W dzisiejszym świecie Cywilizacja jest bardzo istotnym tematem i bardzo interesującym dla społeczeństwa. Wraz z postępem technologii i globalizacją Cywilizacja stał się tematem dyskusji w różnych obszarach, od polityki po naukę. W tym artykule zbadamy różne aspekty Cywilizacja i jego wpływu na dzisiejsze społeczeństwo. Przeanalizujemy jego implikacje, ewolucję w czasie i możliwe rozwiązania problemów, jakie stwarza. Cywilizacja jest nie tylko kwestią interesu publicznego, ale ma także bezpośrednie konsekwencje dla życia ludzi. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć jego znaczenie i wpływ na nasze codzienne życie.
Cywilizacja – poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, który charakteryzuje się określonym poziomem kultury materialnej, stopniem opanowania środowiska naturalnego i nagromadzeniem instytucji społecznych. Stanowi ona najwyższy poziom organizacji społeczeństw, z którymi jednostki identyfikują się. W skład cywilizacji wchodzą mniejsze jednostki, np.: narody, wspólnoty pierwotne czy inne zbiorowości.
Za przejawy cywilizacji uznaje się:
Definicja samej cywilizacji, czy też określenie liczby cywilizacji, które istniały, bądź istnieją obecnie na Ziemi, jest sporna i różni się pomiędzy autorami.
Cywilizacja to trzeci i ostatni etap rozwoju ludzkości według Lewisa Morgana.
W propagandzie i publicystyce istnieją też takie pojęcia jak:
Według Feliksa Konecznego cywilizacja jest to „metoda ustroju życia zbiorowego”. Nie łączy on jej zatem z poziomem rozwoju, ale z zasadami określającymi całokształt współżycia społecznego i pojęciami abstrakcyjnymi, do jakich odwołuje się społeczność, uzasadniając te zasady. W obrębie tak określonych cywilizacji mogą powstawać różne kultury, będące odmianami cywilizacji. Podobnie jak później Samuel P. Huntington uważa on, że naturalnym stanem między cywilizacjami jest walka lub rywalizacja, jednak jej przyczyny widzi nie tylko w różnicach religijnych, ale w innym podejściu do wszystkich dziedzin życia. Koneczny wyróżnia 22 cywilizacje historyczne; współcześnie (czyli w pierwszej połowie XX wieku, bo wtedy Koneczny pisał swoje dzieła) istnieje według niego siedem z nich:
W ujęciu Samuela Huntingtona wyróżnić możemy współcześnie dziewięć cywilizacji:
Różnice kulturowe między nimi, wynikające głównie z odmiennych religii, powodują ciągłe konflikty w miejscu, w którym się ze sobą stykają.
Niektórzy naukowcy prowadzą także rozważania nad cywilizacjami w szerszej niż ziemska skali. Rosyjski naukowiec Nikołaj Kardaszow zaproponował podział cywilizacji według stopnia ich zaawansowania technologicznego (skala Kardaszowa).
Niemiecki astrofizyk i radioastronom Sebastian von Hoerner sugerował (w 1961), że średni czas trwania cywilizacji wynosi 6500 lat. Po tym czasie zanika ona według niego z przyczyn zewnętrznych (zagłada życia na planecie, zagłada jedynie istot rozumnych) lub wewnętrznych (degeneracja psychiczna lub fizyczna). Według niego na nadającej się do zamieszkania planecie (jedna na 3 miliony gwiazd) występuje następstwo gatunków technologicznych w dystansie czasowym rzędu setek milionów lat, a każda z nich „produkuje” średnio 4 gatunki technologiczne. Przy takich założeniach średnia odległość między cywilizacjami w naszej Galaktyce wynosi 1000 lat świetlnych.
Badania nad równaniem Drake'a prowadzone w 2010 roku przez włoskiego astronoma Claudio Maccone wskazują na prawdopodobne istnienie w Drodze Mlecznej 4590 cywilizacji, a przeciętna odległość między nimi ma wynosić 2670 lat świetlnych.