Aniela Wolnik
W tym artykule szczegółowo zbadamy wpływ Aniela Wolnik na dzisiejsze społeczeństwo. Aniela Wolnik jest dziś tematem niezwykle aktualnym, ponieważ ma ogromny wpływ na różne aspekty codziennego życia. W tym artykule zbadamy znaczenie Aniela Wolnik w życiu codziennym, a także jego wpływ w takich obszarach, jak ekonomia, polityka, kultura i społeczeństwo w ogóle. Dodatkowo przeanalizujemy różne perspektywy i opinie na temat Aniela Wolnik, szukając pełniejszego zrozumienia jego znaczenia i konsekwencji. Mamy nadzieję, że pod koniec tego artykułu udało nam się uzyskać głębszy i pełniejszy wgląd w Aniela Wolnik i jego znaczenie w dzisiejszym świecie.
| Data i miejsce urodzenia |
15 stycznia 1900 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 lipca 1957 |
| Zawód, zajęcie |
sanitariuszka, nauczycielka |
| Odznaczenia | |
 
| |
Aniela Wolnik (ur. 15 stycznia 1900 w Rybniku, zm. 22 lipca 1957) – polska działaczka okresu powstań śląskich i plebiscytu na Górnym Śląsku, sanitariuszka, harcerka i nauczycielka.
Życiorys
Urodziła się w Paruszowcu (dzielnicy Rybnika), w rodzinie polskiego listonosza. Pochodziła z patriotycznej rodziny, której dom był miejscem spotkań Polskiej Organizacji Wojskowej. Ojciec i bracia organizowali broń dla polskich oddziałów, z kolei Aniela z siostrą Heleną (1899–1999) utworzyła polską szkołę dla dzieci. Aniela angażowała się w I powstanie śląskie, za co w sierpniu 1919 roku została aresztowana. Podczas zajścia miała klęknąć i powiedzieć matce: „Pobłogosław mię, Matko, na śmierć za Polskę”, co przyniosło jej później przydomek „śląska Inka”. Uniknęła rozstrzelania dzięki wprowadzeniu stanu oblężenia, przez co Niemcy nie mogli działać bez wyroku. Wolnik została przeniesiona do więzienia w Raciborzu, gdzie spędziła sześć miesięcy. Była jedyną kobietą oskarżoną o zdradę stanu. Dzięki wstawiennictwu polskich adwokatów odzyskała wolność w lutym 1920 roku.
Po dojściu do zdrowia Wolnik odbyła kurs sanitarny zorganizowany przez Polski Czerwony Krzyż. Założyła pierwszą żeńską drużynę harcerską ziemi rybnickiej (1920), zajęła się organizacją Towarzystw Polek i dyrygowała chórem o nazwie „Seraf” lub „Serafin”. W okresie plebiscytu na Górnym Śląsku angażowała się w działalność komitetu plebiscytowego w Rybniku, agitując przede wszystkim wśród kobiet, a także pracowała dla PCK. Podczas II powstania śląskiego przeżyła masakrę w Rybniku.
Podczas III powstania śląskiego pełniła funkcję sanitariuszki. Założyła drużynę sanitariuszek i działała u boku 5 Rybnickiego Pułku Piechoty na szlaku bojowym Ruda – Sławięcice – Koźle – Pogorzelec – Kłodnica – Góra Świętej Anny. Opiekowała się rannymi, których zabierała z pola walki, w szpitalu w Kłodnicy. Choć powszechnie powtarzana jest informacja, że za bohaterstwo w trakcie powstań otrzymała Order Virtuti Militari, dr Małgorzata Tkacz-Janik nie znalazła potwierdzenia tej informacji w archiwach. W 1932 roku Wolnik została wybrana na członka zarządu Związku Byłych Politycznych Więźniów Narodowych na województwo śląskie.
We wrześniu 1939 roku aresztowano ją i wywieziono do obozu KL Ravensbrück. Została uwolniona w 1945 roku podczas wyzwolenia obozu. Po wojnie uczyła muzyki w Zakładzie Sióstr Urszulanek w Rybniku, udzielała się także w harcerstwie.
Zmarła 22 lipca 1957. Została pochowana na cmentarzu parafii Matki Bożej Bolesnej w Rybniku (sektor 1-I-13-6).
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (24 kwietnia 1946)
- Medal Niepodległości (15 kwietnia 1932)
Upamiętnienie
Jej postać została przypomniana w ramach wystaw Śląskie kobiety – polskie twierdze (2018, opracowanie: Joanna Banik, Narodowy Instytut Dziedzictwa) i 60 na 100. SĄSIADKI. Głosem Kobiet o powstaniach śląskich i plebiscycie (2019, Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego, ilustracje Marta Frej). Pierwszej wystawie towarzyszył film dokumentalny Śląskie kobiety – polskie twierdze w reżyserii Krzysztofa Korwina-Piotrowskiego, w którym także pojawiła się Aniela Wolnik. Sanitariuszka została również jedną z bohaterek cyklu Bohaterowie powstań śląskich. Ich marzenia o Polsce przygotowanego przez Polskie Radio Katowice.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Wolnik Aniela, Słownik Biograficzny, bsip.miastorybnik.pl .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Śląskie kobiety – polskie twierdze, Joanna Banik, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Fundacja Polskie Dziedzictwo Śląska, 2018, s. 23, ISBN 978-83-950294-0-0.
- ↑ a b c d e Bohaterowie Powstań Śląskich: Aniela Wolnik , Radio Katowice, 18 grudnia 2020 .
- ↑ a b c d e f g h Kalendarium , Archiwum Państwowe w Opolu .
- ↑ a b c d O kobietach walczących o polskość Śląska , Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach, 29 maja 2018.
- ↑ a b c Małgorzata Tkacz-Janik, „Zabraliście mi ciotkę, ale jej drzwi wam nie oddam” – rozmowa o Anieli Wolnik , Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego .
- ↑ a b Rola kobiet w powstaniach śląskich i plebiscycie. Ważna wystawa Marty Frej [FOTO, LIVE] , Radio 90 FM (pol.).
- ↑ Harcerski jubileusz, „Gazeta Rybnicka” (36), Śląska Biblioteka Cyfrowa, 1993, s. 3 (pol.).
- ↑ a b Magdalena Warchala, Powstanki, aktywistki i gospodynie domowe ze Śląska w memach Marty Frej , Wysokie Obcasy, 28 listopada 2019 .
- ↑ Zjazd b. politycznych więźniów narodowych, „Polska Zachodnia”, 7 (67), Śląska Biblioteka Cyfrowa, 1932 (pol.).
- ↑ Cmentarz parafii Matki Bożej Bolesnej w Rybniku - Ewidencja grobów z wyszukiwarką , InnyWymiarStron (pol.).
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 1, poz. 1 „za zasługi położone przez powstańców śląskich, którzy jako uczestnicy walk z Niemcami na terenie całego Śląska przyczynili się w szczególnej mierze do przyłączenia ziem Śląskich do Polski” - wskazana jako Aniela Wolnikówna.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Śląskie kobiety - polskie twierdze. Projekcja filmu w GCK w Nędzy , TerazRaciborz.pl .