Janusz Zaorski

Janusz Zaorski

Janusz Zaorski (2007)
Data i miejsce urodzenia	19 września 1947 Warszawa
Zawód	reżyser filmowy, telewizyjny i radiowy, scenarzysta, producent filmowy
Współmałżonek	Anna Osmólska-Mętrak
Lata aktywności	od 1970
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Janusz Zaorski (ur. 19 września 1947 w Warszawie) – polski reżyser filmowy, telewizyjny i radiowy, scenarzysta i producent filmowy, jeden z przedstawicieli nurtu tzw. kina moralnego niepokoju, w latach 1994–1995 przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Życiorys

Jest synem Tadeusza Zaorskiego oraz młodszym bratem aktora Andrzeja Zaorskiego.

Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1965). W 1969 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. W 1971 uzyskał tytuł zawodowy magistra sztuki filmowej. W czasie studiów był asystentem reżysera Janusza Morgensterna przy realizacji serialu telewizyjnego Kolumbowie (1970). Jako reżyser zadebiutował samodzielnie w 1970, w 1971 nakręcił pierwszy film pełnometrażowy. Wielokrotnie nagradzany na festiwalach krajowych i zagranicznych. Okazjonalnie występował także jako aktor w produkcjach filmowych.

W latach 1987–1990 pełnił funkcję przewodniczącego Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych, a od 1987 do 1991 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Zespołu Filmowego „Dom”. W latach 1987–1989 zasiadał w Komitecie Kinematografii, od 1991 do 1993 (z krótką przerwą w 1992) sprawował urząd prezesa Komitetu do Spraw Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja”. W latach 1994–1995 był członkiem i jednocześnie przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Członek Europejskiej Akademii Filmowej, Polskiej Akademii Filmowej, Stowarzyszenia Filmowców Polskich i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. W 2005 został wykładowcą Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. W 2009 uzyskał na tej uczelni stopień doktora nauk o sztukach pięknych w zakresie reżyserii.

W 2014 ukazała się książka Jaja, serce, łeb. Janusz Zaorski w rozmowie ze Stanisławem Zawiślińskim.

Żonaty z Anną Osmólską-Mętrak, italianistką i tłumaczką literatury włoskiej. Wraz z żoną główny organizator, członek jury i fundator Grand Prix Konkursu o nagrodę im. Krzysztofa Mętraka. W latach 2015–2020 członek kapituły Nagrody Literackiej im. Leopolda Staffa.

Twórczość

Reżyser, scenarzysta i producent filmowy

Aktor filmowy

Reżyser i scenarzysta teatralny

Odznaczenia i wyróżnienia

• 1975 – Druga Nagroda Główna za film Awans, II Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku
• 1978 – „Srebrny Lampart” i nagroda FIPRESCI za film Pokój z widokiem na morze, XXXI Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno
• 1984 – nagroda za film Baryton, Festiwal Filmowy w Montrealu
• 1985 – „Srebrne Lwy Gdańskie” za film Baryton, X Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku
• 1986 – Grand Prix „Złoty Lampart” za film Jezioro Bodeńskie, XXXIX Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno
• 1987 – „Złote Lwy Gdańskie” i Nagroda Dziennikarzy za film Matka Królów, XII Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni
• 1988 – „Srebrny Niedźwiedź” w kategorii wybitne osiągnięcie indywidualne i nagroda FIPRESCI za film Matka Królów, 38. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie
• 1988 – Złota Kaczka dla filmu Matka Królów w kategorii najlepszy film polski (za 1987)
• 1988 – nagroda przewodniczącego Komitetu Kinematografii za reżyserię filmu Piłkarski poker
• 1989 – „Złota Statua Wolności” za film Matka Królów, Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Splicie
• 2004 – Grand Prix dla filmu Cudownie ocalony z cyklu telewizyjnego Polskie miłości, XXIX Międzynarodowy Festiwal Filmów Telewizyjnych w Płowdiwie
• 2009 – nagroda honorowa „Miś Barejady”, 7. Festiwal Filmów Komediowych i Niezależnych Barejada w Jeleniej Górze
• 2009 – nagroda za reżyserię w kategorii Teatru Polskiego Radia za reżyserię słuchowiska Novecento, 9. Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”
• 2011 – Tele-Splendor (za dar mówienia o tym, czego nie widać, za umiejętność pokazywania tego, czego nie słychać, za najbardziej telewizyjne słuchowisko)
• 2011 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
• 2012 – Nagroda Polskiego Kina Niezależnego im. Jana Machulskiego za całokształt działań na rzecz polskiego kina niezależnego, przyznana przez komitet organizacyjny nagród
• 2013 – nagroda specjalna przewodniczącego komitetu organizacyjnego 25. Festiwalu Filmu Polskiego w Chicago dla filmu Syberiada polska
• 2013 – pamiątkowa płyta z odciskiem dłoni na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach, 18. Festiwal Gwiazd w Międzyzdrojach
• 2018 – nagroda „Latarnik”, 7. Kołobrzeg Suspense Film Festival (dla reżysera, który wykorzystując reguły kina gatunkowego, tworzy ważne artystycznie, a jednocześnie lubiane przez publiczność filmy)
• 2019 – Grand Prix za reżyserię słuchowiska radiowego Wielka improwizacja, 19. Festiwal Teatru Telewizji i Teatru Polskiego Radia „Dwa Teatry”
• 2020 – Złoty Glan 2020, nagroda Stowarzyszenia Łódź Filmowa i Kino-Galerii Charlie

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Zaorski w bazie filmpolski.pl. .
• Janusz Zaorski, Encyklopedia teatru polskiego (osoby).  .

Linki zewnętrzne

• Janusz Zaorski w bazie Filmweb. .
• Janusz Zaorski w bazie IMDb (ang.). .
• Janusz Zaorski. fdb.pl. .
• Janusz Zaorski. Rate Your Music. . (ang.).
• Janusz Zaorski. Akademia Polskiego Filmu. .
• Janusz Zaorski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”. .