Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza
W dzisiejszym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza. Od powstania do ewolucji na przestrzeni dziejów Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza był podstawową częścią społeczeństwa, wywierając wpływ na różne obszary codziennego życia. W tym artykule zbadamy różne aspekty, które sprawiają, że Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza jest tematem interesującym każdego, kto jest zainteresowany poszerzeniem swojej wiedzy na ten temat. Od jego wpływu na kulturę popularną po jego dzisiejsze znaczenie – zagłębimy się w szczegółową analizę, która pozwoli nam w pełni zrozumieć znaczenie i rolę, jaką odgrywa Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza w naszym świecie. Nie przegap tego kompletnego przewodnika, który poprowadzi Cię do odkrycia wszystkiego, co musisz wiedzieć o Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza!
| Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza, sporządzona w Montego Bay dnia 10 grudnia 1982 r. | |
| Inne określenia | |
|---|---|
| Przedmiot regulacji |
Prawo morza |
| Podpisanie |
10 grudnia 1982 |
| Wejście w życie | |
| Depozytariusz | |
| Liczba sygnatariuszy | |
| Język oryginału |
angielski, arabski, chiński, francuski, hiszpański i rosyjski |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | |
Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza (Konwencja jamajska, Konwencja o prawie morza, ang. United Nations Convention on the Law of the Sea; UNCLOS) – umowa międzynarodowa wypracowana podczas obrad III Konferencji Prawa Morza ONZ, podpisana 10 grudnia 1982 w Montego Bay na Jamajce. Obecnie stanowi podstawowy dokument prawny w dziedzinie prawa morza. Została ratyfikowana przez 168 państw i Unię Europejską. Również państwa, które konwencji nie ratyfikowały (jak np. Stany Zjednoczone) a nawet jej nie podpisały (np. Turcja) wskazują na tę umowę jako na kodyfikację zwyczajowego prawa morza i powołują się na jej postanowienia.
Polska ratyfikowała Konwencję 6 listopada 1998 r. na podstawie ustawy z 2 lipca 1998 Dokument ratyfikacyjny został przekazany depozytariuszowi 13 listopada 1998 r. zgodnie z artykułem 306 konwencji
Historia
Konwencja jamajska nie jest pierwszą umową wielostronną regulującą kwestie związane z prawem morza. Najważniejszymi aktami ją poprzedzającymi są cztery konwencje opracowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych podczas I Konferencji Prawa Morza w 1958 w Genewie. Uregulowały one podstawowe zagadnienia związane z morzem terytorialnym i strefą przyległą, morzem otwartym, rybołówstwem i konserwacją zasobów żywych morza otwartego oraz szelfem kontynentalnym. Nie była to jednak pełna kodyfikacja, a część kwestii spornych pozostała nierozstrzygnięta. Rozwiązania nie przyniosła również II Konferencja z 1960 roku. W związku z powyższym ONZ postanowiło o rozpoczęciu prac nad nowym porozumieniem, które objęłoby swym zasięgiem jak najszerszy zakres kwestii wymagających uregulowania.
Trzecia konferencja prawa morza ONZ rozpoczęła się 3 grudnia 1973 w Nowym Jorku i zakończyła 10 grudnia 1982 w Montego Bay. W jej pracach wzięło udział 157 uczestników, którzy obradowali podczas jedenastu sesji. W wyniku jej działań opracowano i przyjęto Konwencję o prawie morza, która oprócz kodyfikacji dotychczasowych zwyczajów, wprowadziła nowe regulacje obejmujące sposoby eksploatacji, badania i ochrony poszczególnych obszarów morskich. Powyższe względy spowodowały uznanie III konferencji prawa morza ONZ ją za jedną z największych i najbardziej znaczących konferencji w historii stosunków międzynarodowych.
Struktura
Państwa, które ratyfikowały Konwencję
Państwa, które podpisały Konwencję, lecz jej nie ratyfikowały
Pozostałe państwa
Konwencja obejmuje łącznie 320 artykułów i 9 załączników. Ujęta została w 17 części, spośród których część dodatkowo podzielono na rozdziały i podrozdziały.
- I. Wstęp
- II. Morze terytorialne i strefa przyległa
- III. Cieśniny wykorzystywane do żeglugi międzynarodowej
- IV. Państwa archipelagowe
- V. Wyłączna strefa ekonomiczna
- VI. Szelf kontynentalny
- VII. Morze pełne
- VIII. Reżim prawny wysp
- IX. Morza zamknięte lub półzamknięte
- X. Prawo dostępu państw śródlądowych do morza i od strony morza oraz wolność tranzytu
- XI. Obszar
- XII. Ochrona i zachowanie środowiska morskiego
- XIII. Morskie badania naukowe
- XIV. Rozwijanie i przekazywanie technologii morskiej
- XV. Załatwianie sporów
- XVI. Postanowienia ogólne
- XVII. Postanowienia końcowe
Postanowienia
Konwencja dokonała klasyfikacji obszarów morskich, wyznaczając ich zasięg oraz określając takie pojęcia jak prawo pościgu, prawo wizyty i rewizji, czy piractwo.
Ponadto na mocy Konwencji utworzono: Międzynarodową Organizację Dna Morskiego, Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza oraz Komisję Granic Szelfu Kontynentalnego. Ze względu na duży zakres regulacji, przedmiotowy i przestrzenny (morza to powierzchnia 2/3 Ziemi), konwencję określa się jako "konstytucję mórz". W zasadzie poza zakresem regulacji konwencji znalazła się jedynie działalność wojskowa na morzu, z wyjątkiem praw żeglugowych.
Klasyfikacja obszarów morskich
Obszary wchodzące w skład terytorium państwowego (wód terytorialnych):
Obszary podlegające ograniczonej jurysdykcji lub suwerenności państw:
Obszary poza granicami jurysdykcji państw:
Przypisy
- ↑ a b c Prawo Morza. poznajmyonz.pl. .
- ↑ The United Nations Convention on the Law of the Sea (a historical perspective). un.org. . (ang.)., United Nations, Treaty Collection: Law of the Sea.
- ↑ a b Chronological lists of ratifications of, accessions and successions to the Convention and the related Agreements as at 23 January 2013. un.org. . (ang.).
- ↑ D.R. Bugajski, Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009, s. 20, ISBN 978-83-7383-351-7.
- ↑ Dz.U. 1998 nr 98 poz. 609
- ↑ Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 10 grudnia 1982 (Dz.U. 2002 nr 59 poz. 543), Oświadczenie Rządowe z 23 czerwca 2001 r. w sprawie mocy obowiązującej Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 10 grudnia 1982 (Dz.U. 2002 nr 59 poz. 544).
- ↑ Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides: Prawo międzynarodowe publiczne. Wyd. 8. Warszawa: LexisNexis, 2008, s. 219-220. ISBN 978-83-7334-294-1.
- ↑ a b c d e f g Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides: Prawo międzynarodowe publiczne. Wyd. 8. Warszawa: LexisNexis, 2008, s. 220. ISBN 978-83-7334-294-1.
- ↑ D.R. Bugajski, Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009, ss. 380, ISBN 978-83-7383-351-7.
Bibliografia
- Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides: Prawo międzynarodowe publiczne. Wyd. 8. Warszawa: LexisNexis, 2008, s. 220. ISBN 978-83-7334-294-1.
- D.R. Bugajski, Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009, ss. 380, ISBN 978-83-7383-351-7.
