W dzisiejszym świecie Kara dożywotniego pozbawienia wolności to temat, który zyskał duże znaczenie w różnych obszarach. Zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym Kara dożywotniego pozbawienia wolności budzi coraz większe zainteresowanie ze względu na swój wpływ na społeczeństwo. Niezależnie od tego, czy lokalnie, czy globalnie, Kara dożywotniego pozbawienia wolności znacząco wpłynął na sposób, w jaki stawiamy czoła różnym wyzwaniom i możliwościom. W tym artykule dokładnie zbadamy Kara dożywotniego pozbawienia wolności i jego dzisiejszą rolę, analizując jego wpływ w różnych kontekstach i proponując możliwe rozwiązania lub podejścia, aby skutecznie sobie z tym poradzić.
|
Ten artykuł należy dopracować: przedstawiono sytuację tylko z polskiej perspektywy – artykuł powinien być przekrojowy. Pomóż go poprawić. |
Kara dożywotniego pozbawienia wolności (potocznie: dożywocie) – kara kryminalna polegająca na osadzeniu w zakładzie karnym od momentu uprawomocnienia się wyroku sądu do chwili śmierci skazanego. W krajach, w których jest stosowana kara śmierci, kara dożywotniego pozbawienia wolności funkcjonuje jako alternatywa dla niej. W krajach, w których kara śmierci nie istnieje, stanowi zazwyczaj najsurowszą sankcję przewidzianą w prawie karnym.
Kara dożywotniego więzienia istniała w polskim prawie karnym do 1970 roku, kiedy to nowy Kodeks karny z 1969 roku zastąpił ją nową karą 25 lat pozbawienia wolności, będącą odrębnym rodzajem kary od tzw. terminowego pozbawienia wolności. Ponownie wprowadzono karę dożywotniego pozbawienia wolności w 1995 roku, nie rezygnując jednak z kary 25 lat pozbawienia wolności. Obie te kary, mające na celu głównie izolację i zabezpieczenie społeczeństwa przed najbardziej niebezpiecznymi przestępcami, utrzymał również obecnie obowiązujący Kodeks karny z 6 czerwca 1997 roku, znosząc jednocześnie karę śmierci. Od jego wejścia w życie 1 września 1998 roku, kara dożywotniego pozbawienia wolności jest najsurowszą możliwą karą w Polsce.
Kara dożywotniego pozbawienia wolności orzekana jest w przypadku najpoważniejszych przestępstw, gdy nawet kara pozbawienia wolności w wymiarze 30 lat byłaby zbyt łagodna. Jest ona bezterminowa, skazany na tę karę może na podstawie art. 78 § 3 k.k. ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po 30 latach (przed 1 października 2023 – po 25 latach) odbywania kary (okres próby trwa dożywotnio; przed 1 października 2023 r. - 10 lat, ponadto obowiązkowe jest oddanie takiego skazanego pod dozór kuratora sądowego). W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, który orzekł karę dożywotniego pozbawienia wolności, może w swym wyroku ustanowić surowsze ograniczenie do skorzystania z warunkowego przedterminowego zwolnienia, np. 30, 40 lub 50 lat. Przed 1 października 2023 r. nie wolno mu jednak orzec zakazu warunkowego przedterminowego zwolnienia ani ustanowić takiego ograniczenia, które w praktyce będzie oznaczało niemożliwość warunkowego zwolnienia. Od tego dnia sąd może w szczególnie uzasadnionych przypadkach zakazać warunkowego przedterminowego zwolnienia. Takie rozwiązanie jest jednak niezgodne z podpisaną przez Polskę Europejską Konwencją Praw Człowieka. Kary dożywotniego pozbawienia wolności nie orzeka się wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat (art. 54 § 2 k.k.).
Zgodnie z obowiązującym kodeksem karnym karę dożywotniego pozbawienia wolności można orzec za następujące ciężkie przestępstwa: