W tym artykule poruszony zostanie temat Język scots, który w ostatnich latach zyskał na znaczeniu. Język scots to temat, który wzbudził zainteresowanie badaczy, ekspertów i ogółu społeczeństwa, ze względu na jego wpływ na różne obszary społeczeństwa. Od momentu powstania Język scots wywołał debaty, analizy i refleksje na temat jego implikacji, konsekwencji i możliwych rozwiązań. Celem tego artykułu będzie przedstawienie kompleksowego spojrzenia na Język scots, zbadanie jego początków, ewolucji, bieżących wyzwań i przyszłych perspektyw. Ważne jest, aby zrozumieć znaczenie Język scots dzisiaj, ponieważ jego wpływ rozciąga się na dziedziny tak różnorodne, jak technologia, polityka, kultura, ekonomia i środowisko.
|
Ten artykuł od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących | |||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Szkocja | ||||||
UNESCO | 2 wrażliwy↗ | ||||||
Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | brak | ||||||
ISO 639-2 | sco | ||||||
ISO 639-3 | sco | ||||||
IETF | sco | ||||||
Glottolog | scot1243 | ||||||
Ethnologue | sco | ||||||
SIL | SCO | ||||||
Występowanie | |||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język scots (lallans, lowland scots) – język zachodniogermański (rodzina indoeuropejska), którym posługuje się prawdopodobnie około 1,5 mln mieszkańców Szkocji.
Wywodzi się on z dialektów północnoangielskich, jest zatem bardzo blisko spokrewniony z angielskim. Pojawiają się jednak rozbieżne głosy co do tego, czy jest to rzeczywiście odrębny język, czy też dialekt języka angielskiego. Za jego odrębnością socjolingwistyczną przemawia fakt, że w mowie tej powstała bogata literatura szkocka. Ponadto w wiekach XIV–XVI język scots był oficjalnym językiem Królestwa Szkocji.
Połączenie Szkocji z Anglią unią personalną, a później realną, doprowadziło do anglicyzacji regionu i umniejszenia roli języka szkockiego. Prawdopodobnie, gdyby Szkocja zachowała swoją niezależność, można by z większą pewnością mówić o „języku szkockim”, tak jak to się stało z norweskim, który uważano w XIX wieku za dialekt języka duńskiego. Świadczy to o roli utrzymania państwowości w rozwoju i statusie języka. Współcześnie wielu językoznawców skłania się ku stanowisku, że „język szkocki” jest raczej grupą powiązanych ze sobą dialektów języka angielskiego.
W ostatnich latach, w związku z utworzeniem Parlamentu Szkocji, zwiększa się rola języka szkockiego.
Można wyróżnić 4 główne dialekty szkockiego:
Ponadto można wyróżnić kilka lokalnych odmian tych dialektów, najczęściej zanglicyzowanych form dialektu lallans, którymi mówi się w Edynburgu, Glasgow czy Dundee.
Obecnie z ponad 1,5 mln posługujących się tym językiem, tylko nieliczni posługują się czystym szkockim; pozostali mówią raczej formami mieszanymi szkockiego i angielskiego.
Przykłady wyrażeń w języku szkockim:
Wiesz, kobieto?
W języku szkockim powstała powieść Irvine'a Welsha Trainspotting, na podstawie której nakręcono film pod tym samym tytułem (tam jednak bohaterowie posługiwali się językiem bardziej zbliżonym do angielskiego).