Paul Morphy

Infotaula de personaPaul Morphy

Editar o valor em Wikidata
Nome orixinal(en) Paul Charles Morphy Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento22 de xuño de 1837 Editar o valor em Wikidata
Nova Orleáns, Estados Unidos de América Editar o valor em Wikidata
Morte10 de xullo de 1884 Editar o valor em Wikidata (47 anos)
Nova Orleáns, Estados Unidos de América Editar o valor em Wikidata
Causa da morteMorte natural Editar o valor em Wikidata (Ictus Editar o valor em Wikidata)
Lugar de sepulturaSaint Louis Cemetery No. 1 (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEstados Unidos de América Editar o valor em Wikidata
EducaciónTulane University (pt) Traducir
Spring Hill College (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónxadrecista , teórico do xadrez Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua inglesa Editar o valor em Wikidata
Nacionalidade deportivaEstados Unidos de América Editar o valor em Wikidata
Deportexadrez Editar o valor em Wikidata
WikiTree: Morphy-47 Find a Grave: 737 Editar o valor em Wikidata

Paul Charles Morphy, máis coñecido como Paul Morphy, nado en Nova Orleáns o 22 de xuño de 1837 e finado ibídem o 10 de xullo de 1884, foi un xogador de xadrez estadounidense do século XIX e, sen dúbida, o mellor xogador da súa época. Morphy é chamado "o xenio efémero" pola súa curta carreira. Bobby Fischer chamouno como un dos mellores xogadores de xadrez de todos os tempos e describiuno como "quizais o xogador máis preciso que viviu".

Traxectoria

Paul Morphy naceu en Nova Orleáns, nunha familia rica e distinguida. O seu pai, Alonzo Michael Morphy, que era avogado, exerceu como lexislador do estado de Luisiana. Alonzo, que tiña nacionalidade española, era descendente de españois, portugueses e irlandeses. A nai de Morphy, Louise Thérèse Félicité Thelcide Le Carpentier, tiña talento musical, filla dunha familia crioula francesa. Morphy creceu nunha atmosfera civilizada de cultura xenial, onde o xadrez e a música eran os momentos máis destacados das reunións dominicals.

Segundo o seu tío, Ernest Morphy, ninguén lle ensinou formalmente a Paul a xogar ao xadrez; el aprendeu de neno só vendo xogar á xente. Despois de ver en silencio unha partida entre Ernest e Alonzo, onde a partida rematou con empate, o pequeno Morphy declarou sorprendentemente que Ernest debería gañar. O seu pai e o seu tío non sabían que Paul coñecía os movementos, e moito menos calquera estratexia de xadrez. Eles quedaron aínda máis sorprendidos cando Paul demostrou a súa afirmación restaurando as pezas e demostrando a vitoria que perdera o seu tío.

Morphy era considerado un xenio, xa que con só 12 anos xa tiña adquirido un nivel de xogo excepcional, ademais de xogar partidas simultáneas "a cegas" (sen ver o taboleiro). Considerado un excelente xogador da Escola Romántica de xadrez e tamén é coñecido polas súas contribucións á estratexia do xadrez e á composición dos problemas do xadrez.

En 1850, con doce anos, xogou tres partidas contra o mestre húngaro Johann Löwenthal, que estaba de paso por Nova Orleáns. Morphy gañou os tres xogos.

Morphy vs. Löwenthal, 1858.

Estudante de Dereito con fantásticas habilidades de memorización, obtivo a súa licenciatura en Dereito aos 19 anos. Demasiado novo para exercer a profesión, decidiu dedicarse ao xadrez. Paul Morphy converteuse no primeiro campión dos Estados Unidos en Nova York aos 20 anos (1857). Os seus compatriotas decidiron entón organizar un encontro con Howard Staunton, o campión británico, o mellor xogador europeo daquela, pero el evitou sistematicamente o enfrontamento. Morphy decidiu entón viaxar a Europa, onde coñece e vence a todos os grandes xogadores do Vello Continente, incluído o vencedor do primeiro gran torneo europeo de Londres en 1851, Adolf Anderssen, que non puxo a resistencia esperada: Morphy gañou sete partidas, perdendo 2 e empatando 2 (1858).

Morphy regresou a Nova York o 11 de maio de 1859, cuberto de gloria polos seus compatriotas. Con todo, decidiu abandonar o xadrez tras unha decepción no amor. A súa actividade xadrez só durou 18 meses!

A saúde mental de Morphy foise deteriorando gradualmente e comezou a sufrir delirios de persecución e paranoia. Morreu na súa bañeira dun ataque cerebral aos 47 anos.

“ Unha teoría popular sobre Paul Morphy, é que se enfrontase os mellores xogadores contemporáneos, el sairía perdedor. Nada está máis lonxe da verdade. Nun xogo definido, Morphy vencería hoxe a calquera. No xadrez, Morphy foi probabelmente o maior xenio entre todos. ”

- Bobby Fischer

Resultados

Abaixo amósanse os resultados das partidas ou matches do torneo e das partidas non oficiais. A lista mostra que as partidas perdidos ocorreron en partidas individuais contra dous e tres opoñentes:

  • + xogos gañados; − xogos perdidos; = xogos empatados
Data Opoñente Resultado Local Placar Notas
1849−1850 Eugène Rousseau Venceu Nova Orleans ca. 45/50 ca. +45−5=0 non-oficial
1849-1864 James McConnell Venceu Nova Orleans ca. 8/8 +8-0=0 probabelmente non-oficial
1850 Johann Löwenthal Venceu Nova Orleans 2½/3 +2−0=1 non-oficial
1855 Alexander Beaufort Meek Venceu Mobile, AL 6/6 +6−0=0 non-oficial
1855 A.D. Ayers Venceu Mobile, AL 2/2 +2−0=0 non-oficial
1857 Alexander Beaufort Meek Venceu Nova Orleans 4/4 +4−0=0 non-oficial
1857 James Thompson Venceu Nova York 3/3 +3−0=0 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, elim.
1857 Alexander Beaufort Meek Venceu Nova York 3/3 +3−0=0 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, q-final
1857 Theodor Lichtenhein Venceu Nova York 3½/4 +3−0=1 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, s-final
1857 Louis Paulsen Venceu Nova York 6/8 +5−1=2 1º Torneo de xadrez de Nova York de 1857, final
1857 Louis Paulsen Venceu Nova York 3½/4 +3−0=1 non-oficial
1857 Theodor Lichtenhein Venceu Nova York 2/3 +1−0=2 non-oficial
1857 Alexander Beaufort Meek Venceu Nova York 2/2 +2−0=0 non-oficial
1857 Daniel Fiske Venceu Nova York 3/3 +3−0=0 non-oficial
1857 Napoleon Marache Venceu Nova York 3/3 +3−0=0 non-oficial
1857 Samuel Calthrop Venceu Nova York 1/1 +1−0=0 non-oficial
1857 Lewis Elkin Venceu Nova York 1/1 +1−0=0 non-oficial
1857 William James Appleton Fuller Venceu Nova York 2/2 +2−0=0 non-oficial
1857 Hiram Kennicott Venceu Nova York 1/1 +1−0=0 non-oficial
1857 Charles Mead Venceu Nova York 1/1 +1−0=0 non-oficial
1857 Hardman Montgomery Venceu Nova York 1/1 +1−0=0 non-oficial
1857 David Parry Venceu Nova York 1/1 +1−0=0 non-oficial
1857 Frederic Perrin Venceu Nova York 2/3 +1−0=2 non-oficial
1857 Benjamin Raphael Venceu Nova York 1/1 +1−0=0 non-oficial
1857 James Thompson Venceu Nova York 5/5 +5−0=0 non-oficial
1857 George Hammond Venceu Nova York 15/16 +15−1=0 non-oficial
1857 John William Schulten Venceu Nova York 23/24 +23−1=0 non-oficial
1857 Charles Henry Stanley Venceu Nova York 12/13 +12−1=0 non-oficial
1857 Daniel Fiske, W.J.A. Fuller, Frederick Perrin Perdeu Hoboken, NJ 0/1 +0−1=0 non-oficial
1858 Thomas Barnes Venceu Londres 19½/27 +19−7=1 non-oficial
1858 Samuel Boden Venceu Londres 7½/10 +6−1=3 non-oficial
1858 Henry Edward Bird Venceu Londres 10½/12 +10−1=1 non-oficial
1858 Edward Löwe Venceu Londres 6/6 +6−0=0 non-oficial
1858 Thomas Hampton Venceu Londres 2/2 +2−0=0 non-oficial
1858 George Webb Medley Venceu Londres 3/4 +3−1=0 non-oficial
1858 John Owen Venceu Londres 4/5 +4−1=0 non-oficial
1858 Johann Löwenthal Venceu Londres 10/14 +9−3=2 match
1858 Augustus Mongredien Venceu Londres 2/2 +2−0=0 non-oficial
1858 Frederic Deacon Empatou Londres 1/2 +1−1=0 non-oficial
1858 James Kipping Venceu Birmingham 2/2 +2−0=0 non-oficial
1858 Henri Baucher Venceu Paris 2/2 +2−0=0 non-oficial
1858 Paul Journoud Venceu Paris 12/12 +12−0=0 non-oficial
1858 H. Laroche Venceu Paris 6/7 +5−0=2 non-oficial
1858 M. Chamouillet Venceu Versailles 1/1 +1−0=0 non-oficial
1858 Pierre Charles Fournier de Saint-Amant Venceu Paris 1/1 +1−0=0 non-oficial
1858 Jules Arnous de Rivière, Paul Journoud Perdeu Paris 0/1 +0−1=0 non-oficial
1858 Jules Arnous de Rivière Venceu Paris 6½/8 +6−1=1 non-oficial
1858 Daniel Harrwitz Venceu Paris 5.5/8 +5−2=1 match
1858 Adolf Anderssen Venceu Paris 9/11 +7−2=2 match
1858 Adolf Anderssen Venceu Paris 5/6 +5−1=0 non-oficial
1859 Augustus Mongredien Venceu Paris 7½/8 +7−0=1 match
1859 Wincenty Budzyński Venceu Paris 7/7 +7−0=0 non-oficial
1859 A. Bousserolles Venceu Paris 1/1 +1−0=0 non-oficial
1859 F. Schrufer Venceu Paris 1/1 +1−0=0 non-oficial
1859 Johann Löwenthal Venceu Londres 1½/3 +1−1=1 non-oficial
1859 George Hammond Venceu Boston 1/1 +1−0=0 non-oficial
1862 Félix Sicre Venceu Habana 2/2 +2−0=0 non-oficial
1863 Augustus Mongredien Venceu Paris 1/1 +1−0=0 non-oficial
1863 Jules Arnous de Rivière Venceu Paris 9/12 +9−3=0 match

Notas

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Leitão, Rafael (2015-11-07). "A História de Paul Morphy". Rafael Leitão (en portugués). Consultado o 2023-09-08. 
  2. ↑ "Paul Morphy". chesspuzzle.net (en portugués). Consultado o 2023-09-08. 
  3. ↑ "The chess games of Alonzo Morphy". www.chessgames.com. Consultado o 2023-09-08. 
  4. ↑ "Paul Morphy". web.archive.org. 2009-10-28. Archived from the original on 28 de outubro de 2009. Consultado o 2023-09-08. 
  5. ↑ Un dos xogos foi asignado incorrectamente como empate no libro Morphy's Games of Chess de Löwenthal e posteriormente copiouse noutras fontes. David Lawson, na súa biografía de Paul Morphy, corrixiu este erro, proporcionando os movementos que se xogaron realmente e fixo que se corrixise o historial do xogo.
  6. ↑ 6,0 6,1 Silva, Paulo (2023-06-24). "Quem é Paul Morphy? – Biografia". Xadrez Forte (en portugués). Consultado o 2023-09-08. 
  7. ↑ Chessgames.com. "Paul Morphy's Best Games" (en inglés). Consultado o 13 de xuño de 2012. 
  8. ↑ "Edo Ratings, Morphy, P.C.". www.edochess.ca (en inglés). Consultado o 2023-09-08. 
  9. ↑ Jeremy Spinrad, Collected results 1836–1863 Arquivado 28 de maio de 2008 en Wayback Machine. (en inglés)
  10. ↑ C. Sericano, I grandi matches 1850–1864 (en italiano)
  11. ↑ Rogerio Caparrós, Paul Morphy, Partidas Completas, Madrid (1993) (en castelán)
  12. ↑ "chessgames.com" (en inglés). pp. James McConnell. Consultado o 1 de fevereiro de 2012. 


Morphy x Anderssen, Paris (1858)
Posición despois de 7...Cg3. Brancas sacrifican a torre por 8.Bxf4!! Segue: 8...Cxh1, 9. De2+, De7; 10. Cf6+,Rd8; 11.Bxc7 e as brancas vencen despois do xaque duplo gañando a Dama.

Véxase tamén

Ligazóns externas

----

Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre xadrez é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.