Dziś Cukier spożywczy nadal jest tematem cieszącym się dużym zainteresowaniem i znaczeniem w dzisiejszym społeczeństwie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na codzienne życie ludzi, wpływ na kulturę popularną, czy też znaczenie na polu akademickim i naukowym, Cukier spożywczy nadal jest przedmiotem ciągłych analiz i debat. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Cukier spożywczy, od jego historii i ewolucji po obecny stan i możliwy przyszły rozwój. Mamy nadzieję, że dzięki tej analizie rzucimy światło na znaczenie i znaczenie Cukier spożywczy dzisiaj oraz na jego wpływ na różne aspekty społeczeństwa.
8000 p.n.e. prawdopodobnie w Nowej Gwinei powstały pierwsze plantacje trzciny cukrowej.
3000 p.n.e. w Indiach cukier zaczyna być wykorzystywany do słodzenia zamiast miodu.
IV w. p.n.e. po podboju Indii przez Aleksandra Macedońskiego informacja o roślinie rodzącej złoty słodki miód dociera do Europy. W tym okresie cukier nazywany „solą indyjską” jest bardzo drogi i wykorzystywany wyłącznie w celach leczniczych.
VII w. Arabowie popularyzują uprawę trzciny cukrowej na bliskim i środkowym wschodzie.
ok. 1000 r. Arabowie na Krecie (ar. Quandi – skrystalizowany cukier) zakładają pierwszą znaną cukrownię, wyspa w XI w. podczas jednej z krucjat przechodzi w ręce chrześcijan.
1516 r. do Europy z nowego kontynentu docierają pierwsze transporty cukru. Głównymi obszarami produkcji były: Barbados, Jamajka i Kuba, później także Brazylia. Na plantacjach wykorzystywana była niewolnicza praca niewolników pochodzących z Afryki i częściowo pracowników najemnych.
1813 r. w miejscowości Passy została pierwsza francuska cukrownia.
1826 r. Henryk Łubieński uruchomił pierwszą cukrownię w Królestwie Polskim w Częstocicach.
Z roku 1931 pochodzi szeroko propagowany w mediach przed wojną i po wojnie polski tekst propagandowy „Cukier krzepi”, za który od polskiego przemysłu cukrowniczego w konkursie Melchior Wańkowicz wygrał 5 tys. ówczesnych zł.
Podział cukru
W najnowszej 300-letniej historii cukru powstało wiele jego rodzajów rozróżnianych na podstawie m.in. nazwy, budowy chemicznej (struktury), stopnia rozdrobnienia, koloru.
W renesansie cukier był bardzo drogi i wykorzystywany przeważnie jako lekarstwo lub przyprawa. Spożycie cukru na głowę w ówczesnej Europie ocenia się jako 1 łyżka/ rok, na początku XIX w. cukier był dobrem luksusowym, a jego spożycie na osobę w ciągu roku wynosiło ok. 5 kg, obecnie jest dobrem pierwszej potrzeby, a jego konsumpcja przekroczyła już 50 kg/ rok.
Cukier jest jednym z podstawowych surowców dla przemysłu spożywczego, głównie cukiernictwa. Obserwowany jest stale wzrastający trend konsumpcji cukru przez polskie społeczeństwo, który jest najczęściej spożywany w produktach przetworzonych.
Produkcja cukru
Produkcja światowa cukru w 2000 roku wynosiła 133 miliony ton, z czego około 38 milionów ton pochodziło z buraków cukrowych, a około 95 milionów ton z trzciny cukrowej.
Wprowadzona w 2006 reforma rynku cukru w UE spowodowała, że produkcja w Polsce spadła z 2 milionów ton (przed 2004) do 1,4 miliona w 2010 (liczba cukrowni uległa w tym czasie zmniejszeniu z 43 do 18), natomiast w całej UE z 21 do 13,5 miliona ton.
surowiec dla przemysłu spożywczego oraz produkt pierwszej potrzeby dla gospodarstw domowych, ponieważ w smaku jest słodki, dobrze wpływa na teksturę wyrobów, ich barwę oraz trwałość
wykorzystywany jest w rolnictwie do dokarmiania pszczół
Wpływ na zdrowie
Cukier coraz częściej nazywany jest opisowo: białą śmiercią, białą trucizną, słodką trucizną, trucizną naszą codzienną, z uwagi na jego nadmierną konsumpcję (związaną z jego niską ceną i łatwą dostępnością), udowodniony naukowo jego degeneracyjny wpływ na organizm ludzki i zwierzęcy, rolę w rozwoju chorób cywilizacyjnych w społeczeństwie oraz właściwości silnie uzależniające.
WHO zaleca orientacyjnie, aby udział cukru dodanego w diecie nie był większy niż 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. W przypadku osoby mającej zapotrzebowanie na kalorie ok. 2000 kcal będzie to maksymalnie około 50 g (12 łyżeczek) cukru na dobę.
Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (ang. American Heart Association AHA) w zależności od płci zaleca maksymalną dobową porcję cukru dodanego do wszystkich pokarmów w przypadku mężczyzn 150 kcal (37,5 g, czyli ok. 9 łyżeczek cukru na dobę), kobiet 100 kcal (25 g, czyli ok. 6 łyżeczek cukru na dobę).
Cukier dodany
Problemem dla konsumentów jest tzw. dodatkowy „ukryty” cukier w pokarmach. Najczęściej informacja na temat tego, że cukier został dodany, jest umieszczona na etykiecie. Poniżej najczęściej dosładzane pokarmy:
Soki, nektary, napoje gazowane, owocowe, energetyczne, izotoniczne wody smakowe, herbata i kawa w puszce.
Uderzając silnie dwiema kostkami cukru o siebie, miażdżąc je młotkiem lub innym narzędziem, można zaobserwować zjawisko tryboluminescencji. Zabłysną na ułamek sekundy niebieskim światłem. Można to jednak dostrzec tylko w ciemnym pomieszczeniu.
↑ abZofiaZ.AntkiewiczZofiaZ., Kogo krzepił cukier? Konsumpcja cukru w międzywojennej Polsce, Uniwersytet Warszawski Instytut Historyczny.brak strony (książka)