Banat (kraina)
W tym artykule chcemy zbadać i przeanalizować wpływ, jaki Banat (kraina) wywarł na różne aspekty społeczeństwa. Od momentu powstania Banat (kraina) budzi duże zainteresowanie i kontrowersje, wywołując debaty w różnych obszarach. W tym sensie istotne jest zbadanie różnych punktów widzenia istniejących wokół Banat (kraina), a także jego wpływu w tak różnorodnych dziedzinach, jak polityka, kultura, technologia i ekonomia. Podobnie proponujemy zbadanie, w jaki sposób Banat (kraina) zdołał pozycjonować się jako zjawisko, które naznaczyło się przed i po, tworząc trendy i innowacje, które zmieniły sposób, w jaki postrzegamy otaczający nas świat i podchodzimy do niego.
| |||
| Państwa | |||
|---|---|---|---|
| Stolica |
Timișoara (Temesvár) | ||
Położenie na mapie
| |||
.jpg)
Banat (rum., serb. Banat, czes., słow. Banát, węg. Bánság lub Bánát) – kraina historyczna w południowo-wschodniej Europie, położona w południowej części Wielkiej Niziny Węgierskiej, między Dunajem, Cisą i jej dopływem Maruszą oraz Karpatami Południowymi. Kraina ta leży obecnie na terenie 3 państw:
Zachodnią część Banatu zajmują urodzajne tereny rolnicze, a część wschodnią Góry Banackie ze złożami węgla brunatnego, rud żelaza oraz rud miedzi.
Historia
W starożytności Banat wchodził w skład Dacji[potrzebny przypis]. Początkowo pod panowaniem węgierskim (od XII wieku prowincja), w latach 1552–1718 był pod panowaniem tureckim. Od roku 1718 wchodził w skład Austrii (pod panowaniem Habsburgów), która popierała kolonizację niemiecką na tym terenie (tzw. Donauschwaben, Szwabi banaccy). W 1867 Banat znalazł się na terytorium utworzonych Austro-Węgier. Banat był obszarem wielonarodowym, zasiedlonym głównie przez Rumunów, Serbów, Niemców i Węgrów. Formalnie wchodził w skład Węgier.
Po rozpadzie Austro-Węgier, 31 października 1918 w Timișoarze proklamowano powstanie Republiki Banackiej, na czele której stanął Otto Roth. Jednak już 15 listopada do republiki wkroczyły wojska serbskie. W 1919 Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców (przyszła Jugosławia) i Rumunia podzieliły Banat między siebie[potrzebny przypis].
4 czerwca 1920 w Trianon Banat podzielono ostatecznie między Rumunię, Królestwo SHS oraz Węgry, przy których pozostał tylko niewielki skrawek terytorium (okręg Szegedu). Po II wojnie światowej postanowienia te zostały utrzymane w mocy, jednak wysiedlono z Banatu większość Niemców. W dawnej części jugosłowiańskiej (dziś w granicach Serbii) żyje spora mniejszość węgierska, podobnie jak w Banacie rumuńskim.
Miasta
.jpg)
Największe miasta w Banacie według danych rumuńskich i serbskich:
| miasto | populacja (2011) |
państwo | |
|---|---|---|---|
| 1. | Timișoara | 319 279 | 
|
| 2. | Segedyn | 170 285 | 
|
| 3. | Arad | 159 074 |
|
| 4. | Zrenjanin | 76 511 | 
|
| 5. | Pančevo | 75 914 |
|
| 6. | Reșița | 73 282 |
|
| 7. | Lugoj | 40 361 |
|
| 8. | Kikinda | 38 065 |
|
| 9. | Vršac | 36 040 |
|
| 10. | Caransebeș | 24 689 |
|
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b c Jan Palmowski, Słownik najnowszej historii świata 1900-2007, wydanie polskie 2008, tom I, s. 69
- ↑ a b Czesław Witkowski Słownik pojęć historycznych, wyd. 2008, s. 29
- ↑ Historia świata. Encyklopedia PWN t. 1, wyd. 2008, s. 284
- ↑ http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2014/01/rpl_2011_populatia-pe-categorii-de-localitati.xls
- ↑ http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Knjiga20.pdf
Linki zewnętrzne
- Opis i zdjęcia rumuńskiego Banatu. tpr.pl. .
- Banat, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 98.
- Banat, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 78.
