Ismail Kadare
W tym artykule omówimy Ismail Kadare, bardzo istotny temat, który wywołał zainteresowanie i debatę w różnych obszarach. Ismail Kadare był przedmiotem badań, analiz i refleksji ekspertów i naukowców, którzy starali się zrozumieć jego wpływ, implikacje i możliwe rozwiązania. Z różnych perspektyw podjęto próbę zajęcia się zmienną Ismail Kadare w sposób kompleksowy, biorąc pod uwagę jej liczne wymiary i złożoność. W tym sensie artykuł ma na celu włączenie się do dyskusji wokół Ismail Kadare, oferując szczegółową, uzasadnioną i obiektywną analizę, która przyczynia się do wzbogacenia wiedzy na ten temat.
 Ismail Kadare (2002) | |
| Data i miejsce urodzenia |
28 stycznia 1936 |
|---|---|
| Narodowość | |
| Język | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
.svg){kind=small}
| |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Nagrody | |
| |
Ismail Kadare (ur. 28 stycznia 1936 w Gjirokastrze) – albański pisarz publikujący po albańsku i francusku.
Życiorys
Studiował literaturę na Uniwersytecie w Tiranie, a następnie w Instytucie Gorkiego w Moskwie. Pierwszy zbiór wierszy Frymëzime djaloshare opublikował w roku 1954. W 1960 r. zmuszony został do powrotu do kraju z powodu rozłamu radziecko-albańskiego. Po powrocie do kraju pracował jako dziennikarz, był także deputowanym do parlamentu albańskiego. W latach 80. pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Frontu Demokratycznego - komunistycznej organizacji masowej.
W 1963 r. ukazała się powieść Generał martwej armii, która przyniosła mu sławę w Albanii, a następnie uznanie międzynarodowe. 24 października 1990 r. opuścił Albanię i uzyskał azyl polityczny we Francji. W 2005 r. otrzymał jako pierwszy nagrodę Man Booker International Prize, w 2009 Nagrodę Księcia Asturii w dziedzinie literatura, a w 2015 Nagrodę Jerozolimską. W 2020 roku otrzymał Neustadt International Prize for Literature.
W roku 2007, w związku z nominacją powieści Pałac snów do Nagrody Literackiej Europy Środkowej za 2006 rok pisarz po raz pierwszy odwiedził Polskę, spotykając się z czytelnikami w Warszawie i we Wrocławiu. W roku 2011 kolejny przekład jego książki – Ślepy ferman znalazł się w gronie siedmiu finalistów Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus za 2010 rok. Nominowany po raz kolejny w 2014 roku za książkę Wypadek.
W swoich utworach często porusza tematykę dotyczącą działania mechanizmów państwa totalitarnego.
Mieszka w Paryżu i w Tiranie. Jego żona, Elena także jest pisarką.
Polskie przekłady powieści Ismaila Kadare
- Generał martwej armii, przeł. M. i C. Gawrysiowie, Warszawa 1984. ISBN 83-06-01079-5
- Krew za krew, przeł. Anna Mencwel, Warszawa 1988. ISBN 83-07-01650-9
- Kto przyprowadził Doruntinę?, przeł. Anna Laurent, Poznań 1991.
- Akta sprawy H., przeł. Anna Laurent, Poznań 1994. ISBN 83-900203-4-3
- Potwór, przeł. Krystyna Arustowicz, Warszawa 2000. ISBN 83-06-02792-2
- Pałac snów, przeł. Dorota Horodyska, wyd. Znak, Kraków 2006. ISBN 83-240-0698-2 (pierwszy przekład na język polski bezpośrednio z języka albańskiego)
- Następca, przeł. Dorota Horodyska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2008. ISBN 978-83-247-0809-3.
- Ślepy ferman, przeł. Dorota Horodyska, wyd. Pogranicze, Sejny 2010. ISBN 978-83-61388-01-2.
- Córka Agamemnona, przeł. Dorota Horodyska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2011. ISBN 978-83-247-1678-4.
- Wypadek, przeł. Dorota Horodyska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7943-109-0
- Kolacja dla wroga, przeł. Dorota Horodyska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7943-110-6
Poezja
- Piramida Cheopsa, Czekając na Ciebie, Tylko Itaka pozostanie. Antologia poezji albańskiej i polskiej XX w., przeł. M. Saneja, Warszawa 1993.
- Poezja, Pisane 31 grudnia, Twój telefon, Stare kino, Przeklęte Góry, Gitarzysta, Czekając na Ciebie, Tło, Paralela, Piramida Cheopsa, Nie jest za późno na miłość. Antologia poezji albańskiej XX wieku, przeł. M. Saneja, Sejny 2005.
Wywiady z pisarzem
- Albański prawie noblista, rozm. Gabriele Invernizzi, Forum 1991/12, s. 18
- Czyje Kosowo, rozm.Henri Guirchon, Jacques Julliard, Forum 1998/15, s. 6
- Dobra nowina dla Albanii, rozm. Grzegorz Dobiecki, Rzeczpospolita 18 X 2003
- Dyktatura i literatura to dzikie bestie, rozm. Grzegorz Dobiecki, Rzeczpospolita, dod. Plus Minus 2007/1 (6-7 I 2007), s. A11
- Kultura kontra komunizm, rozm. Jose Alain Fralou, Nicole Zand, Forum 1992/2, s. 17
- Literatura to dzika bestia, rozm. Magdalena Miecznicka, Dziennik 2007/275, s. 27
- Musimy rozmawiać, rozm.Anna Uzelac, Gazeta Wyborcza 1996/265, s. 10
- Odurzający smak wolności, rozm. Marek Rapacki, Gazeta Wyborcza 1998/298, s. 14
- Tak wygląda życie małego narodu, rozm. Marek Rapacki, Gazeta Wyborcza 1999/79, s. 12
- Wywiad Ismaila Kadare dla "Newsweek" z 13 maja 1991 r., Przegląd Międzynarodowy 1991/18, s. 44
Pozostałe publikacje
- Dramat domu Szehu, Gazeta Wyborcza 1993/213, s. 14-16
- e. d., Kadare në finalen “Angelus” Shekulli 26 X 2007
- Elsa Demo, Nuk jeni më njollë e bardhë në Poloni, Shekulli 25 IX 2007
- Zygmunt Kryłowski, Aneks czyli "Czerwoni paszowie", Fatos Lubonja, Albania-wolność zagrożona, Sejny 2005
- Naród albański u progu trzeciego tysiąclecia, przeł. Dorota Horodyska, Więź 1999/12
- Grzegorz Sowula, Ismail Kadare wyróżniony, Rzeczpospolita 2005/129, s. A21
- Tragiczny koniec iluzji, przeł. Dorota Horodyska, Gazeta Wyborcza 2004/72, s. 16-17
- UKA, Kadare, Odra 1995/1, s. 121-122, portr.
- Wielka zima, przeł. Bereś Stanisław, Laurent Anna, Odra 1993/1.
- Z Tirany w świat, Forum 1999/15, s. 18-19
Scenariusze filmowe
- 1979: Balle per balle
- 1979: Emblema e dikurshme
- 1979: Radiostacioni
- 1985: Te paftuarit
- 1989: Kthimi i ushtrise se vdekur
- 1991: Enigma
- 2007: Time of the Comet
Przypisy
- ↑ Dhjetor '90. Dokumente & Materiale. Tirana: UET Press, 2010. (alb.).
- ↑ Albanian wins first world Booker. BBC News, 2005-06-02. . . (ang.).
- ↑ Ismaíl Kadaré Prince of Asturias Award for Literature 2009. Fundación Princesa de Asturias. . . (ang.).
- ↑ Rebecca Wojno: Albanian writer to receive Jerusalem Prize. The Times of Israel, 2015-01-15. . . (ang.).
- ↑ Ismail Kadare, Encyclopædia Britannica (ang.).
- ↑ Kadare w Polsce. 2007-11-23. . . (pol.).
- ↑ Książki nominowane do nagrody Angelus 2011. Angelus. . . (pol.).
- ↑ Angelus 2014 – Finał. Angelus. . . (pol.).
- ↑ Surviving and Subverting the Totalitarian State: A Tribute to Ismail Kadare, by Kapka Kassabova , World Literature Today, 15 grudnia 2020 (ang.).
- ↑ n, Ismaïl Kadaré, l'historiographe du totalitarisme communiste , Valeurs actuelles, 8 sierpnia 2020 (fr.).
| Lata 50. | |
|---|---|
| Lata 60. | |
| Lata 70. | |
| Lata 80. | |
| Lata 90. |
|
| Lata 2000–2009 | |
| Lata 2010–2019 |
- ISNI: 0000000121445904
- VIAF: 97033239
- LCCN: n50042586
- GND: 118995146
- NDL: 00514177
- LIBRIS: mkz1281523vcvs1
- BnF: 11909294r
- SUDOC: 026943867
- SBN: CFIV108034
- NLA: 35256672
- NKC: jn20000700843
- DBNL: kada001
- BNE: XX1648646
- NTA: 069681708
- BIBSYS: 90330862
- CiNii: DA03456327
- Open Library: OL86811A
- PLWABN: 9810543750405606
- NUKAT: n93125790
- J9U: 987007274873305171
- PTBNP: 30691
- CANTIC: a10108117
- LNB: 000020772
- NSK: 000002090
- ΕΒΕ: 61710
- BLBNB: 000176021
- KRNLK: KAC199614299
- LIH: LNB:Vh/;=Bf
- WorldCat: lccn-n50042586