Բնակավայր | ||
---|---|---|
Յանթայ | ||
չինարեն՝ 烟台市 | ||
Երկիր | Չինաստան | |
Ներքին բաժանում | Zhifu District?, Fushan District?, Muping District?, Laishan District?, Changdao County?, Longkou?, Laiyang?, Laizhou?, Penglai District?, Zhaoyuan?, Qixia? և Haiyang? | |
Մակերես | 13 851,5 կմ² | |
Բնակչություն | ▲7 102 116 մարդ (2020) | |
Ժամային գոտի | UTC+8 | |
Հեռախոսային կոդ | 0535 | |
Փոստային դասիչ | 264000 | |
Ավտոմոբիլային կոդ | 鲁F | |
Պաշտոնական կայք | yantai.gov.cn | |
| ||
Յանթայ (չինարեն՝ 烟台市, որը կրճատվել է որպես Յան, պատմականորեն հայտնի է որպես Ճըֆու, որը նաև նավահանգստային քաղաք է), պրեֆեկտուրայի մակարդակի քաղաք Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության Շանտոն նահանգի իրավասության ներքո։ Այն ափամերձ բաց քաղաք է, որը նշանակվել է Պետական խորհրդի կողմից։ Գտնվում է Շանտոն նահանգի արևելյան մասում։ Քաղաքից արևելք գտնվում է Վեյհայ քաղաքը, իսկ հարավ-արևմուտքում՝ Ցինտաո քաղաքը։ Արևմուտքում սահմանակից է Վեյֆան քաղաքին, հյուսիսում՝ Բոհայ ծովին, իսկ հարավում՝ Դեղին ծովին։ Ծովից այն կողմ Լիաոտոն թերակղզին է և Հարավային Կորեան։ Գտնվելով Ծիանտոն թերակղզու հյուսիսային մասում, քաղաքը հյուսիսից և հարավից շրջապատված է ծովով, իսկ արևելքից և արևմուտքից այն կապված է ցամաքային ճանապարհով։ Տարածքը կարելի է բաժանել չորս շրջանների՝ լեռներ, բլուրներ, հարթավայրեր և ափամերձ գոտիներ՝ ընդհանուր 63 կղզիներով՝ մեծ և փոքր։ Արևմուտքում Դածըշան լեռն է, կենտրոնական մասում Աիշան լեռը, իսկ արևելքում Կունյուշան լեռն է։ Հիմնական գետերն են ՝ Վուլոնը, Սինանը, Տաթուծիան, Ծիեն, Վանը և Տաթուո գետերը և այլն։ Քաղաքի ժողովրդական կառավարությունը գտնվում է Լայշան շրջանի Ֆուրոնգ փողոցի թիվ 6 հասցեում։ Յանթայը Շանտոն թերակղզու քաղաքային ագլոմերացիայի կենտրոնական քաղաքն է, լավագույն չինական հմայիչ քաղաքը և ՄԱԿ-ի Հաբիթաթի մրցանակի դափնեկիր։
Յանթայի հին անունը Ճըֆու է, որը գրվել է նաև որպես «Ֆու» Ցին դինաստիայի օրոք։ Այն անվանվել է հնագույն Ֆու լեռան անունից, որն այժմ հայտնի է որպես Ճըֆու լեռ՝ Ճըֆու կղզում։ Ըստ «Մեծ պատմաբանի գրառումների»՝ կայսր Ցին Շի Հուանդի գահակալության քսանութերորդ տարում (մ.թ.ա. 219 թ.), նրա արևելյան տեսչական շրջագայության ժամանակ նա բարձրացել է Ճըֆու լեռը, և Ճըֆու անունը այդտեղից է առաջացել։ Քանի որ Յանթայը համեմատաբար շուտ բացեց իր նավահանգիստը, նրա միջազգային տառադարձված անունը դարձավ Chefoo, որը առաջացել է հին Ճըֆու անունից։ Բրիտանական հանրագիտարանում Յանթայը հիշատակվում է որպես «Chefoo»:
«Յանթայ» անունը ծագել է Յանթայ լեռից։ Մին դինաստիայի Հոնվուի գահակալության երեսունմեկերորդ տարում (մ.թ. 1398), ճապոնական ծովահենների արշավանքը կանխելու համար, Ցիշան լեռան հյուսիսային ստորոտում կառուցվեց քաղաք, որը կոչվում էր Քիշան Շոույու Ցիենհուսուո։ Միևնույն ժամանակ «Պեյշան» (Հյուսիսային լեռ) վրա տեղադրվեց դիտաշտարակ, որը նաև հայտնի է որպես «Գայլի ծխի դիտակետ», կարճ «Յանթայ»։ Երբ թշնամու տեղաշարժեր էր նկատվում, ցերեկը ծուխ էր բարձրանում, իսկ գիշերը կրակ էին վառում՝ որպես նախազգուշական ազդանշան։ Յանթայ լեռը և Յանթայ քաղաքը ստացել են իենց անունը դրանից։
Արևելքում գտնվում է Վեյհայը, իսկ արևմուտքում՝ Վեյֆանը։ Հարավ-արևմուտքում սահմանակից է Ցինտաոյին, հյուսիսից սահմանակից է Բոհայ ծովին և Դեղին ծովին։ Դիմացը Լիաոտոն թերակղզին է, իսկ հակառակ կողմում Դալիանն է։
Յանթայ քաղաքի տեղանքը բնութագրվում է ցածր լեռներով և բլուրներով։ Քաղաքի առավելագույն լայնությունը 214 կիլոմետր է, իսկ առավելագույն երկարությունը՝ 130 կիլոմետր։ Քաղաքի ընդհանուր մակերեսը կազմում է 13745,95 կմ2, քաղաքային տարածքը՝ 2643,60 կմ2։ Քաղաքի առափնյա գծի ընդհանուր երկարությունը կազմում է 702,5 կիլոմետր, իսկ կղզիների առափնյա գծի ընդհանուր երկարությունը՝ 206,62 կիլոմետր։
Տարածքը կազմված է հետևյալ կերպ.
Լեռնաշղթաների միջին բարձրությունը 500 մետր է, իսկ ամենաբարձր կետը Կունյու լեռն է՝ 922,8 մետր։ Բլուրները ունեն մոտավորապես 100 մետրից մինչև 300 մետր բարձրություն։
Քաղաքի ներսում կա լավ զարգացած գետային ցանց՝ բազմաթիվ փոքր և միջին գետերով։ Գոյություն ունեն 121 գետեր՝ ավելի քան 5 կիլոմետր երկարությամբ, որոնցից ավելի քան 300 քառակուսի կիլոմետր ջրբաժանով գետերը ներառում են Դակուծիա գետը, Վուլոն գետը, Դակուկու գետը, Վան գետը, Ծի գետը, Հուանշուեյ գետը և Սինան գետը։
Հիմնական գետերը բաժանվում են «Ծիաոտոն լեռնաշղթայով», որը ձևավորվում է արևելք-արևմուտք Կունյու լեռից, Յաշան լեռից, Այշան լեռից, Լուոշան լեռից և Դածըշան լեռից, հարավային և հյուսիային ափերը ողողվում են Բոհայ և Դեղին ծովի ջրերով։ Հարավում Դեղին ծովի մեջ հոսում են Վուլոնգ գետը և Դակուկու գետը; Դեղին ծովի հյուսիսից հոսում են Դակուծիա գետը և Սինան գետը; Բոհայ ծովի մեջ հոսում են Հուանշուeյ գետը, Ծի գետը և Վան գետը։ Նրա առանձնահատկությունները ներառում են կտրուկ գետի հունը, կարճ աղբյուրը, արագ հոսքը և հանկարծակի բարձրացումներն ու անկումները, որոնք պատկանում են մուսոնային անձրևների ազդեցության տակ գտնվող գետի տիպին։ Նստվածքից առաջացել են հաստ ու բերրի ավազահողով փոքր հարթավայրեր, որոնք հարուստ են խնձորով, կեռասով, տանձով, խաղողով։
Յանթայ քաղաքը հարում է Բոհայ և Դեղին ծովերին։ Ճըֆու կղզին Չինաստանի ամենամեծ կղզին է, որը կապված է Չինաստանի մայրցամաքի հետ։
Յանթայ քաղաքի ջրերում կան ընդհանուր առմամբ 63 ժայռոտ կղզիներ, որոնցից ավելի մեծերը են՝ Ճըֆու կղզին, Նանչանշան կղզին և Յանմա կղզին։ Կան 15 բնակեցված կղզիներ, այդ թվում՝ Նանչանշան կղզին, Բեյչանշան կղզին, Տահեյշան կղզին, Սյաոհեյշան կղզին, Միաոտաո կղզին, Տուոծի կղզին, Դացին կղզին, Սյաոկին կղզին, Նանհուանչեն կղզին, Բեյհուանչեն կղզին՝ Չանգդաո կոմսությունում, Սան կղզին Լոնկոու քաղաքում, Սանգ կղզին Լոնգկու քաղաքում։ թաղամաս, Յանմա կղզի Մուպին թաղամասում, Մաkու կղզին և Լու կղզին Հայան քաղաքում։
Ափամերձ տարածքը հիմնականում բաղկացած է երկու տեսակից՝ քարքարոտ և ավազոտ ափեր։ Լայճոու քաղաքի Հուտույայից մինչև Մուպին թաղամասի Դոնշանի հյուսիսային հատվածը ոլորուն ժայռոտ ափ է, մինչդեռ մնացածը հիմնականում ավազոտ է։
Յանթայ քաղաքը պատկանում է տաք, բարեխառն մայրցամաքային մուսսոնային կլիմայի։ Կլիման մեղմ է, առանց սաստիկ ցուրտի կամ կիզիչ շոգի, և չորս եղանակները առկա են։ Քաղաքի միջին տարեկան տեղումները կազմում են 651,9 միլիմետր, միջին տարեկան ջերմաստիճանը՝ 11,8 աստիճան Ցելսիուս, միջին տարեկան հարաբերական խոնավությունը՝ 68%, արևի միջին տարեկան տեւողությունը՝ 2698,4 ժամ, արեգակնային միջին տարեկան ճառագայթումը 5224,4 մեգաջոուլ մեկ քառակուսի մետրի համար։ Քամու միջին տարեկան արագությունը ցամաքային շրջաններում 3-ից 4 մետր/վրկ է, իսկ ափամերձ շրջաններում՝ 4-ից 6 մետր/վրկ։ Քաղաքում միջին ցրտահարության շրջանը 210 օր է։ Յանթայը, որը գտնվում է լեռների և ծովի միջև, ունի է հաճելի կլիմա, ինչը այն դարձնում է Չինաստանի հյուսիսում ամառային արձակուրդների և ժամանցի համար հայտնի վայր։
Չնայած Յանթայի կլիմայական պայմաններին, տարբեր տարածքների միջև զգալի տարբերություններ կան։ Օրինակ՝ ձմեռային տեղումների ժամանակ Ֆուշան թաղամասում, Ճըֆու շրջանում և Լայշան թաղամասում հաճախ ավելի առատ ձյուն է տեղում (երբեմն նույնիսկ ձնաբուք), մինչդեռ շրջանի մակարդակի քաղաքներում, ինչպիսին Լայանգն է, ձյուն չկա։
Կազմակերպություն | ՉԿԿ Ճանծիածիեի | Ճանծիածիեի Ժողովրդական
Կոնգրես Մշտական կոմիտե |
Ճանծիածիեի
Ժողովրդական Կառավարություն |
Ճանծիածիեի Քաղաքային
կոմիտե |
Յանթայի քաղաքային վերահսկիչ հանձնաժողով |
---|---|---|---|---|---|
Պաշտոն | քարտուղար | տնօրեն | քաղաքապետ | նախագահ | 主任 |
Անուն | Ծիան Չըն | Ճու Սիոսիանգ (իգական) | Ճըն Դըյան | Յու Յոնսին | Րեն Ծինսի |
Ազգություն | չինացի | չինացի | չինացի | չինացի | |
Ծննդավայր | Յիյուան շրջան, Շանտոն նահանգ | Ծուսիան շրջան, Շանտոն նահանգ | Վուլիան շրջան, Շանտոն նահանգ | Շոուգուան շրջան, Շանտոն նահանգ | |
Ծննդյան ամսաթիվ | Նոյեմբերի 1965 (58 տարեկան) | Հունիսի 1965 (58 տարեկան) | Սեպտեմբերի 1969 (54 տարեկան) | Դեկտեմբերի 1966 (57 տարեկան) | |
Պաշտոնավարման ամսաթիվը | 2022 թվական օգոստոս | 2022թվական փոտրվար | 2021 թվական ապրի | 2022թվական փոտրվար | 2022թվական փոտրվար |
|
|
Յանթայ քաղաքը ներկայումս ղեկավարում է 5 շրջան և վերահսկում է շրջանային մակարդակի 6 քաղաքներ։
Բացի այդ, Յանթայ քաղաքը ստեղծել է հետևյալ տնտեսական ֆունկցիոնալ գոտիները՝ Ազգային Յանթայի տնտեսական և տեխնոլոգիական զարգացման գոտի, բարձր տեխնոլոգիաների արդյունաբերական զարգացման ազգային Յանթայի գոտի, ազգային Կունյու լեռնային արգելոց և Չանդաո ծովային էկոլոգիական քաղաքակրթության փորձարարական տարածք։
Յանթայ քաղաքի վարչական բաժանման քարտեզ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
վարչական բաժանման կոդ | վարչական բաժանման անուն | չինական փինյին | տարածք[Ն 1]
(քառակուսի կիլոմետր) |
բնակչություն[Ն 2]
(2020 թվականի մարդահամար) |
կառավարական նստավայր | փոստային ինդեքս | քաղաքի մակարդակով վարչական բաժանումներ | ||
փողոց
ենթաշրջանային գրասենյակ |
քաղաք | ավան | |||||||
370600 | Յանթայ քաղաք | Yāntái Shì | 13,851.50 | 7,102,116 | Լայշան շրջան | 264010 | 66 | 82 | 6 |
370602 | Ճըֆու շրջան | Zhīfú Qū | 179.18 | 877,237 | Սիանյան փողոց | 264001 | 12 | ||
370611 | Ֆուշան շրջան | Fúshān Qū | 933.81 | 905,839 | Ցինյան փողոց | 265500 | 8 | 3 | |
370612 | Մուփին շրջան | Mùpíng Qū | 1,519.75 | 454,186 | Նինհայի փողոց | 264100 | 5 | 8 | |
370613 | Լայշան շրջան | Láishān Qū | 328.40 | 481,478 | Հուանհայ փողոց | 264600 | 7 | ||
370614 | Պընլայ շրջան | Pénglái Qū | 1,195.51 | 472,559 | Տընճոու փողոց | 265600 | 6 | 8 | 6 |
370681 | Լոնկոու քաղաք | Lóngkǒu Shì | 901.05 | 729,880 | Սինծիա փողոց | 265700 | 5 | 8 | |
370682 | Լայյան քաղաք | Láiyáng Shì | 1,730.54 | 794,986 | Չընսիան փողոց | 265200 | 5 | 13 | |
370683 | Լայճոու քաղաք | Láizhōu Shì | 1,928.03 | 824,708 | Վընչան փողոց | 261400 | 6 | 11 | |
370685 | Ճաոյուան քաղաք | Zhāoyuǎn Shì | 1,432.32 | 543,127 | Լուֆըն փողոց | 265400 | 5 | 9 | |
370686 | Ցիսիա քաղաք | Qīxiá Shì | 1,793.20 | 435,405 | Ճուանյուան փողոց | 265300 | 3 | 12 | |
370687 | Հայյան քաղաք | Hǎiyáng Shì | 1,909.69 | 582,711 | Տոնչուն փողոց | 265100 | 4 | 10 | |
Նշում։ Ֆուշան շրջանի համարները ներառում են Յանթայի տնտեսական և տեխնոլոգիական զարգացման գոտու իրավասության տակ գտնվող 4 շրջանները։ Մուպին շրջանի համարները ներառում են Կունյուշան քաղաքը Կունյուշան արգելոցի իրավասության ներքո; Լայշան շրջանի համարները ներառում են Մաշան փողոցը Յանթայի բարձր տեխնոլոգիաների արդյունաբերական զարգացման գոտու իրավասության ներքո; Պընլայ շրջանի համարները ներառում են 1 փողոց, 1 քաղաք և 6 ավաններ Չանտաոյի ծովային էկոլոգիական քաղաքակրթության համապարփակ փորձարարական գոտու իրավասության ներքո։ |
2022 թվականի վերջի դրությամբ մշտական բնակչությունը կազմել է 7,0587 միլիոն։ Մշտական բնակվող բնակչության ուրբանիզացման ցուցանիշը տարեվերջին կազմել է 68,23%՝ նախորդ տարվա վերջի համեմատ ավելանալով 0,42 տոկոսով։
Համաձայն 2020 թվականի յոթերորդ ազգային մարդահամարի տվյալների՝ քաղաքի մշտական բնակչությունը կազմում էր 7,102,116 մարդ։ Բնակչության վեցերորդ ազգային մարդահամարի 6,968,202 մարդու համեմատ, տասնամյակի ընթացքում ավելացել է 133,914 մարդ, այսպիսով ունեցել են 1,92% աճ։ Միջին տարեկան աճի տեմպը կազմել է 0,19%։ Նրանց թվում արական սեռի բնակչությունը կազմում է 3 596 295 մարդ, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության 50,64%-ը։ Կանանց բնակչությունը կազմում է 3 505 821 մարդ՝ ընդհանուր բնակչության 49,36%-ը։ Սեռերի հարաբերակցությունը (կանանց մոտ 100) 102,58 է։ 0-14 տարեկան բնակչությունը 859498 է, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության 12,1%-ը, 15-59 տարեկան բնակչությունը կազմում է 4 419 131 մարդ՝ ընդհանուր բնակչության 62,22%-ը, 60 և բարձր տարիքի բնակչությունը կազմում է 1 823 487 մարդ, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության 25,68%-ը, որոնցից 65 և բարձր տարիքի բնակչությունը կազմում է 1 287 136 մարդ՝ ընդհանուր բնակչության 18,12%-ը։ Քաղաքային բնակավայրերում բնակչությունը կազմում է 4,780,207 մարդ, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության 67,31%-ը; Գյուղական բնակավայրերի բնակչությունը կազմում է 2 321 909 մարդ, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության 32,69%-ը։
Համաձայն 2010 թվականի վեցերորդ ազգային մարդահամարի՝ քաղաքի մշտական բնակչությունը կազմում էր 6,9682 միլիոն մարդ, Համեմատած հինգերորդ ազգային մարդահամարի, տասնամյակի ընթացքում գրանցվել է 332,500 մարդահամարի աճ, այսպիսով ունեցել են 5.01% աճ։ Միջին տարեկան աճի տեմպը կազմել է 0,49%։ Արական սեռի բնակչությունը կազմել է 3,5225 մլն մարդ՝ կազմելով բնակչության 50,55%։ Կանանց բնակչությունը կազմել է 3,4457 մլն՝ կազմելով բնակչության 49,45%։ Մշտական բնակչության սեռերի հարաբերակցությունը (իգական սեռի 100-ով) 102,23 է։ 0-14 տարեկան բնակչությունը կազմում է 764700 մարդ՝ կազմելով 10,97%, 15-64 տարեկան բնակչությունը կազմում է 5 405 300 մարդ, որը կազմում է 77,57%, 65 և բարձր տարիքի բնակչությունը կազմում է 798200 մարդ՝ կազմելով 11,46%։
Քաղաքի բնակչության շրջանում Հան էթնիկ խումբը կազմում է 7,057,589 մարդ կամ 99,37%, մինչդեռ տարբեր էթնիկ փոքրամասնությունների բնակչությունը կազմում է 44527 մարդ կամ 0,63%։ 2010 թվականի վեցերորդ ազգային մարդահամարի համեմատ Հանի էթնիկ խմբի բնակչության աճը կազմում է 112853 մարդ, ասիքն ունեցել են 1,63% աճ, իսկ ընդհանուր բնակչությունը նվազել է 0,29 տոկոսով։ Տարբեր ազգային փոքրամասնությունների խմբերի բնակչության աճը կազմում է 21061 մարդ, այսպիսով ունեցել են 89,75% աճ, իսկ ընդհանուր բնակչության աճել է 0,29 տոկոսով։
Յանթայ քաղաքն ունի 48 ճանաչելի էթնիկ խմբեր՝ ի լրումն Հան էթնիկ խմբի 47 էթնիկ փոքրամասնությունների, և ընդհանուր մշտական բնակչությունը կազմում է մոտավորապես 12,736 մարդ։ Նրանց թվում կան 3164 կորեացիներ, 3113 մանջուսներ, 1282 վա ժողովուրդ, 1009 մոնղոլներ, 889 հույներ, 414 միաոներ, 358 թուծիաներ, 352 պույներ, 352 ճուանգներ, 266 լահուներ, 213 բաինե, 168 դաի ժողովուրդ, 163 հանի ժողովուրդ, 133 տիբեթցի, 106 լիսու ժողովուրդ, 103 շե ժողովուրդ և մնացած 30 էթնիկ փոքրամասնությունների խմբերը յուրաքանչյուրը հարյուրից պակաս բնակչություն ունեն։
2012 թվականին Յանթայի համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ) հասել է 528,138 միլիարդ յուանի՝ զբաղեցնելով 21-րդ տեղը ազգային մակարդակում և երկրորդը նահանգում՝ զիջելով միայն Ցինտաոյին։ Յանթայի տնտեսական հզորությունը պրեֆեկտուրայի մակարդակի քաղաքների շարքում առաջին հնգյակում է։ 2014 թվականին Յանթայ քաղաքի ընդհանուր համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ) հասել է 600,2 միլիարդ յուանի՝ տարեկան կտրվածքով աճելով 9,1 տոկոսով։ 2018 թվականին Յանթայի համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ) հասել է 783,258 միլիարդ յուանի՝ 6,4 տոկոս աճի տեմպերով, զբաղեցնելով երրորդ տեղը մարզում՝ հաջորդելով միայն Ցինտաոյին և Ցինանին։ 2023 թվականին Յանթայի ընդհանուր տնտեսական արժեքը առաջին անգամ գերազանցեց 1 տրիլիոն յուան-ով։
Յանթայն ունի զգալի արդյունաբերական առավելություններ։ Ներկայումս Յանթայում գործում է 2687 խոշոր արդյունաբերական ձեռնարկություն, որոնց հիմնական բիզնեսի եկամուտները գերազանցում են 1,5 տրիլիոն յուանը։ Արդյունաբերությունները, ինչպիսիք են մեքենաների արտադրությունը, էլեկտրոնային տեղեկատվությունը և ժամանակակից քիմիական ճարտարագիտությունը, ունեն ուժեղ մրցակցային առավելություններ և ստեղծում են արտագնա փոխանցումների արագացման նոր միտում։ Զարգացող արդյունաբերությունները, ինչպիսիք են նոր նյութերը, կենսատեխնոլոգիան և բարձրակարգ սարքավորումները, զարգանում են, որոնք ունակ են առավել սահուն իրականացնել հարակից ճյուղերի փոխանցումն ու ներդրումային համագործակցությունը:Ծառայությունների ոլորտները, ինչպիսիք են առևտուրը, տրանսպորտը և մշակութային զբոսաշրջությունը, համեմատաբար զարգացած են, մինչդեռ արտադրողական ծառայությունների ոլորտները, ինչպիսիք են ֆինանսական ծառայությունները և տեխնոլոգիական հետազոտություններն արագորեն զարգանում են։ Արտաքին գյուղատնտեսությունը առաջատար դիրքերում է ամբողջ երկրում, որտեղ գյուղատնտեսական արտադրանքն արտահանվում է 85 երկիր և տարածաշրջան։ Առաջնային արդյունաբերության (գյուղատնտեսություն, ագրոարդյունաբերություն (բուսաբուծություն, անասնաբուծություն, ձկնորսություն, անտառային տնտեսություն) ավելացված արժեքը հասել է 377,31 մլրդ յուանի՝ աճելով 4,6%-ով; Երկրորդային արդյունաբերության (արդյունաբերություն և շինարարություն ( այնպիսի ոլորտներ, ինչպիսիք են հանքարդյունաբերությունը, շինարարությունը, մեքենաշինությունը, էլեկտրաէներգիան և այլն) ավելացված արժեքը հասել է 2,985,09 միլիարդ յուանի՝ աճելով 10,2 տոկոսով, երրորդային արդյունաբերության (սպասարկման ոլորտ) ավելացված արժեքը հասել է 1918,98 մլրդ յուանի՝ աճելով 11,6%-ով։ Առաջնային արդյունաբերության ավելացված արժեքը կազմում է ընդհանուր ՀՆԱ-ի 7.2%-ը, երկրորդային արդյունաբերությանը՝ 56.5%-ը, իսկ երրորդային արդյունաբերությանը՝ 36.3%-ը։ Մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն կազմում է 75672 յուան՝ աճը 10,2%-ով։
2012 թվականին պետական բյուջեի եկամուտը կազմել է 35,736 մլրդ յուան՝ նախորդ տարվա համեմատ աճելով 5,417 մլրդ յուանով կամ 17,9%-ով։ Դրանցից հարկային եկամուտը կազմել է 26,283 մլրդ յուան՝ ավելանալով 14,5%-ով։ Պետական բյուջեի ծախսերը կազմել են 47,687 մլրդ յուան, իսկ ազգային և տեղական հարկային եկամուտները մեկ տարվա համար՝ 74,880 մլրդ յուան՝ նախորդ տարվա համեմատ աճելով 12,7%-ով։ Դրանցից ազգային հարկային եկամուտը (ներառյալ մաքսային հավաքագրումը) հասել է 46,454 մլրդ յուանի, իսկ տեղական հարկային եկամուտները կազմել են 28,426 մլրդ յուան՝ համապատասխանաբար աճելով 4,5%-ով և 29,1%-ով: 2014 թվականին պետական բյուջեի եկամուտը կազմել է 49,02 միլիարդ յուան՝ աճելով 12,1%-ով, ինչը 1,9%-ով գերազանցում է ողջ նահանգի եկամուտը :
«Տասներկուերորդ հնգամյա պլանի» ընթացքում Յանթայ քաղաքի տնտեսական և սոցիալական զարգացման առաջնորդող գաղափարախոսությունը հետևյալն է. բարձր պահել սոցիալիզմի մեծ դրոշը` չինական առանձնակահտկություներին համապատասխան, առաջնորդվել Տըն Սյաոփինի տեսությամբ և «Երեք ներկայացուցիչների» կարևոր մտքով` հիմնովին իրականացնելով զարգացման գիտական հեռանկարը։ Գիտական զարգացումն ընտրելով որպես թեմա` պետք է արագացնել տնտեսական զարգացման մոդելի փոխակերպումը որպես հիմնական գիծ, բարեփոխումները և նորարարությունները որպես շարժիչ ուժ, մարդկանց կենսապահովման պայմանների բարելավումը որպես հիմնարար ելակետ և նպատակ` կառուցել ժամանակակից միջազգային նավահանգստային քաղաքը։ Անհրաժեշտ է արագացնել տնտեսական կառուցվածքի ռազմավարական ճշգրտումը, սոցիալական շինարարության ընդհանուր խթանումը, ինստիտուցիոնալ բարեփոխումների էական բարելավումը, կառուցել ավելի բարձր մակարդակի համապարփակ չափավոր բարգավաճ հասարակություն, ստանձնել արդիականացման հիմնախնդրի իրականացման առաջատարությունը և ձգտել կառուցել ուժեղ կապույտ տնտեսության քաղաք, որը կլինի նորարար, դինամիկ, ներդաշնակ և ուրախ մշակութային քաղաք։
Քաղաքաշինությունը կարգավորող մանրամասն պլանավորում։ Ընդհանուր առմամբ ամբողջ տարվա ընթացքում ավարտվել է 36467 քառակուսի մետր շինարարական տարածքների հաստատում, իսկ քաղաքային կառուցապատված տարածքների ընդգրկման մակարդակը հասել է 95% - ի։ «Քաղաքային կառավարման տարի» գործունեության շրջանակներում իրականացվել են միջոցառումներ` պահպանելով քաղաքային կառավարման բարձր չափանիշները։ Կենտրոնական տարածքը իրականացնում է թվային քաղաքային կառավարման հինգ ոլորտների միացում՝ ընդգրկելով 130 քառակուսի կիլոմետր քաղաքային տարածք։ Քաղաքային բնակավայրերում ջեռուցման ցանցին միացված նոր ավելացված տարածքը կազմում է 2,38 մլն քառակուսի։ Ջեռուցման ներթափանցման մակարդակը կազմում է 71,4%, իսկ գազի ներթափանցման մակարդակը ՝ 99,3%: Քաղաքային և գյուղական կենցաղային թափոնների ինտեգրված մշակման համար ստեղծվել են ևս 1778 գյուղեր (բնակավայրեր), իսկ քաղաքային աղբի ժամանակին հեռացման և մաքրման մակարդակը 98%-ից բարձր է։ Գործում է 73 քաղաքային ավտոբուսային գիծ, 1742 ավտոբուս և 1854 կմ գործող գիծ։ Յանթայ քաղաքում 2010թվականից սկսվեց 6280 նոր մատչելի բնակարանների շինարարություն՝ 464000 քառակուսի մետր տարածքով, 1213 նոր ցածր վարձակալությամբ բնակարանային նախագծեր՝ 67000 քառակուսի մետր մակերեսով և 420 միավոր հանրային վարձակալությամբ բնակարանների շինարարություն։ Ողջ տարվա ընթացքում կառուցվել և շահագործման է հանձնվել 5594 մատչելի բնակարան և 811 ցածր վարձով բնակարան։ Յանթայ քաղաքում բնակարանաշինության մակերեսը կազմում է 39,217 միլիոն քառակուսի մետր, իսկ ավարտված բնակարանային տարածքը՝ 16,913 միլիոն քառակուսի մետր։
2014-ին լիովին կնպաստենք կապույտ և դեղին «երկու շրջանների» կառուցմանը և կարագացնենք «մեկ բևեռն առաջատար է, իսկ մի քանի բևեռներն աճում են» զարգացման մոդելի ստեղծումը։ Քաղաքում կառուցվող «կապույտ տնտեսության» հիմնական նախագծերում ներդրումների ընդհանուր ծավալը կհասնի ավելի քան 800 միլիարդ յուանի:Արևելյան նոր ծովային տնտեսական գոտին կհասնի առաջանցիկ զարգացման, և արագորեն կիրականացվեն ավելի քան 110 ենթակառուցվածքային և հանրային բարեկեցության նախագծեր։
Յանթայն ունի 91 քաղաք, 6 ավան, 53 ենթաշրջանային գրասենյակ, 585 բնակիչների կոմիտե, 6199 գյուղացիների կոմիտե և 6864 բնական գյուղ։
Գյուղատնտեսական արտադրանք։ Գյուղատնտեսության, անտառային տնտեսության, անասնաբուծության և ձկնաբուծության հավելյալ արժեքը ամբողջ տարվա ընթացքում կազմել է 37,731 միլիարդ յուան՝ աճելով 4,6%-ով։ Դրանցից գյուղատնտեսության ավելացված արժեքը կազմել է 18,694 մլրդ յուան՝ աճելով 4,6%-ով, անտառտնտեսության ավելացված արժեքը՝ 810 մլն յուան՝ ավելանալով 9,3%-ով, անասնաբուծության հավելյալ արժեքը՝ 6,281 մլրդ յուան՝ ավելանալով 6,8%-ով, ձկնաբուծության հավելյալ արժեքը կազմել է 10,771 միլիարդ յուան` աճելով 2,9%-ով, գյուղատնտեսություն, անտառային տնտեսություն, անասնաբուծություն և ձկնաբուծություն ծառայությունների արդյունաբերության ավելացված արժեքը կազմել է 1,175 միլիարդ յուան` աճելով 6%-ով։ Գյուղատնտեսական արդյունաբերություն. Կան 1000 առաջատար գյուղատնտեսական արդյունաբերական ձեռնարկություններ, որոնց տարեկան հիմնական բիզնեսի եկամուտը գերազանցում է 5 միլիոն յուան, ներառյալ 110 առաջատար ձեռնարկություններ, որոնց տարեկան հիմնական բիզնեսի եկամուտը գերազանցում է 100 միլիոն յուան, և 55 ձեռնարկություն, որոնց արտահանման եկամուտը գերազանցում է 10 միլիոն ԱՄՆ դոլար։ 2010 թվականին քաղաքի 100 առաջատար գյուղատնտեսական ձեռնարկությունները վաճառքից եկամուտ են ունեցել 55,49 միլիարդ յուան, աճը 18,9%-ով, իսկ հարկային վճարումները՝ 2,62 միլիարդ յուան, աճը 15,1%-ով։ Մշակվել են 140 նոր ֆերմերային մասնագիտական կոոպերատիվներ։
Գյուղատնտեսական ստանդարտացում։ Քաղաքի գյուղատնտեսական ստանդարտացված արտադրական բազան հասել է 4,5 միլիոն ակրի։ Կան 188 նոր սերտիֆիկացված «երեք ապրանքներ»՝ ընդհանուր թիվը հասցնելով 578-ի։ Լայանգից և մյուս հինգ քաղաքային տարածքներից հետո երեք քաղաքային տարածքներ, ներառյալ Մուպինգը, Լայչժոուն և Ժաոյուանը, նոր ավելացվեցին որպես ազգային մակարդակի կանաչ գյուղատնտեսության ցուցադրական տարածքներ՝ Յանթայը դարձնելով երկրի ամենամեծ կանաչ գյուղատնտեսական տարածքը։
2011թվականին 6423 գյուղ ուներ էլեկտրաէներգիա և հեռախոս, 6422 գյուղ՝ մեքենաներ, իսկ 5969 գյուղ օգտվում էր հոսող ջրից։ Նույն թվականին անտառային տարածքների խարխուլ և հին տների վերանորոգման 6 նոր մեկնարկ տրվեց` 240 տնային տնտեսությունների ներգրավմամբ և 14700 քառակուսի մետր վերանորոգման տարածքով։ 2014թվականին արագացվել է գյուղական հողերի պայմանագրի կառավարման իրավունքների հաստատումն ու վավերացումը, տարվա վերջում ավարտվել է 4038 գյուղերի գրանցումն ու ատեստավորումն, ինչը կազմում է գյուղերի ընդհանուր թվի 72%-ը, որոնք պետք է ունենան հաստատված իրավունքներ։ Արագավել է գյուղական հողերի կառավարման իրավունքների փոխանցումը և հիմնվել գյուղական հողերի կառավարման իրավունքների փոխանցման 108 սպասարկման կենտրոններ՝ փոխանցված 627,000 ակր հողատարածքով, որոնցում ներգրավված էր 179,000 ֆերմեր։ 2014 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ քաղաքում կոոպերատիվների թիվը հասել է 8112-ի, որոնց անդամության մակարդակը կազմում է 51%, զբաղեցնելով երկրորդ տեղը գավառում։
Ավելի քան 30 տարվա բարեփոխումներից հետո Յանթայը բացառիկ առավելություններ է ձեռք բերել բացման գործում։ «Արտաքինին ներգրավելու» ռազմավարությունը հասել է ուշագրավ արդյունքների, 2014 թվականի վերջի դրությամբ օտարերկրյա կապիտալի կուտակային փաստացի օգտագործումը կազմել է 28,1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար, և այն ներառում է 500 խոշորագույն ընկերութնուններից ավելի քան 90-ը։ Իսկ «Ելք»-ի ռազմավարությունը գնալով ավելի ակտիվ է դառնում, երբ ավելի քան 30 առանցքային ընկերություններ, ինչպիսիք են Վընխուան, Լինլոնը և Ծիերուեյը, մեկնում են արտասահման` համագործակցելու Եվրոպայի, Միացյալ Նահանգների, Հարավարևելյան Ասիայի և այլ տարածաշրջանների շահավետ ոլորտների և ձեռնարկությունների հետ։ 2014 թվականի վերջին քաղաքում արտասահմանյան ներդրումային ձեռնարկությունների (հիմնարկների) թիվը հասել է 337-ի՝ ընդգրկելով ավելի քան 50 երկիր և տարածաշրջան։ Հատկապես Յանթայի կորպորատիվ հզորության աճի հետ մեկտեղ օտարերկրյա ներդրումների ոլորտն ընդլայնվել է ավանդական արդյունաբերություններից մինչև զարգացող ոլորտներ, ինչպիսիք են ֆինանսները, նավագնացությունը և զբոսաշրջությունը։ Օրինակ ՝ չին-հարավկորեական լաստանավային ընկերությունը Հոնկոնգում հիմնել է Միջազգային Բեռնափոխադրող ընկերություն` միջազգային ծովային ուղևորափոխադրումների և բեռնափոխադրումների, ինչպես նաև նավահանգիստների ծառայություններ իրականացնելու համար։ Ընդհանուր առմամբ «Մեկ գոտի և մեկ ճանապարհ» ծրագրի մեջ ներառված երկրներում ավարտվել են 113 ներդրումային նախագծեր` Չինաստանի 4490 միլիոն ԱՄՆ դոլարի համաձայնեցված ներդրումներով, որոնք ընդգրկում են 27 երկրներ և տարածաշրջաններ, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, Սինգապուրը և Թաիլանդը, ներառյալ հանքարդյունաբերությունը, վերամշակումը և արտադրությունը, տրանսպորտային լոգիստիկան, ափամերձ զբոսաշրջությունը և շատ այլ ոլորտներ։ Գոյություն ունեն 14 արտասահմանյան պայմանագրային նախագծեր, որոնց ընդհանուր արժեքը կազմում է 11,01 միլիարդ ԱՄՆ դոլար, որոնք ընդգրկում են ավելի քան 10 երկրներ և տարածաշրջաններ, ինչպիսիք են Մալայզիան, Շրի Լանկան, Լաոսը և այլն։
Երկաթուղի։ Ցինրոնի միջքաղաքային երկաթուղի, Լանյան երկաթուղի, Լոնյան երկաթուղի, Տաովեյի երկաթուղի և Յանտա երկաթուղի։
Ազգային մայրուղի։ Ազգային մայրուղի 204, Ազգային մայրուղի 206, Ազգային մայրուղի 228
Համար | Դպրոցի անուն | Իրավասու մարմին | Դպրոցական մակարդակ |
---|---|---|---|
1 | Յանթայի համալսարան | Շանտոն նահանգ | բակալավրիատ |
2 | Լուտոնի համալսարան | Շանտոն նահանգ | բակալավրիատ |
3 | Բինճոուի բժշկական քոլեջի Յանթայ կամպուս | Շանտոն նահանգ | բակալավրիատ |
4 | Շանտոնի բիզնեսի ինստիտուտ | Շանտոն նահանգ | բակալավրիատ |
5 | Յանթայի Նանծան համալսարան | Շանտոն նահանգ | մասնավոր բակալավրիատ |
6 | Չինաստանի գյուղատնտեսական համալսարանի Յանթայ կամպուս | Կրթության նախարարություն | 985/211 |
7 | Յանթայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ | Շանտոն նահանգ | անկախ ինստիտուտ |
8 | Ծինանի համալսարան | Շանտոն նահանգ | անկախ ինստիտուտ |
9 | Ցինտաոյի գյուղատնտեսական համալսարանի Հայտու քոլեջ | Շանտոն նահանգ | անկախ ինստիտուտ |
10 | Շանտոնի ավանդական չինական բժշկության քոլեջ | Շանտոն նահանգ | բարձրագույն մասնագիտական կրթություն |
11 | Յանթայի արհեստագործական քոլեջ | Շանտոն նահանգ | բարձրագույն մասնագիտական կրթություն |
12 | Շանտոնի բիզնես քոլեջ | Շանտոն նահանգ | բարձրագույն մասնագիտական կրթություն |
13 | Յանթայի ճարտարագիտական և տեխնիկական քոլեջ | Շանտոն նահանգ | բարձրագույն մասնագիտական կրթություն |
14 | Յանթայի ավտոմոբիլային ճարտարագիտության քոլեջ | Շանտոն նահանգ | բարձրագույն մասնագիտական կրթություն |
15 | Չինաստանի ժողովրդական ազատագրական բանակի ռազմածովային ավիացիոն համալսարան | Ժողովրդա-ազատագրական բանակի նավատորմ | բարձրագույն մասնագիտական կրթություն |
Մինչև 2015 թվականի վերջ Յանթայը տնտեսական, մշակութային և տեխնոլոգիական փոխանակումներ և համագործակցություն է հաստատել աշխարհի ավելի քան 100 երկրների և տարածաշրջանների հետ և հաստատել քաղաքային բարեկամական (համագործակցային) հարաբերություններ 14 երկրների և տարածաշրջանների 24 քաղաքների հետ։ Ներկայումս Յանթայը հարթակ է կառուցում Մետաքսի ճանապարհի երկայնքով գտնվող երկրների հետ փոխանակումների և համագործակցության համար։ «Հետևեք քույր քաղաքների հետ նախագծերին» սկզբունքի համաձայն՝ կենտրոնանում է արևմտյան երթուղու երկայնքով գտնվող երկրներում նոր քույր քաղաքներ փնտրելու վրա, ինչպիսիք են Ինդոնեզիան, Վիետնամը, Մալայզիան, Պակիստանը, Շրի Լանկան և այլն։ Օգտագործելով քույր քաղաքների կայուն ուղիներն ու ճկուն փոխանակումները՝ ջանքեր են գործադրվում ամրապնդելու և ուժեղացնելու քույր քաղաքների հարաբերությունները և մարդկանց միջև փոխանակումները։
Բացի այդ, Յանթայ քաղաքի շրջանները և քաղաքները բարեկամներ համագործակցություն են հաստատել բազմաթիվ միջազգային քաղաքների հետ։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յանթայ» հոդվածին։ |
|