzi ze środowiskami polonijnymi).
• odparcie uderzeń przeciwnika z kierunku morskiego;
• zwalczanie sił przeciwnika w strefie obrony Marynarki Wojennej we współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych;
• utrzymanie panowania na morzu w przybrzeżnej strefie obrony;
• udział w obronie przeciwdesantowej wybrzeża morskiego we współdziałaniu z wojskami lądowymi i wojskami lotniczymi – zwalczanie desantów morskich przeciwnika.

Sojusznicze

• zapewnienie systematycznego monitoringu sytuacji morskiej w strefie obrony i rejonach przyległych, samodzielnie i we współdziałaniu z siłami morskimi nadbałtyckich państw NATO;
• zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi na liniach komunikacji morskiej przechodzących wzdłuż strefy obrony Marynarki Wojennej;
• utrzymywanie ciągłości funkcjonowania systemu ratownictwa morskiego w polskiej strefie odpowiedzialności SAR, zgodnie z normami międzynarodowymi i NATO;
• utrzymanie w gotowości sił i środków zdolnych do natychmiastowego reagowania w sytuacjach incydentalnych na morzu lub przeciwdziałania nagle powstałym zagrożeniom w strefie obrony, do czasu rozwinięcia sił Sojuszu;
• wydzielenie określonego składu sił okrętowych i lotnictwa morskiego do wielonarodowego zgrupowania morskich sił reagowania Sojuszu.

Organizacja

Gdynia

Hel

Kołobrzeg

Świnoujście

Legenda
Porty wojenne:
podległe 3. FO: Gdynia, Hel
podległe 8. FOW: Kołobrzeg, Świnoujście

• Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych w Warszawie
  • Centrum Operacji Morskich – Dowództwo Komponentu Morskiego w Gdyni
• Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych w Warszawie
  • 3 Flotylla Okrętów w Gdyni
    • dywizjon Okrętów Podwodnych w Gdyni
    • dywizjon Okrętów Bojowych w Gdyni
    • dywizjon Okrętów Wsparcia w Gdyni
    • dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego w Gdyni
    • grupa Okrętów Rozpoznawczych w Gdyni
    • Morska Jednostka Rakietowa w Siemirowicach
    • 9 Dywizjon Przeciwlotniczy w Ustce
    • 43 Batalion Saperów w Rozewiu
    • Komenda Portu Wojennego w Gdyni
    • Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego Marynarki Wojennej w Gdyni
    • okręt muzeum ORP Błyskawica
    • Zespół Redakcyjno-Wydawniczy MW
    • Klub Marynarki Wojennej „Riwiera” w Gdyni
    • Poligon Kontrolno-Pomiarowy MW
  • 8 Flotylla Obrony Wybrzeża w Świnoujściu
    • 2 dywizjon Okrętów Transportowo-Minowych w Świnoujściu
    • 12 dywizjon Trałowców w Świnoujściu
    • 13 dywizjon Trałowców w Gdyni
    • 8 Batalion Saperów w Dziwnowie
    • 8 Dywizjon Przeciwlotniczy w Dziwnowie
    • Komenda Portu Wojennego w Świnoujściu
    • Klub 8 FOW
  • Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej w Gdyni
    • 43 Baza Lotnictwa Morskiego w Gdyni
    • 44 Baza Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach
  • Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej w Gdyni
  • 6 Ośrodek Radioelektroniczny w Gdyni
  • Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej w Ustce
    • Szkoła Podoficerska Marynarki Wojennej w Ustce
    • Ośrodek Szkolenia Nurków i Płetwonurków Wojska Polskiego w Gdyni

Dowództwo

 Osobny artykuł: Dowództwo Marynarki Wojennej.

Z dniem 1 stycznia 2014 na podstawie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 852) dowództwo uległo likwidacji, a jego zadania przejęło Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych.

Marynarką Wojenną dowodził Dowódca Marynarki Wojennej, który wykonywał swoje zadania przy pomocy Dowództwa Marynarki Wojennej.

• Dowódca Marynarki Wojennej – wakat
• Szef Sztabu – zastępca dowódcy – wakat
• Szef Szkolenia – wakat

Uzbrojenie i wyposażenie

Okręty

 Zobacz też: Okręty Marynarki Wojennej wycofane do 1946 roku i Okręty Marynarki Wojennej wycofane po 1947 roku.

Okręt jest to jednostka pływająca należąca do Marynarki Wojennej, nosząca należną jej banderę Marynarki Wojennej, dowodzona przez oficera Marynarki Wojennej wpisanego na listę oficerów, posiadająca załogę podlegającą dyscyplinie wojskowej.

Okręty Marynarki Wojennej podlegają wyłącznie władzom Rzeczypospolitej Polskiej i posiadają immunitet. Poza wyjątkami wskazanymi w ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską przepisach prawa międzynarodowego organy obcego państwa nie mogą wykonywać w stosunku do okrętów aktów władczych ani ingerować w ich życie wewnętrzne. Wszelkie próby ingerencji stosunku do okrętów powinny być zdecydowanie odparte, a w razie zagrożenia życia załogi, bądź siłowego naruszenia immunitetu przysługującego okrętowi należy postępować zgodnie z zasadami użycia siły (ang. „Rules Of Engagement”) oraz przepisami prawa międzynarodowego. Wyjątek stanowi udział w składzie sił sojuszniczych, w stosunku do których obowiązują dokumenty sojusznicze, pod warunkiem, że nie są sprzeczne z przepisami narodowymi. Na obcych wodach wewnętrznych, morzach terytorialnych i w strefach ekonomicznych oraz w portach zagranicznych jednostki pływające MW zobowiązane są do przestrzegania przepisów lokalnych państwa nadbrzeżnego.

W 14 grudnia 2021 roku, dwa okręty podwodne typu 207 (Kobben): ORP „Bielik” i ORP „Sęp” zostały wycofane ze służby. Podobny los spotkał ORP „Czajka”, na której opuszczono banderę 8 grudnia 2021 roku.

 Osobny artykuł: Polskie okręty podwodne.

Zdjęcie	Nazwa	Typ	Numer	Wyporność	Służba od	Uwagi
	Fregaty
	ORP Gen. K. Pułaski	Oliver Hazard Perry	272	3658	2000	Przejęty od US Navy, zwodowany w 1979. Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione fregaty projektu Miecznik
	ORP Gen. T. Kościuszko	Oliver Hazard Perry	273	3658	2002	Przejęty od US Navy, zwodowany w 1978. Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione fregaty projektu Miecznik
	Korwety
	ORP Kaszub	proj. 620	240	1090	1987	Korweta zwalczania okrętów podwodnych.
	ORP Ślązak	proj. 621M	241	2200	2019	Budowany pierwotnie jako korweta wielozadaniowa, ukończony jako korweta patrolowa.
	Małe okręty rakietowe
	ORP Orkan	proj. 660M (Orkan)	421	369	1992
	ORP Piorun	proj. 660M (Orkan)	422	369	1994
	ORP Grom	proj. 660M (Orkan)	423	369	1995
	Okręty podwodne
	ORP Orzeł	proj. 877 Paltus (NATO: Kilo)	291	2460 nawodna 3180 podwodna	1986
	Niszczyciele min
	ORP Kormoran	proj. 258 (Kormoran II)	601	830	2017	Wicepremier i minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podpisał umowę na dostarczenie trzech kolejnych niszczycieli min typu Kormoran II (projektu 258) dla Marynarki Wojennej RP wraz z pakietami wsparcia logistycznego. Zamówione jednostki mają zostać dostarczone w latach 2026–2027.
	ORP Albatros	proj. 258 (Kormoran II)	602	830	2022
	ORP Mewa	proj. 258 (Kormoran II)	603	830	2023
	Trałowce
	ORP Gopło	proj. 207DM (Gopło)	630	225	1982
	OORP: Gardno, Bukowo, Dąbie, Jamno, Mielno, Wicko, Resko, Sarbsko, Necko, Nakło, Drużno, Hańcza	projektu 207P (Gardno)	631–642	216	1984–1991
	OORP: Mamry, Wigry, Śniardwy, Wdzydze	proj. 207M (Mamry)	643–646	216	1992–1994
	Okręty transportowo-minowe
	ORP Lublin	proj. 767 (Lublin)	821	1745	1989
	ORP Gniezno	proj. 767 (Lublin)	822	1745	1990
	ORP Kraków	proj. 767 (Lublin)	823	1745	1990
	ORP Poznań	proj. 767 (Lublin)	824	1745	1991
	ORP Toruń	proj. 767 (Lublin)	825	1745	1991
	Kutry transportowe
	KTr 851, KTr 852, KTr 853	proj. 716	851–853	176	1988 1991 1991
	Okręty dowodzenia
	ORP Kontradmirał Xawery Czernicki	proj. 890	511	2390	2001	Zwodowany w 1991 jako pływająca stacja demagnetyzacyjna. W latach 2001–2008 okręt wsparcia logistycznego. Okręt przeszedł remont i modernizację w latach 2019–2021.
	Zbiornikowce
	ORP Bałtyk	proj. ZP-1200	Z-1	3050	1991	Wyremontowany i zmodernizowany w 2016 roku.
	Okręty rozpoznania radioelektronicznego
	ORP Nawigator	proj. 863 (Nawigator)	262	1675	1975	Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione okręty projektu Delfin
	ORP Hydrograf	proj. 863 (Nawigator)	263	1675	1976	Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione okręty projektu Delfin
	Okręty ratownicze
	ORP Piast	proj. 570 (Piast)	281	1886	1974
	ORP Lech	proj. 570 (Piast)	282	1810	1974
	ORP Zbyszko	proj. 5002 (Zbyszko)	R-14	374	1991	Zmodernizowany w 2016 roku.
	ORP Maćko	proj. 5002 (Zbyszko)	R-15	374	1992	Zmodernizowany w 2016 roku.
	Okręty hydrograficzne
	ORP Heweliusz	proj. 874 (Heweliusz)	265	1145	1982
	ORP Arctowski	proj. 874 (Heweliusz)	266	1145	1982	Wyremontowany i zmodernizowany w 2022 roku.
	Okręty szkolne
	ORP Iskra	barkentyna proj. B79/II	253	498	1982
	ORP Wodnik	proj. 888 (Wodnik)	251	1800	1976	Wyremontowany i zmodernizowany w 2020 roku.
	Okręty-muzeum
	ORP Błyskawica	Grom	H34	2782	1937	W służbie liniowej do 1975, okręt-muzeum od 1976.

Pomocnicze jednostki pływające

Pomocnicza jednostka pływająca (PJP) w Marynarce Wojennej jest rodzajem okrętu nieuprawnionego do noszenia bandery wojennej i używania skrótu ORP przed nazwą, zazwyczaj pełniąca pomocniczą rolę w stosunku do okrętów bojowych. Okręty te noszą banderę PJP.

Zdjęcie	Nazwa	Typ	Wyporność (t)	Służba od	Uwagi
	Holowniki
	H-11 Bolko H-12 Semko H-13 Przemko H-1 Gniewko H-2 Mieszko H-3 Leszko	proj. B860	490	2020 2020 2021 2020 2020 2021
	H-6 H-8	proj. H-960	332	1992 1993
	H-4 H-5 H-7	proj. H-900/II	218	1980 1981 1981
	H-9 H-10	proj. B820	153	1993
	Zbiornikowce
	Z-8	proj. B-199	1225	1970
	Stacje demagnetyzacyjne
	SD-11 SD-13	proj. B208	595	1971 1972
	Kutry
	K-4 K-10	proj. 4234	46,0	1989	Kutry hydrograficzne.
	K-5 K-7 K-9	proj. 4142	45,0	1988 1988 1989	Kutry transportowo-pasażerskie. Przeznaczone do transportu ładunków i ludzi w portach i redach.
	K-20 K-21	proj. KH-K	12,25	1989 1990	Kutry holowniczo-komunikacyjne. Przeznaczone do obsługi pomostów pływających i prowadzenia prac holowniczych.
	Motorówki
	MH-1 MH-2 MH-3 MH-4	Wildcat 40	18,5	2015	Motorówki hydrograficzne.
	M-12 M-21 M-22	proj. M35/MW	28,6 t	1983 1983 1984	Motorówki cumowniczne. Przeznaczone do prac manewrowych i holowniczych w portach.
	Poławiacz torped
	K-8	typ Kormoran	133	1971	Przeznaczony do poławiania torped z wody.

Ponadto, Marynarka Wojenna posiada:

• Barki
  • B-3, B-11, B-7
• 12 jachtów pełnomorskich, 5 jachtów zatokowych, 7 łodzi motorowych

Lotnictwo Marynarki Wojennej

Zdjęcie	Nazwa	Pochodzenie	Liczba	Numery maszyn	Służba od	Uwagi
	Samoloty
	PZL M28B 1E Bryza	Polska	2	0404 0405	2001(1988) 2001(1988)	Samoloty monitoringu ekologicznego. Pierwotnie były transportowe (M-28B Bryza-1TD), w 2001 zmodernizowane (M-28B Bryza-1E). 44 Baza Lotnictwa Morskiego.
	PZL M28B 1R Bryza	Polska	7	1022 1008 1017 1006 1114 1115 1116	1994 1999 1999 2000 2000 2000 2000	Samoloty rozpoznawczo-patrolowe. Służba od 1994. 44 Baza Lotnictwa Morskiego.
	PZL M28B 1RM Bryza Bis	Polska	1	0810	2008(1999)	Samoloty rozpoznawczo-patrolowe. Pierwotnie samolot o numerze 0810 wykorzystywany był w wersji M-28B Bryza-1R. W 2008 samolot został zmodernizowany do wersji M-28B Bryza-1RM bis. 44 Baza Lotnictwa Morskiego.
	PZL An-28TD Bryza M28B Bryza	Polska	4	1117 1118 0723 1003	2001 2002 2012 2012	Samoloty transportowe. Numery 1117 i 1118 weszły do służby w 2001 i 2002, a numery 1003 i 0723 w 2012. 43 Baza Lotnictwa Morskiego.
	Śmigłowce
	Mi-2D Mi-2R	ZSRR  Polska	4	5245 5348 5830 5828	?(1977) 2010(1978) 2010(1978) 2010(1978)	Śmigłowce szkoleniowe i transportowo-łącznikowe. Najdłużej w MW eksploatowany jest śmigłowiec z numerem 5245. Trzy pozostałe przejęte od SP w 2010. 2 szt. w 43 Bazie Lotnictwa Morskiego oraz 2 szt. w 44 Bazie Lotnictwa Morskiego.
	PZL W-3WARM Anakonda	Polska	8	0209 0304 0505 0506 0511 0813 0815 0906	1989 1989 1992 1992 1993 1998 1998 2002	Śmiglowce SAR. 6 szt. w 43 Bazie Lotnictwa Morskiego oraz 2 szt. w 44 Bazie Lotnictwa Morskiego.
	Kaman SH-2G Super Seasprite	Stany Zjednoczone	4	3543 3544 3545 3546	2002, 2003	Śmigłowce ASW. Wyprodukowane w 1992–1993, przejęte od US wraz z fregatami typu OHP w 2002 i 2003. 43 Baza Lotnictwa Morskiego. Docelowo (zakończenie wsparcia przez producenta i znaczne zużycie) będą zastąpione przez 4–8 szt. w ramach programu Kondor.
	Mi-14PŁ	ZSRR	8	1001 1003 1004 1005 1007 1008 1010 1011	1981	Śmigłowce ASW. W służbie od 1981. W 2018 rozpoczęto procedurę wydłużenia resursów dla wszystkich maszyn. 44 Baza Lotnictwa Morskiego. Docelowo będą zastąpione przez AW101.
	Mi-14PŁ/R	ZSRR	2	1009 1012	2011(1981)	Śmiglowce SAR, Mi-14PŁ przebudowane do wersji ratowniczej. 44 Baza Lotnictwa Morskiego.
	Leonardo AW101	Wielka Brytania  Włochy	4		2023	Śmigłowce ASW/CSAR. Umowa 2019, dostawy 2023. 44 Baza Lotnictwa Morskiego.

Broń przeciwlotnicza

Zdjęcie	Nazwa	Pochodzenie	Liczba	Uwagi	Przypisy
	armata przeciwlotnicza S-60MB	ZSRR  Polska		Wariant zmodernizowany. 4 armaty w każdej baterii.
	armata przeciwlotnicza ZU-23-2	ZSRR  Polska
	PPZR Grom	Polska

Stacje radiolokacyjne i systemy dowodzenia

Zdjęcie	Nazwa	Pochodzenie	Liczba	Uwagi	Przypisy
	NUR-22-N (3D)	Polska	3	Radiolokacyjna stacja wstępnego poszukiwania, po jednej sztuce na wyposażeniu 8 Dywizjonu Przeciwlotniczego, 9 Dywizjonu Przeciwlotniczego oraz Morskiej Jednostki Rakietowej
	TRS-15 Odra C	Polska	2	Stacja radiolokacyjna przeznaczona do wykrywania celów morskich o zasięgu do 50 km, na wyposażeniu Morskiej Jednostki Rakietowej
	Radary mobilne RM-100	Polska	3	Trudno wykrywalna, mobilna stacja radiolokacyjna RM-100, przeznaczona do wykrywania i automatycznego śledzenia celów nawodnych oraz określania ich współrzędnych
	Wozy dowodzenia i kierowania ogniem WD-95	Polska		Wozy dowodzenia systemu Blenda, na wyposażeniu dywizjonów przeciwlotniczych Marynarki Wojennej i baterii baz lotnictwa morskiego. 3 wozy w każdym dywizjonie i 1 w każdej baterii.
	Łowcza-3KN	Polska		Mobilne stanowisko dowodzenia obroną przeciwlotniczą
	Zestawy REGA-4	Polska		Zestaw automatyzacji dowodzenia dla dowódców drużyn przeciwlotniczych, zestawów artyleryjskich, holowanych i przewożonych oraz przenośnych zestawów rakietowych, na wyposażeniu dywizjonów przeciwlotniczych Marynarki Wojennej
	GCA-2000/GCA-2000M	Stany Zjednoczone	3	Radiolokacyjne systemy precyzyjnego wspomagania lądowania (PAR). Dla całości SZRP zakupiono 5 stacji w wersji GCA-2000 oraz 9 w wersji GCA-2000M. Na wyposażeniu lotnisk Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
	Zestawy WD-2001 Rega-1	Polska		Wóz dowodzenia baterii przeciwlotniczej na podwoziu samochodu terenowego Honker, na wyposażeniu Morskiej Jednostki Rakietowej

Morska Jednostka Rakietowa

Zdjęcie	Nazwa	Pochodzenie	Liczba	Struktura	Opis	Uwagi	Przypisy
	Naval Strike Missile	Norwegia	72 pociski	Dwa dywizjony ogniowe, łącznie 12 wyrzutni	przeciwokrętowy pocisk manewrujący	Każdy dywizjon ogniowy składa się z 6 wyrzutni, każda wyrzutnia posiada po 4 kontenery z pociskami NSM. Ograniczona możliwość zwalczania celów lądowych W 2023 roku zamówiono kolejne 2 dywizjony ogniowe wraz z kilkuset pociskami

Symbole i insygnia

 Osobny artykuł: Stopnie wojskowe w Marynarce Wojennej.

Bandery i flagi

 Osobny artykuł: Lista flag Polski.

Każda jednostka pływająca, wchodząca w skład Marynarki Wojennej, nosi należną jej banderę wojenną. Bandera wojenna przysługuje jednostce pływającej od daty wcielenia w skład Marynarki Wojennej do daty skreślenia z jej składu. Bandera wojenna podniesiona na jednostce pływającej jest znakiem przynależności tej jednostki do Marynarki Wojennej. W żadnym wypadku nie wolno opuścić bandery przed przeciwnikiem. Jeśli w czasie walki bandera zostanie zestrzelona lub zniszczona, natychmiast podnosi się następną. Okręt podwodny nie nosi bandery w położeniu podwodnym. Bandery i proporce podnoszone są na jednostkach pływających zgodnie z ceremoniałem morskim. Podobną rolę do bander pełnią w dowództwach, jednostkach wojskowych i na lotniskach flagi marynarki wojennej oraz lotnisk i lądowisk.

• Bandery i flagi MW
• 
  Bandera wojenna
• 
  Proporzec
• 
  Bandera pjp
• 
  Bandera Jacht Klubu MW „Kotwica”
• 
  Flaga Marynarki Wojennej
• 
  Flaga lotnisk MW

Znaki funkcyjne

Flagi i proporce funkcyjne podnosi się na okrętach i pomocniczych jednostkach pływających, gdy na ich pokładzie przebywa osoba, której przysługuje odpowiedni znak.

• Znaki funkcyjne MW
• 
  Proporzec Prezydenta RP
• 
  Flaga
  Ministra ON
• 
  Flaga
  marsz. Polski
• 
  Flaga
  Szefa SG WP
• 
  Flaga Dowódcy MW
• 
  Flaga adm.
• 
  Flaga Dowódcy Generalnego RSZ
• 
  Flaga adm. fl.
• 
  Flaga wadm.
• 
  Flaga kadm.
• 
  Flaga gen.
• 
  Proporzec Szefa Sztabu MW
• 
  Proporzec dowódcy flotylli okrętów
• 
  Proporzec dowódcy dywizjonu okrętów
• 
  Proporzec dowódcy grupy okrętów
• 
  Znak dowódcy okrętu

Mundury

 Osobny artykuł: Mundury Marynarki Wojennej.

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Marynarka Wojenna

• Polska Marynarka Handlowa
• obrona Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jarosław Ciślak. „Polska Marynarka Wojenna 1995” Wydawnictwo Lampart w koedycji z Wydawnictwem Bellona. Warszawa 1995. (ISBN 83-86776-08-0)
• Grzegorz Piwnicki, Bogdan Zalewski. „Polska wojskowa polityka morska od X do końca XX wieku” Dowództwo Marynarki Wojennej – Oddział Społeczno-Wychowawczy. Gdynia 2002. (ISBN 83-88698-25-7)
• Strona internetowa Marynarki Wojennej – http://www.mw.mil.pl
• Dariusz Nawrot, „Polska Marynarka Wojenna i jej korpus oficerski w II wojnie światowej”, Wydawnictwo Akademii Marynarki Wojennej, Gdynia 2002.
• Historia MW: Polska Rzeczpospolita Ludowa. MON. .
• Polskie Lobby Przemysłowe zabiera głos w sprawie powstrzymania degradacji Marynarki Wojennej. gospodarkamorska.pl. .
• Jarosław Ciślak. Kutry i motorówki hydrograficzne Marynarki Wojennej. „Morze Statki i Okręty”. 5–6/2015, s. 16–21, 2015. Magnum X. ISSN 1426-529X. 

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa Marynarki Wojennej
• Maciej Neumann: Powstanie i początki Polskiej Marynarki Wojennej w latach 1918–1939. Wiedza i Życie. . (pol.).