John King Fairbank

John King Fairbank

Data i miejsce urodzenia	24 maja 1907 Huron (Dakota Południowa)
Data i miejsce śmierci	14 września 1991 Cambridge (Massachusetts)
Zawód, zajęcie	historyk, sinolog
Multimedia w Wikimedia Commons

John King Fairbank (ur. 24 maja 1907, zm. 14 września 1991) – amerykański historyk i sinolog.

Życiorys

Studiował na University of Wisconsin-Madison, a następnie przeniósł się na Harvard University, który ukończył w 1929 roku, po czym wyjechał na dalsze studia na Uniwersytet Oksfordzki. W Anglii, ponieważ uczelnie nie oferowały wtedy studiów sinologicznych, zaczął się samodzielnie uczyć języka chińskiego. Po uzyskaniu w 1932 roku doktoratu wyjechał do Pekinu, gdzie przez kilka lat pracował jako wykładowca na Uniwersytecie Tsinghua.

Po powrocie do USA w 1936 roku został wykładowcą historii na Harvardzie i zajmował się naukowo Chinami w epoce cesarstwa. Po japońskim ataku na Pearl Harbor podjął pracę w Biurze Informacji Wojennej i został wysłany do Chongqingu, tymczasowej siedziby rządu Republiki Chińskiej, która od 1937 roku toczyła wojnę z Japonią. Powrócił do Waszyngtonu w 1944 roku, po czym rok później wrócił do Chin i podjął pracę w Szanghaju. Z Chin wyjechał w 1946 roku, na krótko przed wznowieniem w tym kraju wojny domowej.

Po powrocie do USA wyrażał swoje poparcie dla Mao Zedonga i chińskich komunistów oraz nawoływał rząd amerykański do nawiązania stosunków dyplomatycznych z Chińską Republiką Ludową. Oskarżony o szpiegostwo i atakowany w okresie tzw. maccartyzmu. W latach 1955–1973 był dyrektorem Centrum Studiów Azji Wschodniej. Do Chin przyjechał ponownie w 1972 roku po wizycie Nixona w tym kraju. Na łamach dwumiesięcznika „Foreign Affairs” wyraził wówczas podziw dla rewolucji kulturalnej, co jednak po latach sam nazwał „znakomitym przykładem sentymentalnego sinofilizmu, sprawiającego, że skądinąd niesentymentalni uczeni nie chcą powiedzieć niczego złego o przedmiocie swoich badań”.

W 1977 roku przeszedł na emeryturę. Pozostawił po sobie liczne prace sinologiczne, uważane obecnie za klasyczne.

Wybrane prace

• Trade and Diplomacy on the China Coast: The Opening of the Treaty Ports, 1842-1854, Harvard University Press, 1953.
• Patterns Behind the Tientsin Massacre, w: Harvard Journal of Asiatic Studies 20, nr 3/4 (1957), str. 480-511.
• Ch'ing Administration: Three Studies, Harvard University Press, 1960.
• Chinabound: a fifty-year memoir, Harper & Row, 1982.
• The United States and China, Harvard University Press, 1983.
• China: A New History, Belknap Press of Harvard University Press, 1992.

Tłumaczenia na język polski

• Historia Chin. Nowe spojrzenie, Wydawnictwo Marabut, 1996.

Przypisy